بخشی از مقاله
چکیده
جمهوری اسلامی ایران در عصر حاضر نظم نوینی را نوید میدهد که بنیادهای معادلات سیاسی و امنیتی موجود را در اشکال نرم و سخت با چالشهای جدی و بیسابقه مواجه کرده است. بیداری اسلامی به عنوان یک پدیده متاثر از نهضت فکری جمهوری اسلامی در عصر حاضر در قالب یک جنبش اجتماعی، سازمانی و نهادهای نظامی مدعی رخ نموده است. انقلاب اسلامی با تبیین اندیشه و آرمان عدالت خواهانه ی خود توانست با روش های غیر مستقیم به نتیجه ی دلخواه و مطلوب، یعنی بیداری اسلامی، دست یابد.براین اساس مقاله حاضر سعی در پاسخگویی به سؤالات ذیل دارد:
*آیا ایران به عنوان یک کشور اسلامی نقشی در ایجاد یا تقویت جنبش های اسلامی داشته است؟
*راهبرد ایران در مسأله صدورانقلاب چه بوده است؟
بنابراین مقاله پیش رو با استفاده از روش اسنادی – کتابخانه ای و همچنین روش توصیفی – تحلیلی سعی در اثبات گفته های خویش دارد.
کلید واژه: جمهوری اسلامی ایران – انقلاب اسلامی – بیداری اسلامی
-1 مقدمه
ضرورت بحث درباره ی مسأله بیداری اسلامی و میزان تأثیر پذیری جنبش های اسلامی معاصر از جمهوری اسلامی ایران، به این جهت است که بتوانیم با شناخت کانون اصلی این تحول یعنی انقلاب اسلامی ایران در جهت تقویت هر چه بیشتر این موج و خیزش عظیم اسلامی برآییم. لذا برای شناخت بیداری اسلامی در منطقه و جایگاه انقلاب اسلامی در ابتدا باید به مفاهیم کلیدی نظیر انقلاب، صدور انقلاب، بیداری اسلامی بپردازیم وبه دنبال آن جایگاه انقلاب ایران را نسبت به بیداری جهان اسلام روشن سازیم. خداوند متعال در قرآن کریم بارها و بارها بر پیروزی نهایی مستضعفان و محرومان و سیادت و بزرگی ایشان بر پهنه ی گیتی و شکست قدرت های ظالم و مستبد تأکید نموده است، از جمله دراین آیهوَنُریدُفرمودهاستأنْ» نَمُنّ عَلَیِی الارْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أئمًه وَنَجْعَلَهُمُ الْوارِثینَ 1«که بر رهایی ملت های مظلوم از چنگال ظالمین و مستکبرین تأکید می نماید.
پس به جاست ملت های اسلامی با امید به تحقق این وعده قطعی الهی بر ضد حکومت های فاسد و مستبد قیام کنند و حقوق پایمال شده ی خود را از آنها مطالبه نمایند. در این راستا ملت ایران به رهبری توانمند امام خمینی - ره - توانست تأثیرگذارترین قیام اسلامی و معنوی یک ملت مبارز و عدالت خواه را بر ضد استبداد و استعمار، درعرصه ی جهانی رقم بزند. و با به پیروزی رسیدن نه تنها کار را تمام شده ندانست بلکه خود را درآغاز راه که همانا، بیداری کل ملت های جهان برای رهایی از یوغ استعمارگران و دیکتاتوری های حاکمه بر آنها دید. و برای نیل به این هدف تمام تلاش خود را صرف نمود و سیاست صدور انقلاب را به عنوان یک راهبرد همیشگی برای انتقال ارزش های دینی و اسلامی و اخلاقی، سیاسی و فرهنگی به سایر ملت های مظلوم مد نظر قرار داد. مقاله حاضر سعی در پاسخگویی به سؤالات ذیل دارد:
آیا ایران به عنوان یک کشور اسلامی نقشی در ایجاد یا تقویت جنبش های اسلامی داشته است؟
راهبرد ایران در مسأله صدورانقلاب چه بوده است؟
روش گردآوری اطلاعات در این مقاله کتابخانه ای - اسنادی و روش پژوهش به صورت توصیفی – تحلیلی می باشد.
-2 انقلاب اسلامی ایران
انقلاب اسلامی ایران تنها نمونه تاریخی قیام یک پارچه توده های مسلمان علیه نظام فاسد حاکم است که بر اساس ایده آل ها و آرمان های مکتب دینی بوده، به گونه ای که در نهایت در مسیر تحقق نظام اجتماعی اسلام، به تشکیل» حکومت اسلامی« دست یافته است. در واقع تنها نمونه منحصر به فرد در تاریخ اسلام و جهان که از این حدیث، نه در سده های معاصر و اخیر یا پیشین نمی توان برای آن فرد مشابه دیگری در نظر گرفت - جمعی از نویسندگان، . - 83 :1385 مهمترین ویژگی انقلاب اسلامی، ماهیت مذهبی آن است. به تعبیر شهید مطهری، چنین انقلابی هیچ ربطی به سیری و گرسنگی و یا ارتباطی با آزادی سیاسی و دموکراسی و یا فقدان آن ندارد و مردم در عین رفاه اقتصادی و داشتن آزادی سیاسی، فقط به دلیل عدم استقرار کامل مکتب مورد اعتقاد خود بر می خیزند و انقلاب می کنند - حشمت زاده، . - 55: 1387
از دیگر ویژگی های بارز انقلاب اسلامی ایران نقش رهبری دینی آن است. امام خمینی به عنوان رهبر انقلاب اسلامی، یک انسان ایده آل با همه صفات و ویژگی های حسنه بود و ترکیبی از توانایی های خدادادی روحی، سیاسی، فکری، اخلاقی و عملی، این شخصیت استثنایی را در موقعیتی قرار داده بود که با نفوذ و قدرت فوق العاده اش، نقش عظیمی در تحولات انقلابی بر عهده گیرد. شهید مطهری درمورد امام خمینی می گوید: " ندای امام از قلب فرهنگ و از اعماق تاریخ از ژرفای روح این ملت برخاست؛ مردمی که در طول چهارده قرن حماسه محمد - صلی االله علیه و آله - و علی - ع - ، زهرا - س - ، حسن - ع - ، حسین - ع - ، زینب - س - سلمان، ابوذر،... و صدها هزار شخصیت دیگر را شنیده بودند و این حماسه ها با روحشان عجین شده بود، بار دیگر همان ندای آشنا را از حلقوم این مرد شنیدند؛ علی - ع - و حسین - ع - را در چهره او مشاهده کردند.
او را آیینه تمام نمای فرهنگ و هویت اسلامی خود که تحقیر شده بود، دیدند. مردم در امام ذوب شدند، و امام در برابر این لبیک بزرگ تاریخ چه کرد ؟ او به این ملت گمنام شخصیت داد - عمیدزنجانی،. - 33 :1381 ویژگی دیگر انقلاب مردمی بودن و حضور تمام اقشار جامعه دراین انقلاب بود. انقلاب ایران هم از حیث آرمان ها و اهداف و هم به لحاظ شرکت آحاد مردم گسترده بود. آرمان انقلاب علیه تمام نظام های استعماری، طبقاتی، استبداد داخلی، جدایی دین از سیاست، فرهنگ و ایدئولوژی های غربی بود. واز نظر مشارکت مردمی، وحدت و همدلی چنان فراگیر بود که سه مرکز عمده و متمایز هدایت مبارزه، یعنی مسجد، حوزه علمیه و دانشگاه ضمن آگاهی بخشی به مردم، هدف واحدی را مدَ نظر داشتند و در یک ائتلاف استراتژیک حول محور واحد یک پیام و یک رسالت را به مردم دادند و همین همدلی اقشار مردم و مراکز آگاهی بخشی سدی در برابر انحرافات و خدشه های دشمن بود. این سه ویژگی مهمترین شاخصه های انقلاب اسلامی است که به نوعی در بردارنده تمام ویژگی های دیگر از قبیل؛ مردمی بودن، معنویت، ایثار و فداکاری، وحدت و یکپارچگی است. با توجه به ویژگی های ارزنده انقلاب اسلامی می توان دریافت که جهانی بودن انقلاب در حقیقت تعبیر دیگری از خصیصه عمومی بودن و خاتمیت اسلام است.
