بخشی از مقاله
چکیده
مقاله حاضر با بررسی تاثیر رویکرد هرمنوتیک در طراحی فضاهای نمایشی انجام شده است.دانش هرمنوتیک کشف پیام ها،نشانه ها و معانی یک متن یا پدیده است.از آن جایی که هنر نمایش حرفی برای گفتن دارد بنابراین معنایی معتبر و تبیین شدنی دارد که می توان آن را با رویکرد هرمنوتیک تاویل کرد.
اگر بتوان نمایش را همچون عملی اتصال دهنده که اجرا کننده و تماشاچی را به هم مرتبط می کند بررسی کرد آن گاه معماری ایرانی با داشتن جانمایه عرفانی و پیوند با عمیق ترین مفاهیم هرمنوتیکی به مثابه یک نمایش است که در جریان پرده های نمایش به توصیف دنیایی انتزاعی می پردازد که باید توسط بیننده درک و رمزگشایی شود و این امر با رویکرد هرمنوتیک انجام می پذیرد. در نتیجه مخاطب باید خود را بخشی از این نمایش بداند و با توجه به فهم و دریافت خود به تاویل آن بپردازد .
-1 مقدمه
مرکز هنرهای نمایشی به مجموعه ای از سالن های نمایش اتلاق می شود که اصلی ترین مرکز برپایی نمایش و تئاتر در آن شهر می باشد و عمده ترین فعالیت ها در حیطه اجرای نمایش در آن مکان صورت می گیرد. این مجموعه اصلی ترین مرکز تعامل بازیگران، کارگردانان، نویسندگان و سایر عوامل تئاتر با مردم جامعه است. این ساختمانغالباٌ به صورت یک ساختمان شاخص در مقیاس شهر طراحی می شود و باید قابلیت این را داشته باشد که به عنوان یک نشانه شهری ظاهر شود.
در طرح پیشنهادی، مرکز هنرهای نمایشی فضایی است فرهنگی که تعاملات اجتماعی بسیاری در آن صورت می پذیرد. تئاتر مخاطبین بسیاری، چه قشر هنرمند و چه افرادی که برای گذران اوقات فراغت به تئاتر می روند را به خود جلب می کند. بنابراین می تواند تعاملات اجتماعی و فرهنگی بسیاری را تصویر دهد و در اعتلای فرهنگ جامعه مسمرثمر باشد. چه بهتر که این فضا در میان دیگر مجموعه های فرهنگی قرار بگیرد به صورتی که بتواند با محیط اطراف ارتباط برقرار کرده و علاوه بر بالا بردن کیفیت خود، کیفیت محیط اطراف را نیز بهبود ببخشد.
وقتی با فرهنگ و سنت جامعه رو به رو میشویم هرمنوتیک هم در حوزه مباحث قرار می گیرد. یعنی به استناد هرمنوتیک می توانیم در ارتباط با معنای یک اثر پرسش کنیم.ارتباط هرمنوتیک با هنرنمایش از طریق تأویل موشکفانه و تفسیر صورت می گیرد در این روش اثر هنری همچون یک متن نگریسته می شود, متنی گشوده که خوانده می شود.خواندن یک اثر هنری همانا درگیر شدن با آن, برخواندن نشانه های نهفته در آن متن و تأویل آن نشانه ها است - ریخته گران،. - 1384 ارتباط میان هرمنوتیک و معماری از آن جهت است که آفرینش معماری به طور کلی دو بعد دارد صورت یا فرم ومعنا و مفهوم . معماری نه تنها فضایی برای زیستن است بلکه وظیفه انتقال پیام را بر عهده دارد که توسط علم هرمنوتیک قابل فهم است .
-2هنرهای نمایشی
هنرهای نمایشی تصویری از هنر است که برخلاف هنرهای پﻻستیکی، هنرمند در آن با استفاده از بدنو فیزیکِ خود در وهله نخست و سپس بهرهگیری از امکانات دیگر به خلق هنر خود میپردازد. هنرهای نمایشی شامل : انواع رقص، موسیقی زنده ، اپرا ، تئاتر ، سینما ، شعبده بازی و تردستی، داستان گویی ، نمایش های سیرک و سایر هنر های مشابه است .
واژه نمایش به دلیل تفاوت در سنت و سابقه فرهنگی، تاریخی، با مفهوم تاتر متفاوت است. نمایش ارتباط بیشتر و غنی تری با آیین دارد و جدا از بستگی های گوهری اش به گونه های کهن تر »روایت« و »اسطوره « مهمترین تفاوتش با تئاتردر این است که نمایش با قصد و هدف حل شدن انسان در تمامیت هستی ورسیدن به حقیقت وجود اجرا می شود و در این قصد تمایز و تفکیکی میان نمایشگر و تماشاگر وجود ندارد.
هردو برای رسیدن به هدفی واحد که گم شدن از خود و مستحیل شدن در ذرات هستی است به نمایش می پردازد . نمایش به عنوان یک شیوه ارتباطی خاص ، در ابعاد گوناگون زندگی بشر را تحت تأثیر خود قرار داده است تجربه نشان داده که این هنر در اعصار مختلف ابزار مناسبی برای برقراری تعاملات فرهنگی و مناسبات فکری، ملموسترین قالب برای طرح مضامین فلسفی و عقیدتی و مهم ترین طرق تعمق در موضوعات انسانی و کیهانی بوده است. تئاتر عنصری تاثیرگذار و نقشی به سزا در تعین هنجارها و ناهنجاریهای اجتماع دارد و درست به همین دلیل است که تئاتر را عامل ارتقا فرهنگ جامعه می دانند زیرا تئاتر برمخاطب خود تاثیری گسترده می گذارد و نقش آن در تعلیم افراد اجتماع به گونه های مختلف در دنیای امروز به کار می رود.
-1-2انواع نمایش در ایران
در ایران میتوان شش نوع نمایشی را برشمرد:
-1 نمایشهای کاروانی، -2 داستانگوییهای نمایشگرانه ، -3 نمایشهای عروسکی ،4 نمایشهای تعزیه ،-5 نمایشهای خندهدار - فکاهی - ،-6 نمایشهای باختری - به روش غربی -
-3هرمنوتیک
هرمنوتیک دانشی است که به »فرایند فهم یک اثر« میپردازد و چگونگی دریافت معنا از پدیدههای گوناگون هستی اعم از گفتار، رفتار، متون نوشتاری و آثار هنری را بررسی میکند. دانش هرمنوتیک با نقد روششناسی، میکوشد تا راهی برای »فهم بهتر« پدیدهها ارائه کند؛ اگرچه گروهی از نظریهپردازان هرمنوتیک، با ایجاد و تبیین »روش« در مسیر فهم مخالفند و »فهمیدن « را یک واقعه میدانند که قابل اندازهگیری و روشمندسازی نیست.
به زبان سادهتر، تأویلشناسی به دنبال یافتن پاسخی برای این پرسش است که آیا روش و راهکاری وجود دارد تا خوانندگان یک متن و یا بینندگان یک اثر هنری، با بهکارگیری آن روش، به دریافت معنای ثابت و مشخصی از آن اثر یا متن دست یابند؛ یا این که درک و فهم هر مخاطبی مختص اوست و با دیگری تفاوت دارد. هدف از هرمنوتیک، کشف پیامها، نشانهها و معانی یک متن یا پدیده است؟ هرمنوتیک علم به قواعد رمزگشایی متن است. ×
-1-3مولفه های هرمنوتیک
با بررسی های انجام شده می توان مولفه های هرمنوتیک برای طراحی مرکز هنرهای نمایشی را به صورت زیر ارائه داد
