بخشی از مقاله
چکیده
هدف پژوهش حاضر تعیین تأثیر کیفیت گزارشگری مالی بر همزمانی قیمت سهام است. همزمانی قیمت سهام نشان دهنده رفتار قیمت سهام است که با تغییر کیفیت اطلاعات در گزارشگری مالی تحت تأثیر قرار میگیرد . در راستای هدف پژوهش تعداد 100شرکت از بین شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1383 تا 1394 برای نمونه آماری انتخاب شدند. برای آزمون فرضیه پژوهش از رگرسیون چندگانه با استفاده از دادههای ترکیبی استفاده گردید. جهت تحلیل دادهها از دو نرم افزار EViews 8 و Stata13 استفاده شد. نتایج تحلیل دادهها نشان میدهد کیفیت گزارشگری با ضریب برآوردی 0/853 و در سطح اطمینان 95 درصد تأثیر منفی و معناداری بر همزمانی قیمت سهام دارد.
-1 مقدمه
موضوع رفتار قیمت اوراق بهادار و ارزشیابی داراییهای مالی از آغاز شکلگیری بازارهای سرمایه همواره مورد توجه محافل علمی و سرمایهگذاران بوده است. به رغم مشکلات موجود در مطالعه و ارزیابی مدل تصمیمگیری افراد، دلایل بسیاری برای ضرورت انجام مطالعه در زمینه محتوای اطلاعات گزارشهای مالی و نحوه کاربرد اطلاعات حسابداری وجود دارد که در نهایت، هدف آن افزایش کیفیت اطلاعات گزارش شده به منظور بهسازی مدل تصمیم است.[1] گزارشگری مالی مطلوب و افشای مناسب در بازار اوراق بهادار سبب کشف صحیح قیمت در بازارهای اولیه و ثانویه، کاهش هزینه سرمایه، کاهش مدیریت سود، افزایش نقدشوندگی سهام و کاهش ریسک مشارکتکنندگان میشود.[2] رفتار سرمایهگذاران در بورس، نحوه تصمیم-گیری، تخصیص منابع پولی، قیمتگذاری و ارزیابی بازده شرکتها را تحت تأثیر قرار میدهد.[3] سرمایهگذاران با کسب اطلاعات تازه ارزیابی جدیدی از قیمت سهام خواهند داشت که بر آن اثرگذار خواهد بود .[5] همزمانی قیمت سهام حوزه نسبتاً جدیدی در تحقیقات مالی و اقتصادی محسوب میشود و به علت اینکه رابطهی قوی با رشد و توسعه اقتصادی و ثبات بازار سرمایه کشور دارد، مورد توجه است. همزمانی قیمت سهام نشانگر میزان تغییرات مشترک قیمت سهام با تغییرات بازده بازار بوده که مبین میزان انعکاس اطلاعات بازار نسبت به اطلاعات خاص شرکت در قیمت سهام است .[6] با توجه به اینکه اطلاعات در فرایند تصمیمگیری سرمایهگذاران مؤثر است و تصمیمگیری سرمایهگذاران سبب تغییر رفتار قیمت سهام میشود، این پژوهش بر آن است تا به مطالعه تأثیرکیفیت گزارشگری مالی بر همزمانی قیمت سهام بپردازد.
-2 پیشینه پژوهش
-1-2 پیشینه نظری
گزارشگری مالی، محصول نهایی فرایند حسابداری است. آن گروه از گزارشگری حسابداری که با هدف تأمین نیازهای اطلاعاتی استفادهکنندگان خارج از واحد تجاری تهیه و ارائه میشود، در حیطه عمل گزارشگری مالی قرار دارد .[7] هدف از گزارشگری مالی عبارتند از: - 1 ارائه اطلاعات جهت اتخاذ تصمیمات سرمایه گذاری، اعتباردهی و سایر تصمیمات مشابه، - 2 ارائه اطلاعات برای کمک به سرمایه گذاران و اعتباردهندگان و سایر استفاده کنندگان در ارزیابی مبالغ، زمانبندی و احتمال دریافتهای نقدی آتی حاصل از سود سهام یا بهره و عواید حاصل از فروش، بازخرید، یا سررسید اوراق بهادار یا وامها، - 3 ارائه اطلاعات پیرامون منابع اقتصادی یک واحد تجاری که منابع مستقیم یا غیر مستقیم جریانهای آتی ورودی وجه نقد است .[8] در بسیاری از مطالعات حسابداری، کیفیت گزارشگری مالی میزان صداقت مدیران در ارائه اطلاعات منصفانه و حقیقی برای تصمیمگیرندگان تعریف شده است؛ بهعبارتدیگر هرگاه مدیران در ارائه اقلام مندرج در صورتهای مالی دو واژه بیطرفی و عینیت را رعایت کرده باشند، میتوان گفت کیفیت گزارشگری مالی وجود دارد .[9] از عوامل مؤثر بر کیفیت گزارشگری مالی میتوان به ویژگیهای شرکت، شیوههای گزارشگری مالی، نظارت و کنترل، حسابرسان، مشوقهای بازار سرمایه و عوامل خارجی مانند مقررات اشاره کرد .[10]
برای اینکه اطلاعات باکیفیت تلقی شوند، باید یک مجموعه خصوصیات کیفی داشته باشند؛ این خصوصیات باعث میشوند تا اطلاعات ارائهشده در صورتهای مالی، در راستای ارزیابی وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطافپذیری مالی واحد تجاری، برای استفادهکنندگان مفید واقع شوند11]، . [7 از ویژگیهای کیفی اصلی مرتبط با محتوای اطلاعات میتوان به مربوط بودن و قابلیت اتکا و از ویژگیهای کیفی اطلاعات مرتبط با ارائه اطلاعات میتوان به قابل مقایسه بودن و قابل فهم بودن اشاره کرد.[12] در ارزیابی کیفیت گزارشگری مالی دو رویکرد کلی وجود دارد: رویکرد نیازهای استفادهکنندگان و رویکرد حمایت از سرمایهگذاران و سهامداران. در رویکرد اول، کیفیت گزارشگری مالی بر مبنای سودمندی اطلاعات مالی - مربوط بودن و قابلاتکا بودن - تعیین و تعریف میشود. اما در رویکرد دوم، کیفیت گزارشگری مالی بهطور عمده برحسب »افشای کامل و منصفانه« برای سهامدار تعریف میشود. اهداف این دو رویکرد در برخی موارد مشابه بوده و مکمل هم محسوب میشود ولی مهمترین تفاوت میان آنها در این است که رویکرد نیازهای استفادهکنندگان عمدتاً به تأمین اطلاعات مالی که برای استفادهکنندگان در تصمیمگیریهای ارزشیابی تخصیص سرمایه مربوط میشود، متمرکز است؛ در حالیکه رویکرد دوم در پی اطمینان دادن به استفادهکنندگان مبنی بر رعایت دو ویژگی کفایت و کامل بودن اطلاعات است .[13]
نوسان قیمت سهام در تمامی بورسهای دنیا عادی و روزمره است زیرا قیمت سهام و سایر گونههای اوراق بهادار نمایانگر تمامی عوامل تأثیرگذار اعم از بیرونی و درونی میباشد. بنابراین هرگونه دگرگونی خاصی در عوامل تأثیرگذار بوجود آید، بازتاب آن بر روی قیمت سهام مشاهده میگردد .[14] نوسانات بیش از اندازه قیمت در بازارهای سهام عموماً ناشی از عدم تعادل در عرضه و تقاضا، معاملات سفته بازی و رفتارهای هیجانی سرمایهگذاران است .[15] همزمانی قیمت سهام در چندین مطالعات تجربی به عنوان مقیاسی از اثربخشی قیمت استفاده شده و به عنوان نمایندهای برای جریان اطلاعات خصوصی در قیمتهای سهام بکار گرفته شده است .[16] همزمانی قیمت سهام به روند حرکت بازده سهام در یک جهت و در یک دوره زمانی مشخص اشاره دارد و معیاری است برای نشان دادن میزان نسبی اطلاعات خاص شرکت که در قیمت سهام منعکس میشود. هر اندازه انعکاس اطلاعات خاص شرکت در قیمت سهام بیشتر باشد، همزمانی قیمت سهام کمتر است .[17] همزمانی کمتر قیمت دال بر آن است که قیمت سهام شرکت وابستگی کمتری به تغییرات بازار دارد، چرا که مقدار اطلاعات خاص بیشتری وجود دارد و مشارکتکنندگان بازار در تصمیمگیریهای مالی خود بیشتر بر اطلاعات خاص شرکت استناد میکنند تا تغییرات بازار .[18] هزینه کسب اطلاعات خصوصی و توانایی مدیریت در نگهداری اخبار خاص شرکت، با افزایش کیفیت اطلاعات در گزارشگری مالی کاهش پیدا میکند، این امر سبب میشود تا میزان بیشتری از اطلاعات خاص شرکت در قیمت سهام منعکس شود و همزمانی قیمت سهام کاهش پیدا کند 20]،.[19
زمانی که محیط اطلاعاتی شرکت به اندازه کافی شفاف نبوده و کیفیت اطلاعات در آن ضعیف باشد، اطلاعات خاص شرکت به آسانی در دسترس همگان نبوده و سرمایهگذاران برای پیشبینی جریان-های نقدی به اطلاعات عمومی و ارزان مانند اخبار موجود در سطح بازار و سطح صنعت شرکت تکیه میکنند .[21] به اعتقاد ولدکمپ [22] تکیه بر این دست سیگنالهای عمومی منجر به حرکات مشترک قویتر بازده سهام با حرکات بازار و صنعت و افزایش همزمانی بازده سهام میشود.
