بخشی از مقاله
خلاصه:
هدف پژوهش حاضر تعیین تأثیر کیفیت گزارشگری مالی بر همزمانی قیمت سهام است. عدم دسترسی سرمایه-گذاران به اطلاعات خاص شرکت منجر به عدم انعکاس این اطلاعات در قیمت سهام میگردد که همزمانی قیمت سهام شرکت با صنعت/بازار را در پی دارد. در این راستا، کیفیت گزارشگری مالی میتواند با تأثیر بر میزان اطلاعات در دسترس سرمایهگذاران بر همزمانی قیمت سهام مؤثر باشد. بهمنظور دستیابی به هدف پژوهش تعداد 100 شرکت از بین شرکتهای پذیرفتهشده در بازار اوراق بهادار تهران طی سالهای 1386 الی 1393 در جامعه غربالشده قرار گرفت. برای آزمون فرضیهها از الگوی رگرسیونی چند متغیره و دادههای ترکیبی استفاده شده است. مطابق یافتهها، تأثیر کیفیت گزارشگری مالی بر همزمانی قیمت سهام، منفی معنیدار است. بنابراین، بهبود کیفیت گزارشگری مالی منجر به ارائه بیشتر اطلاعات خاص شرکت به سرمایهگذاران میگردد.
.1 مقدمه
همزمانی قیمت سهام نشاندهنده میزانی از تغییرات بازده سهام یک شرکت خاص است که توسط بازده بازار و صنعت توضیح داده میشود و با استفاده از آن میتوان مقدار نسبی اطلاعات خاص شرکت - در مقابل اطلاعات در سطح صنعت/بازار - که در قیمت سهام منعکسشده است را اندازهگیری نمود. در این چارچوب، قیمتهای سهام با همزمانی بیشتر - کمتر - مقدار نسبی بیشتری از اطلاعات در سطح صنعت/بازار - اطلاعات خاص شرکت - را در خود دارند قیمتهای سهام شرکتی که از همزمانی کمتری برخوردار است، کمتر به حرکتهای بازار وابسته است، زیرا مقدار بیشتری از اطلاعات خاص شرکت وجود دارد که فعالان بازار به آن استناد میکنند - اشبواسکایف و همکاران، . - 2006 ازآنجاکه کسب اطلاعات خاص شرکت برای سرمایهگذاران بهویژه سرمایهگذاران انفرادی پرهزینه است؛ بنابراین، سرمایهگذاران به اطلاعات بازار اکتفا میکنند که باعث ایجاد همزمانی قیمت سهام میشود. شرکتها میتوانند اطلاعات خصوصی را با اجرای سیاست افشاسازی و از طریق گزارشهای مالی خود به سرمایهگذاران منتقل کرده و باعث کاهش هم-زمانی قیمت سهام شوند ازجمله عوامل مؤثر بر همزمانی قیمت سهام که در پژوهشهای پیشین موردتوجه قرارگرفته، کیفیت افشا و گزارشگری اطلاعات مالی است - سونگ، 2015؛ هاگارد و همکاران، 2008؛ هاتن و همکاران، 2009؛ فروغی و همکاران، 1390؛ حیدری و عبدی، . - 1395 سرمایهگذاران در بازار سرمایه برای تصمیمگیری از اطلاعات مالی گزارش شده استفاده میکنند. هرچه کمیت و کیفیت اطلاعات مالی در دسترس بیشتر باشد، پیش بینیهای انجام شده در مورد عملکرد آتی و تصمیمهای گرفته شده از دقت و صحت بیشتری برخوردار خواهند بود. بیور - 2002 - بیان میکند، از دیدگاه سرمایه-گذاران، اطلاعات بیکیفیت ناخوشایند است و به دلیل آنکه رشد اقتصادی را از طریق تخصیص غیر بهینه سرمایه کاهش میدهد، ناکاراست. اطلاعات با کیفیت به لحاظ کاهش ریسک اطلاعات که با کاهش هزینه حقوق صاحبان سهام و افزایش حجم معاملات ارتباط دارد، موجب کاهش هزینه سرمایه میگردد. اگر عموم مردم به فرآیند گزارشگری مالی یا به اطلاعات مالی منتشر شده اطمینان نداشته باشند، از سرمایهگذاری منصرف میشوند و این امر به نوبه خود از گسترش بازار سرمایه و رشد اقتصادی جلوگیری میکند، بنابراین کیفیت اطلاعات و همچنین، کیفیت گزارشگری آن در سرمایهگذاران برای انجام سرمایهگذاری بیشتر اشتیاق ایجاد مینماید - مهرانی و همکاران، . - 1393 همینطور، دقت سیگنالهای اطلاعاتی بر توانایی استفادهکنندگان از اطلاعات در ارزیابی عملکرد جاری و آتی شرکت تاثیر میگذارد و با اقدام به سرمایهگذاری آنان منجر به انعکاس اطلاعات خاص شرکت در قیمت سهام میگردد. هاو و همکاران - 2012 - بیان میکنند که کیفیت گزارشگری مالی بالا از عوامل بنیادی در محیط اطلاعاتی هستند که با قیمتهای سهام حاوی اطلاعات مفید درباره عملکرد آتی، مرتبطاند. در این راستا، سونگ - 2015 - در بررسی تأثیر افشای حسابداری بر همزمانی قیمت سهام و ریسک سقوط قیمت نشان داد که اگر شرکتها سیاست افشای حسابداری بهتری داشته باشند، همزمانی قیمت سهام و ریسک سقوط قیمت پایینتری خواهند داشت. هاگارد و همکاران - 2008 - نشان دادند شرکتهای دارای نمرات کیفیت افشای بالاتر دارای هم-زمانی قیمت سهام پایینتری هستند. یک سیاست افشا و گزارشگری مناسب، اطلاعات خاص بیشتری را به سرمایهگذاران منتقل میکند و باعث انعکاس میزان بیشتری از این اطلاعات در قیمت سهام میشود - جین و مایرز، . - 2006 بنابراین، هر چه کیفیت گزارشگری مالی شرکتی بهتر باشد اطلاعات خاص بیشتری نیز در اختیار سرمایهگذاران قرار خواهد گرفت و با تصمیمگیری آنان نسبت به خرید، فروش و یا نگهداری سهام میتواند منجر به کاهش همزمانی قیمت سهام گردد. زیرا، در این حالت سرمایهگذاران بیشتر از اطلاعات خاص شرکت بجای اطلاعات صنعت/بازار استفاده میکنند. بنابراین، هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر کیفیت گزارشگری مالی بر همزمانی قیمت سهام در بازار اوراق بهادار تهران است.
.2 پیشینه پژوهش
سونگ - 2015 - در بررسی تأثیر افشای حسابداری بر همزمانی قیمت سهام و ریسک سقوط قیمت نشان داد که اگر شرکتها سیاست افشای حسابداری مناسب داشته باشند، همزمانی قیمت سهام و ریسک سقوط قیمت پایینتری خواهندداشت و اگر شرکتها شفافیت اطلاعاتی بیشتری داشته باشند هزینه جمعآوری اطلاعات خاص شرکت برای سرمایهگذاران کاهش خواهد یافت.
هائو و پینک - 2011 - در پژوهش خود با استفاده از شاخص آماری R2 مدل بازار، بهعنوان معیار سنجش همزمانی حرکات قیمت سهام به این نتیجه رسیدند که رقابت شدید در بازار محصول منجر به کاهش همزمانی قیمت سهام میگردد.
آن و ژآنگ - 2013 - نشان میدهند که همزمانی قیمت سهام و ریسک سقوط هر دو بهطور منفی با سهامداران نهادی شرکت مرتبطاند. همچنین، کامیابی و پرهیزگار - 1395 - در پژوهشی به این نتیجه رسیدند که ارتباط منفی بین سرمایهگذاران نهادی و همزمانی قیمت وجود دارد.
گماریز و بلاستا - 2013 - در بررسی اثر کیفیت گزارشگری مالی و سررسید بدهی را بر کارایی سرمایهگذاری نشان دادند که افزایش کیفیت گزارشگری مالی و کاهش سررسید بدهی، کارایی سرمایهگذاری را افزایش میدهد. همچنین، در مورد شرکتهایی که بدهی کوتاه مدت کمتری دارند، کیفیت گزارشگری مالی بر کارایی سرمایهگذاری کمتر است. در این راستا، یافتههای پژوهش هاشمی و همکاران - 1393 - حاکی از آن است که با افزایش کیفیت گزارشگری مالی و همچنین با کوتاهتر شدن سررسید بدهی، کارایی سرمایهگذاری بهبود مییابد.
هاو و همکاران - 2012 - نشان دادند، افشای مالی بیشتر، سودهای با کیفیت بالاتر و انتشار اطلاعات بیشتر با قیمتهای سهام همبستهاند و حاوی اطلاعات مفید زیادی درباره عملکرد آتی هستند. همچنین بیان میکنند که در کشورهایی با حمایت قوی سرمایهگذار بطور میانگین، محتوای اطلاعاتی قیمت درباره سودها و عملکرد آتی بیشتر است. درزمینه همزمانی قیمت سهام، همتی و همکاران - 1394 - نشان دادند که رابطه منفی و معناداری بین سهامداران عمده و همزمانی در قیمت سهام وجود دارد و هر چه کیفیت حسابرسی بیشتر باشد قیمت سهام حاوی اطلاعات خواهد بود. دولو و امامی - - 1394 به این نتیجه دست یافتند که بین همزمانی قیمت و نقد شوندگی رابطه مستقیم وجود دارد. احمدپور و پیکرنگار - 1390 - بیان میکنند که بین اقلام تعهدی اختیاری با همزمانی قیمت رابطه مستقیم وجود دارد. مشایخ و سادات نصیری - 1395 - در بررسی تأثیر شفافیت گزارشگری مالی بر مربوط بودن ارزش سود حسابداری به این نتیجه رسیدند که شفافیت گزارشگری مالی تأثیر مثبت و معناداری بر مربوط بودن ارزش اطلاعات حسابداری دارد. با توجه به مبانی نظری بیانشده و همچنین جهت بررسی هدف کلی پژوهش، فرضیه پژوهش حاضر بدین شرح مطرح می-شود:
فرضیه پژوهش:
کیفیت گزارشگری مالی بر همزمانی قیمت سهام تأثیر معناداری دارد.
.3 روش پژوهش
با توجه به اینکه نتایج حاصل از پژوهش حاضر میتواند در فرآیند تصمیمگیری استفاده شود، این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی است. همچنین، ازآنجاییکه به دنبال ارزیابی بین دو یا چند متغیر است از لحاظ ماهیت توصیفی -همبستگی می-باشد. دادههای موردنیاز و اطلاعات مالی، از طریق مراجعه به صورتهای مالی شرکتهای پذیرفتهشده در بازار اوراق بهادار و بانک اطلاعاتی رهآورد نوین جمعآوری و موردبررسی قرار گرفت. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه شرکتهای پذیرفتهشده در بازار اوراق بهادار تهران است. قلمرو زمانی این پژوهش، سالهای 1388 تا 1393 میباشد. ازآنجاییکه در مدلهای رگرسیونی مورداستفاده جهت تجزیهوتحلیل دادهها اطلاعات دو سال قبل نیز جزو متغیرهای موردمطالعه است، ازاین رو اطلاعات و دادههای موردنیاز برای دوره زمانی 1386 تا 1393 جمعآوریشده است. در این پژوهش، حجم جامعه غربالشده برابر تعداد شرکتهای موجود در جامعه آماری است که بایستی، بهمنظور قابل مقایسه بودن اطلاعات، سال مالی شرکت منتهی به 29 اسفندماه باشد، طی بازه زمانی پژوهش سال مالی خود را تغییر نداده باشد.
