بخشی از مقاله
چکیده
پایداری و پویاییِ فرآیند تکاملی بیداری اسلامی یکی از دغدغه ها و مسائل مهم و حساسی است که ذهن بسیاری از دلسوزان این حرکت را به خود مشغول داشته است. این مسأله، از زمانی آشکار و تشدید گردید که کشورهای سلطه جو با دخالت در اوضاع کشورهای اسلامی انقلابی منطقه، درصدد بدست گیری حکومت های مردمی این کشورها، انحراف و نابودی آن بودند. با تسریع موج اسلام گرایی و رویکرد جهان به دین و معنویت در دهه های اخیر و خیزش بیداری اسلامی به تبعیت از انقلاب اسلامی ایران؛ باعث شد تا جهان غرب و کشورهای سلطه جو، احساس خطر کرده به مقابله و سرکوب آن برخیزند و با افزایش فشارهای سیاسی، نظامی، اقتصادی، تحمیل جنگ، تجهیز شورشیان و حمایت از گروه های افراطی و سلفی، و ... آن را نابود کنند. بیداری اسلامی نشانه قدرت، عظمت، پویایی، احساس هویت، حیات و نشاط اسلام در جهان معاصر است؛ لذا بررسی پویایی آن، یکی از اهداف مهم این تحقیق می باشد. تحقیق حاضر، با بهره مندی از روش شناسی تفسیری و آینده پژوهی به این نتایج دست یافته است انقلاب اسلامی با باز آفرینی ارزش ها و آگاهی های دینی در جامعه اسلامی، ایجاد اعتماد به نفس، تقویت روحیه ضداستکباری، فراهم سازی وحدت اسلامی و با القای روحیه اقدام و در کنار آن، حمایت همه جانبه از نهضت های اسلامی توانست این جریان را هدایت و آن را هدفمند و پرقدرت تر از گذشته برای هدف نهایی که همان تعالی مادی و معنوی مسلمانان است به پیش ببرد. از این رو جهت پویایی آن، لازم است که نقشه جامع بیداری اسلامی تهیه و با تدوین و بکارگیری استراتژی مطلوب و پرهیز از شعارزدگی، داشتن طرح و برنامه، به دست گرفتن ابتکار عمل و تهاجم به طرح ها و نقشه های دشمنان برای مقابله با توطئه آنان، استفاده از شبکه های ارتباطی و رسانه ای، کمک های علمی، مالی، دفاعی، تمرکز بر ضرورت افزایش سطح آگاهی و بصیرت مردم و نسل های انقلابی بویژه جوانان انقلابی در کشورهای اسلامی اقدام گردد.
مقدمه
پیروزی انقلاب اسلامی، نقطه عطفی برای احیای هویت دینی و نفی هرگونه خودباختگی بوده و این باور را در میان ملت های مسلمان ایجاد کرد که می توان با تکیه بر فرهنگ اصیل اسلامی و هویت دینی، به مجد و عظمت واقعی دست یافت . درواقع، انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی - ره - مهمترین حرکت سرنوشت ساز در طول تاریخ کشورهای اسلامی بوده و با ساختار فرهنگ دینی خود موجب خیزش جنبش های اسلامی و نهضت های آزادیبخش در جهان گردید. - الفی، - 24 :90 انقلاب اسلامی اندیشه و فرهنگ جهان استعماری و اندیشه انفعالی مسلمانان در برابر غرب را به چالش کشید و در تعارض با نظام بین الملل، ارزش ها و هنجارهایی را مطرح کرد که ضمن تعارض با منافع قدرت های حامی حفظ وضع موجود، باعث چالش در نظام بین الملل شد. - طاهری، 1388، - 5 انقلاب اسلامی توانست از جنبه های ساختاری و کارکردی تأثیراتی فرهنگی را به منصه ظهور رساند. وحدت ارزش در عین کثرت روش روابط بین الملل گذارد و از جنبه ساختاری، انقلاب اسلامی موجب ارتقای توان بازیگرانی نوین از جمله تمدن اسلامی، جهان اسلام، امت اسلامی، نهضت های آزادیبخش و ملت ها گردید و نقش دین را به عنوان قدرتی تأثیرگذار بر پویش های بین المللی آشکار ساخت؟ - دهشیری، - 129 :1388 تحولاتی در ایران آغاز شد که به تغییرات عمده ای، نه تنها در حکومت بلکه در کل جامعه آن کشور انجامید و پی آمدهای آن مرزهای ایران را در نوردید و به بیرون از کشور رسید؟ - لوئیس، - 25 :1378پیروزی انقلاب اسلامی در ایران پیامدهای مستقیم و غیر مستقیمی برای نظام بین الملل، عناصر و فرآیندهای درونی آن داشت؟ خروج ایران از اردوگاه غرب و تقابل اساسی با نظام بین الملل، تأثیرات عمیقی بر معادلات منطقه ای وارد نمود. - محمدی، 1388، - 33 به همین دلیل، نظام استکباری و در رأس آنان آمریکا از اوایل پیروزی انقلاب، جهت جلوگیری از تسری فکر و اندیشه آن درصدد مهار و نابودی آن بوده و از "استراتژی نابودی جمهوری اسلامی" دفاع می کند. با پیروزی انقلاب، جنبش بیداری اسلامی وارد مرحله جدید شد و جهش توأم با عمق فکری را در جغرافیای اسلام به ویژه در میان تودهها و لایههای خفته جوامع اسلامی به وجود آورد. به گونهای که بیداری اسلامی از حالت دفاع انفعالی خارج و در موضع تهاجم فکری و رفتاری قرار گرفت و در اشکال جریانها و نهادهای سیاسی و حتی جنبشهای مقاومت ظاهر گشت. بیداری منتج از انرژی آزاد شده انقلاب اسلامی که برای اولین بار در شکل یک نظام سیاسی تحت عنوان"جمهوری اسلامی"ظاهر گشت، به زودی به حوزه مدیریت سیاسی و دیپلماتیک وارد؛ و سایر نظامهای سیاسی جهان اسلام را متأثر کرد. - حیدری، - 2:1386 انقلاب اسلامی پس از چند سده به شکل عملی و عینی، اسلام و جوامع اسلامی را از انزوا و سکون خارج کرد و انرژی آزاد شده از آن به عنوان موتور محرکه همه تحرکات و خیزش جریان ها و جنبش های اسلامی از یکسو مردم مسلمان منطقه را نسبت به حق و حقوق و توانایی های خود آگاه کرد و از سوی دیگر طلسم شکست ناپذیر بودن غول استبداد و اختاپوس استعمار و امپریالیسم را ابطال کرد و این مساله خود " جسارت و اعتماد به نفس" را به ملت های مسلمان بازگرداند. در شرایط کنونی حضور قدرتمند حرکت بیداری اسلامی با محوریت نظام جمهوری اسلامی ایران و کارکرد آن در شکل مردم سالاری دینی و تحت مدیریت جنبشها و جریانهای سیاسی و مقاومت، معادلات قدرت در روابط بینالملل را دچار تغییر و تحول کرده است و در حال سامان دادن معادله جدیدی است که معارض با معادلات تعریف شده از سوی لیبرال دموکراسی به محوریت غرب می باشد. از این رو با تسریع موج اسلام گرایی و رویکرد جهان به دین و معنویت در دهه های اخیر و خیزش بیداری اسلامی در برخی از کشورهای جهان اسلام و منطقه خاورمیانه به تبعیت از انقلاب اسلامی ایران؛ باعث شد تا جهان غرب و کشورهای سلطه جو، با احساس خطر به مقابله و سرکوب آن برخیزند. آمریکائیان و متحدینشان در اروپا و خاورمیانه از جمله رژیم صهیونیستی، عربستان، امارات، قطر و ...در تلاش اند تا با اقداماتی مانند افزایش فشارهای سیاسی، نظامی، اقتصادی، تحمیل جنگ، تجزیه کشور، ایجاد تفرقه و شکاف های قومی، تجهیز شورشیان و حمایت از گروه های القاعده و سایر گروه های افراطی و سلفی، و ... آن را نابود کنند. بهرحال با شروع تحولات منطقه در چند سال گذشته، رهبر معظم انقلاب در یک نام گذاری دقیق و هوشمندانه با عنوان واژه "بیداری اسلامی" نشان داد که اکنون رویارویی آمریکا و ایران در صحنه دیگری آغاز شده است. آمریکا و متحدینشان که از سقوط سه متحد خود در منطقه یعنی حسنی مبارک، بن علی و معمر قذافی دچار شوک شده بود؛ سعی کردند نیروی خود را جهت توقف، نابودی و انحراف این حرکت بکار گیرند.
اهمیت و ضرورت تحقیق
نگاهی به آینده بیداری اسلامی بویژه مهمترین بخش آن که پایداری و پویایی فرآیند تکاملی آن در قالب نظامسازی است و نیز چالش های این تحول بر نظام سلطه، فرصتها و تهدیدهای پیش روی آن و حتی افق تمدنی بیداری اسلامی، از جمله مسائل حیاتی و مهمی است که نیازمند بررسی علمی دقیق صاحب نظران، نخبگان و تحلیلگران است تا بتوانند با ارائه راهکارها و پیشنهادها به این فرآیند کمک کنند. از این رو، تحقیق حاضر فتح بابی است تا بتواند از جنبه صرف نظری و تئوریک خارج و پیشنهاداتی را برای اجرای عملی آن تحت عنوان سیاست های راهبردی و استراتژیک مطرح نماید. لازم بذکر است این مقاله نیاز دارد که مورد نقد و بررسی علمی اندیشمندان و صاحب نظران قرار گیرد تا جنبه های ناگفته و پنهان آن روشن و با تحقیقات دیگر محققان محترم کشور اسلامیمان تکمیل گردد.
سوالات اصلی و فرعی تحقیق
با توجه به چالش های موجود و پیش روی فرآیند تکاملی بیداری اسلامی، سوال مقاله چنین خواهد بود. جمهوری اسلامی به عنوان یکی از تأثیرگذار ترین بازیگران صحنه روابط بین الملل و خاورمیانه و از حامیان قدرتمند جنبش های مردمی - مستضعفین در برابر مستکبرین - 1 و بیداری اسلامی در خاورمیانه، چگونه می تواند در پایداری و پویایی فرآیند تکاملی بیداری اسلامی نقش مهمی ایفاء نماید؟
- جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از بازیگران مهم و تأثیرگذار در خاورمیانه، چگونه می تواند به خنثی سازی فعالیت های دشمنان بیداری اسلامی اقدام نماید؟
- جمهوری اسلامی ایران با اتخاذ چه سیاست های می تواند، تهدیدات بیداری اسلامی را به فرصتی برای دستیابی به برخی از آرمان ها و اهداف انقلاب اسلامی تبدیل نماید؟
- 1 اصل یکصد و پنجاه و چهارم جمهوری اسلامی ایران سعادتانسان در کل جامعه بشری را آرمان خود میداند و استقلال و آزادیو حکومت حق و عدل را حق همه مردم جهان میشناسد. بنابرایندر عین خودداری کامل از هرگونه دخالت در امور داخلی ملت هایدیگر از مبارزه حقطلبانه مستضعفین در برابر مستکبرین در هر نقطهاز جهان حمایت میکند.
