بخشی از مقاله
خلاصه
اعتیاد یک بیماری اصلی، پیش رونده و کشنده است . این عارضه، نوعی ارتباط تسکین دهنده با یک ماده روان گردان یا تأثیر گزار بر ذهن و یا رفتاری که مارا در برابر میل بیش از حد، ناتوان می کند می باشد. اعتیاد به عنوان حالتی که در آن بدن انسان برای انجام فعالیت های عادی خود به یک ماده یا یک رفتار خاص وابسته می شود تعریف شده است. زمانی که که ماده مورد نیاز در اختیار بدن قرار نمی گیرد یا انجام رفتاری که شخص معتاد بدان وابسته شده است امکان پذیر نمی باشد، نتیجه کار بروز علائم خماری یا محرومیت است. تحلیل محتوای کیفی است . جامعه پژوهش ، جوانان زندانی شهر شیراز 17 - نفر - بودند که به روش مبتنی بر هدف انتخاب و مورد مصاحبه عمیق قرار گرفتند.
کدهای اولیه حاصل از تحلیل اطلاعات شامل 65 کد می باشد که این کدها حاصل پیاده کردن ومرور دقیق بیانات شرکت کنندگان جهت دست یافتن به فهم عمیق در مورد تجارب آنان و انتخاب عبارت مهم در مورد پدیده مورد مطالعه است . از دسته بندی کدها در نهایت3 مفهوم اصلی استخراج شد که این مفاهیم در بر گیرنده نیازهای اساسی آموزش جوانان از دامها و آسیبهای اجتماعی ناشی از اعتیاد می باشد. نتایج نشان داد این افراد با کمبود مهارتها و مشکلات ویژه ای در طول زندگی در خانواده روبرویند که برخی شامل عوامل فردی، خانوادگی و اجتماعی می باشد.
کلمات کلیدی: جوانان، اعتیاد، آسیبهای اجتماعی.
زمینه و هدف:
اعتیاد عبارت است از وابستگی به عوامل یا موادی که تکرار مصرف آنها باکم وکیف مشخص و در زمان معین از دیدگاه معتاد ضروری می نماید . یعنی تداوم بخشیدن به مصرف مواد و عوامل مخدر درمانی عامیانه ، غیر معمول ، دور از موازین علمی و معتاد کسی است که نیازمند و وابسته روانی - جسمانی به مواد وعوامل مخدر وعادات باشد که به منظور برآوردن آن بایستی از این مواد بطور مداوم و در فواصل مشخص استفاده کند . افزایش سرسام آور مصرف مواد مخدر در جهان و قاچاق بین المللی و دام اعتیاد ، میلیون ها نفر جوان رابه فساد وکام مرگ می کشاند و سوداگران مرگ رابه ثروت و قدرت می رساند .
اعتیاد یک مسئله بزرگ بهداشتی و بلایی اجتماعی و دارای جنبه های متعدد اقتصادی ،سیاسی ،فرهنگی، روانی ،اخلاقی وحقوقی است . از اینرو آگاهی خانواده ها درباره سرانجام نکبت بار اعتیاد در پیشگیری و مهار آن کمکی موثر به شمار می آید . اعتیاد یک مسأله اخلاقی نیست ، کسانی که معتاد می شوند افرادی سست عنصر و بی اراده یا از لحاظ اخلاقی فاسد نیستند. چنین برداشت نادرستی سبب می شود تا بسیاری از معتادان نتوانند درخواست کمک کنند و از این که معتادند احساس شرمساری کنند، کاری که هیچ نتیجه مثبتی به همراه ندارد. معتادان به علت احساس شرمندگی، ترس، خشم و و عذابی که می کشند به حمایت نیاز دارند نه چیز دیگری که حال آنها را نسبت به خودشان بدتر کند.
واقعیت این است که اعتیاد یک عارضه و ناراحتی جسمی در مغز است که منجر به اختلال در فعالیت آن می شود معتادان و کسانی که آنها را دوست دارند به سختی حاضرند به این واقعیت تن دردهند که اعتیاد نوعی بیماری است و همین امرسبب می شود تا فرد معتاد احساس شرمساری کرده و با انکار اعتیاد خود، بخواهد ثابت کند که اوضاع را تحت کنترل دارد. اعتیاد یک بیماری اصلی، پیش رونده و کشنده است. این عارضه، نوعی ارتباط تسکین دهنده با یک ماده روان گردان یا تأثیر گزار بر ذهن و یا رفتاری که مارا در برابر میل بیش از حد، ناتوان می کند می باشد.
اعتیاد به عنوان حالتی که در آن بدن انسان برای انجام فعالیت های عادی خود به یک ماده یا یک رفتار خاص وابسته می شود تعریف شده است. زمانی که ماده مورد نیاز در اختیار بدن قرار نمی گیرد یا انجام رفتاری که شخص معتاد بدان وابسته شده است امکان پذیر نمی باشد، نتیجه کار بروز علائم خماری یا محرومیت است. اعتیاد را می توان اجبار به انجام کاری تعریف کرد که فرد از پی آمدهای زیانبار آن آگاه است. حتی والدین، همسر و دیگر نزدیکان فرد معتاد به راحتی این واقعیت را که اعتیاد نوعی بیماری است نمی پذیرند. علت این امر آن است که این افراد نیز از لحاظ احساسی درفرایند بیماری فرد معتاد درگیر هستند.
با آنکه از واژه “اعتیاد” اغلب در اشاره به وابستگی به مواد مخدر یا مشروبات الکلی استفاده شده و تحت عنوان اعتیاد به مواد نیز از آن یاد می شود ، این احتمال نیز وجود دارد که انسان به فعالیت های دیگری چون قمار، پرخوری، روابط جنسی، تماشای تصاویر مستهجن یا حتی خریدهای بی مورد و بیش از اندازه معتادشود. این گونه اعتیاد ها تحت عنوان اعتیاد های رفتار یا فرایندی نام برده می شوند.بنا به تعریفی که انجمن آمریکایی درمان اعتیاد از واژه اعتیاد ارائه داده است: “اعتیاد یک بیماری اصلی و مزمن می باشد که در مدارهای پاداش، انگیزه و حافظه و دیگر اجزاء مربوطه مغز اختلال ایجاد می نماید.
این اختلال ها به ایجاد ویژگی های جسمی، روانی، اجتماعی و روحی در انسان منجر می شود.” بروز چنین حالت هایی در انسان سبب می شود که وی برای دستیابی به پاداش - لذت - یا تسکین به مصرف یک ماده مخدر یا انجام رفتاری مخرب و ویرانگر روی آورد. علائم بارز اعتیاد، مختل شدن کنترل رفتار، میل شدید به مصرف و ناتوانی در پاک ماندن مداوم و کاهش قدرت شناخت مشکلات جدی رفتاری و مناسبات و ارتباط با دیگران است. اعتیاد نیز همانند دیگر بیماری های مزمن ممکن است چرخه های لغزش و قطع مصرف را شامل شود. اگر اعتیاد درمان یا با فعالیت های بهبودی همراه نشود حالت پیش رونده آن ممکن است باعث معلولیت مغزی و یا حتی مرگ شود.
روش بررسی
مطالعه حاضر، یک مطالعه کیفی بوده است که در آن از روش پدیدار شناسی استفاده شده است. اصطلاح پدیده شناسی از یک لغت یونانی که به معنای نشان دادن، دیده شدن و ظاهر شدن می باشد، مشتق شده است . - miller,2004 - پدیدار شناسی ، اساساًمطالعه تجربه زیسته یا جهان زندگی است - . - denzin and Lincoln , 1999 پدیدار شناسی می کوشد معانی را آن چنان که در زندگی روزمره زیسته می شوند آشکار نماید - علوی و همکاران، . - 1386 اطلاعات دهندگان ، شامل تعدادی از جوانان زندانی شهرستان شیراز - 17 - نفر بوده اند و برای شرکت در این مطالعه اظهار علاقه نموده و توانایی یادآوری و توصیف تجاربشان از اعتیاد و عواقب آن در آشفتگی ها و نابسامانی های زندگی را داشتند و به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و مورد مصاحبه عمیق قرار گرفتند.
پژوهشگر پس از معرفی خود و بیان هدف این طرح و جلب اطمینان و اعتماد شرکت کنندگان در محرمانه بودن مصاحبه و آزاد بودن برای خروج از مطالعه در هر زمان و رعایت مسائل اخلاقی، مصاحبه را در محیطی آرام و خصوصی در یکی از اتاق های زندان و در مجموع با 17مصاحبه انجام شد که در مدت زمان بین 5 تا 40 دقیقه بسته به تمایل مصاحبه شونده برای ادامه گفتگو ، به طول انجامید. این نوع مصاحبه ها به دلیل انعطاف پذیری و عمیق بودن، مناسب پژوهش های کیفی می باشند - علوی و عابدی، . - 1385 سؤال کلی پژوهش به صورت " در مورد تجاربتان از اعتیاد و عواقب آن در زندگی برایم صحبت کنید" مطرح شده و از آن جایی که موضوع عوامل فردی، اصلی ترین صحبت آنها بود در بیشتر مصاحبه ها نیاز چندانی به هدایت مصاحبه به سمت موضوع مورد مطالعه احساس نشد.
مصاحبه ها به وسیله گوشی موبایل ضبط گردید و سپس مطالب ضبط شده به دقت شنیده و سپس بر روی کاغذ ثبت گردید، برای آنالیز داده ها از رویکرد پدیدارشناسی 7 مرحله ای کلایزی استفاده شد . بدین صورت که: -1 تمام توصیف های ارائه شده توسط شرکت کننده گان - پروتکل - ، را پژوهشگربه دقت خوانده تا بتواند تسلط کافی در فهم کلی مصاحبه پیدا نماید. -2 سپس پژوهشگر به هر پروتکل مراجعه و جملات و عباراتی را کهمستقیماً به پدیده مورد مطالعه مرتبط است استخراج نموده، این مرحله »استخراج جملات مهم « شناخته شده است. -3 پژوهشگر سعی کرده با تلاش به معنای جملات مهم پی ببرد که به »فرموله کردن معانی« معروف است.
که معنی هر جمله مهم استخراج و در حاشیه متن مصاحبه یادداشت گردید - کد - . -4 مراحل فوق را برای هر پروتکل تکرار نموده و معانی فرموله شده و مرتبط به هم را در خوشه هایی از تم ها - موضوعات اصلی - قرار داده است، که دسته بندی کدها گویند که از طریق مراجعه به پروتکل های اصلی ، اعتبار خوشه ها را مورد بررسی قرار داده و این خوشه ها به پروتکل های اولیه ارجاع داده تا روایی آنها را مورد بررسی و تأیید قرار گیرد. - 5 سپس پژوهشگر به تلفیق نتایج در قالب یک توصیف جامع از موضوع مورد پژوهش پرداخته است که در این مرحله یک توصیف جامع از نتایج و خوشه ها تهیه گردیده است.
-6 سپس به فرموله کردن توصیف جامع پدیده تحت مطالعه به صورت یک بیانیه صریح و روشن از ساختار اساسی پدیده مورد مطالعه پرداخته شده است. -7 از طریق مراجعه مجدد به هر یک از شرکت کنندگان نظر شرکت کنندگان در مورد یافته ها پرسید و نسبت به اعتبار سنجی نهایی یافته ها اقدام نمود، البته کلایزی معتقده محقق باید نسبت به این مراحل انعطاف پذیر باشد. نمونه گیری از تاریخ 93/8/10 شروع و تا زمان دسترسی به اشباع اطلاعات 17 - شرکت کننده - ادامه یافت - . - 93/10/13 در تحقیقات کیفی تکرار اطلاعات قبلی و یا تکرار درون مایه ها با نکات برجسته ، نشان دهنده کفایت حجم نمونه است - علوی، ربیعی و کریمی،. - 1386 بدین معنی که پس از مصاحبه هیچ تجربه جدید دیگری در بین صحبت های آنها دیده نمی شد و همه تجارب بیان شده قبلی در حال تکرار شدن بودند.
یافته ها:
کمبود مهارتهای آموزشی مورد نیاز جوانان در معناداری زندگی، موضوعی است که در این پژوهش از اظهارات شرکت کنندگان درک گردید . یافته های حاصل از پژوهش در این حیطه در 65کد،7 زیر مفهوم و 3 مفهوم جای گرفتند که در دو جدول آوردیم یافته های جدول شماره1، حاوی کدهای اولیه حاصل از تحلیل اطلاعات است. این کدها حاصل پیاده کردن و مرور دقیق بیانات شرکت کنندگان جهت دست یافتن به فهم عمیق در مورد تجارب آنان و انتخاب عبارات مهم در مورد پدیده مورد مطالعه است.
عوامل فردی
