بخشی از مقاله
چکیده
اقتصاد متکی به نفت به طور اخص و اقتصاد تک محصولی به طور عام منجر به عدم توجه به صنایعی دیگر که عمدتاً درآمدزا نیز می باشند گردید. صنعت توریسم نیز یکی از همین صنایع می باشد. البته عواملی دیگر همچون اشکال مختلف ایران هراسی، ایران ستیزی، جنگ و ... نیز مزید بر علت گردیده است. با توجه روز افزون به صنعت توریسم و همچنین فرصت ایجاد شده در راستای تعامل سیاسیهر چه بهتر - برجام - قطعاً شاهد رشد این صنعت در سالهای اخیر به عنوان توسعه پایدار و در راستای آن درآمد پایدار خواهیم بود. بطوریکه مطابق آمار در9 ماهه اول سال 94 و همزمان با مذاکرات کشورهای مؤثر در شکل گیری برجام گردشگری ورودی ایران نسبت به سال قبل از آن با رشد 6 درصدی و همچنین در گردشگری خروجی نیز با کاهشی هرچند محسوس مواجه می شویم.
شهر جدید پرند به عنوان نماد شهرسازی پس از انقلاب و با وجود موقعیت خاص جغرافیایی و دسترسی به راههای مواصلاتی و امکانات بالقوه این پتانسیل را داراست که در زمینه گردشگری نیز موفق عمل نموده و با ارائه راهکارها و یافته های نگارنده در این خصوص و سرمایه گذاری هایی که منجر به بهبود زیرساخت ها می شود، از درآمدهای پایدار این صنعت بهره مند گردد متأسفانه صنعت گردشگری با توجه به عواملی که به طور مختصر نیز به آنها اشاره شد به عنوان حلقه ای مفقوده در زمینه درآمد پایدار مدیریت شهری به هیچ عنوان مورد توجه واقع نمی گردد. همچنین با توجه به بهبود روابط سیاسی و فرهنگ غنی کشورمان و توجه خاص مدیران و یافته ها و پیشنهادات علمی در زمینه صنعت گردشگری که بستر ساز دگرگونیهای مثبت و اساسی در این صنعت می شود و به طرق مختلف مطرح میگردد شاهد تحولی بنیادین در این صنعت باشیم. در این مقاله سعی شده با روش تجربی- پژوهشی نسبت به بررسی نقاط ضعف و قوت شهر پرند به عنوان جامعه نمونه در زمینه صنعت گردشگری پس از اجرای برجام به ارایه راهکار بپردازد.
مقدمه:
شهرها از دیرباز به دلیل دارا بودن جاذبه های گوناگون چه طبیعی و چه مصنوعی ،امکانات و خدمات فراوان چشم اندازهای متنوع طبیعی و مصنوعی پذیرای مردمانی خارج از محدوده خود بوده اند بطوریکه که یکی از مهم ترین فضاهایی که در کشورهای مختلف مورد بازدید جهانگردان قرار میگیرد فضای شهری است. تأثیر توریسم بر شهرها به حدی است که امروزه فصل نوینی در جهانگردی به نام توریسم شهری گشوده است و همین صنعت درآمد هنگفتی را برای شهرها به ارمغان می آورد . سابقه ی برنامه گردشگری شهری به طور مشخص از دهه 1990 میلادی در اروپا برای کاهش مشکلات ناشی از هجوم انبوه توریسم و افزایش رضایت جهانگردان و ارتقای شاخص توسعه پایدار می گردد. از طرف دیگر ورود بی رویه توریست به شهرها ضمن ایجاد انواع مشکلات اجتماعی اقتصادی باعث ناپایداری توسعه شهری میگردد کم توجهی به مقوله توریسم در طرح های توسعه شهری، فقدان ضوابط و قوانین مناسب در حمایت از توریسم شهری و همچنین اقدامات مقطعی و بی برنامه باعث شکنندگی بیشتر این صنعت شده است. - تقوایی، مسعود فرایند برنامه ریزی توریسم شهری، همایش منطقه ای جغرافیا گردشگری توسعه پایدار، ص 156، دانشگاه آزاد واحد اسلامشهر، خردادماه - 1386 سیستم توریسم شهری را می توان ترکیبی از جاذبه های شهر جهانگردان خارج شهر، مردم محلی، امکانات و تسهیل قوانین و مقررات و مدیریت در نظر گرفت. اهمیت گردشگری شهری با تبدیل شدن شهرها به عنوان مقاصد مهم گردشگری آشکار شد گردشگری شهری سعی دارد گردشگری را به عنوان یک پدیده مهم و موثر در تغییرات شهری - کالبدی،اجتماعی،فرهنگی،سیاسی،مدیریتی و غیره و توسعه شهری مورد بررسی قرار دهد. به بیان دیگر گردشگری شهری عبارت است از مسافرت به شهرها با انگیزه های مختلف بر پایه جاذبه های گوناگون امکانات و تسهیلات شهری که در شخص ایجاد جذابیت و انگیزه می کند. عملکرد گردشگران در فضاهای شهری پیرامون جاذبه ها،بافت شهر،خرید،اسکان و فعالیت های جنبی است که در موزه ها، تئاترها، نمایشگاهها، مراکز تفریحی و نظیر اینها تبلور می یابد. - آزادی، الهام، توسعه گردشگری شهری با تکیه بر مرکز شهر تهران و رویکرد مدیریت شهری، تهران، تیسا
سیاست گذاری و برنامه ریزی صنعت گردشگری
قبل از هر گونه برنامه ریزی لازم است سیاست گذاری ها در عرصه توریسم شهری در راستای سیاست های منطقه ای و ملی کشور تدوین شوند این سیاست گذاریها رهنمون کلی بخش دولتی در مورد دلایل توسعه توریسم و نحوه سرمایه گذاری در این بخش را برای برنامه ریزی فراهم می آورند. این سیاست گذاریها در سطح شهر می تواند توسط مدیران شهری و مشارکت مردم محلی با لحاظ قرار دادن ارزش های مذهبی و موازین توسعه پایدار تدوین گردد. انواع برنامه ریزی -گروه گردشگر بین الملل: برنامه ریزی برای افزایش ورود و جذب توریست و جذب این طیف می تواند به ارز آوری در سطح ملی و اثرات منطقه ای و محلی منجر شود.
-گروه گردشگر ملی: برنامه ریزی برای جذب این گروه از طریق اجرای مراسم سنتی و برگزاری جشنواره ها و افزایش مدت اقامت انها.
-گروه گردشگری محلی:این گروه بیشتر در داخل شهرستان محل سکونت به جهانگردی و تفریح می پردازند و اقامت شبانه ندارند.
اما اگر بخواهیم بصورت خردتر نیز تقسیم بندی دیگری از صنعت گردشگری متناسب با موضوع مقاله ارایه نماییم بدین صورت که:
- گردشگری ورزشی:که به منظور فعالیتهای ورزشی، مسابقات، کوهنوردی، اسکی و... سفر می کنند.
- گردشگری زیارتی: که به منظور زیارت اماکن مذهبی جوامع سفر میکنند.
- گردشگری مراسم و رویدادهای خاص:که به منظور بازدید از رویدادهای خاص مثل نمایشگاه یا جشنواره، خسوف یا کسوف و ... سفر می کنند. - منتظری، بهرام، اکوتوریسم و توسعه پایدار، همایش منطقه ای جغرافیا گردشگری توسعه پایدار، ص186 دانشگاه آزاد واحد اسلامشهر، خردادماه - 1386 از جمله نکات مؤثر دیگر برای افزایش درجه ی موفقیت شهر در زمینه جذب گردشگر شهری ارائه تسهیلات و امکانات لازم برای گردشگران در طی دوره سفر آنان است . این مسئله خود در گروی سیاست و خط مشی مسئولان شهرداری و حکومت محلی شهر برای ایجاد زمینه های حضور سرمایه گذاران به ویژه بخش خصوصی جهت ایجاد تسهیلات جذب گردشگر می باشد صنعت گردشگری با درآمد سالیانه بیش از هزار میلیارد دلار در جهان برابری و رقابت خود را با دیگر صنایع نظیر نفت و خودرو بیش از بیش عیان کرده است. در این میان کفه ی ترازو به سود کشورهایی است که دارای جاذبه های گردشگری هستند کشورهایی که به لحاظ فرهنگ و تمدن و آثار باستانی توانمند هستند پایین می آیند.
از نگاهی فراتر به اعتقاد بسیاری از کارشناسان موفقیت یا شکست صنعت جهانگردی در هر کشور به طور مستقیم به اعمال سیاست های حمایتی دولت باز می گردد به نحوی که هر چه چتر حمایتی دولت نسبت به توریسم گسترده تر باشد شکوفایی در این بخش هم بیشتر است. تجربه ی چین،امارات متحده عربی، مالزی و ... در سال های اخیر حاکی از این بوده که فراهم آوردن زیر ساخت های مناسب در خصوص توریسم رشد اقتصادی و افزایش در آمد ملی را برای این کشورها به ارمغان آورده است. به طور کلی توسعه جهانگردی را می توان به تحقق موارد زیر مرتبط دانست:
-کیفیت و جذابیت سیمای شهری -امکانات موجود اقامتی و پذیرایی استاندارد و مطلوب
-نقش مشارکت بخش خصوصی در ایجاد تاسیسات زیر بنایی و روبنایی مورد نیاز گردشگر -سیاست های حمایتی دولت از صنعت گردشگری -استفاده از روش های نوین و خلاقانه بومی در جذب گردشگر شهری -تدوین قوانین و مقررات ویژه گردشگران -سیاست های دیپلماسی دولتی -تبلیغات گسترده و موثر برای جذب گردشگر - شیخ کاظم، محمد رضا، بررسی تاثیرات متقابل گردشگری شهری بر زمینه های توسعه پایدار اقتصادی، اجتماعی در شهرها، همایش منطقه ای جغرافیا گردشگری توسعه پایدار، ص 268، 267 دانشگاه آزاد واحد اسلامشهر، خردادماه - 1386 پس از اجرای برجام و انعقاد قرار داد و تفاهم نامه های همکاری در زمینه های مختلف اقتصادی فنی عمرانی خدماتی و ظرفیت های فرهنگی توریستی و محیط زیست در زمینه های توسعه اقتصادی و سرمایه گذاریهای شهری و همچنین تبادلات اقتصادی و بخش گردشگری به عنوان ابزاری در راستای رونق اقتصادی اقداماتی انجام گردید که یکی از این اقدامات معافیت 95 درصدی مراکز اقامتی و آژانس هایی که گردشگران خارجی را به کشور می آورند بود پرداخت مالیات همواره به عنوان یکی از دلالیل عمده گرانی خدمات گردشگری مطرح می شود این در حالیست که در بسیاری از کشورهایی که صنعت آنها رشد چشمگیری داشته دولت ها اقدام به برداشتن موانع مالیاتی کرده و به این ترتیب از برخی هزینه های تاسیسات گردشگری کاسته اند. حالا این امید وجود دارد که با رفع مشکلات مالیاتی علاوه بر اینکه سرمایه گذاران بیشتری برای سرمایه گذاری در این حوزه وارد شوند از قیمت تمام شده خدمات سفر نیز کاسته و از این منظر سفر در ایران برای گردشگران داخلی و خارجی ارزان و تسهیل شود. - خبر خوشی مالیاتی برای تاسیسات گردشگری، روزنامه دنیای اقتصاد،
