بخشی از مقاله
چکیده
سرطان پستان مهم ترین عامل نگران کننده سلامتی در زنان است.زیرا شایع ترین نوع سرطان در میان زنان و بعد از سرطان ریه دومین علت مرگ و میر ناشی از سرطان است.پژوهش حاضر با هدف تاب آوری و خوش بینی در زنان مبتلا به سرطان پستان صورت گرفت.
روش پژوهش کیفی بود ودر این پژوهش 15 زن مبتلا به سرطان پستان به روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند و به صورت انفرادی مورد مصاحبهی نیمه ساختاریافته قرار گرفتند. نمونه شامل افرادی بود که دوره های شیمی درمانی را گذرانده واز نظر سالهای ابتلا محدودیتی برای شرکت در طرح نداشتندو مایل به همکاری با پژوهشگر بودند. انتخاب نمونه از مطب خصوصی یکی از پزشکان - جناب آقای دکتر نجفی فوق تخصص انکولوژی هماتولوژی - انجام گرفت .مدت مصاحبه هریک بین 90 - 70 دقیقه بود ، مدت مصاحبه یک یا دو جلسه به طول انجامید. تجزیه و تحلیل دادهها به کمک روش پدیدارشناختی و کدگذاری متون حاصل از مصاحبهها انجام گرفت.
موارد در سه طبقه اصلی شامل روبروشدن با بیماری و به کارگیری مهارت های تاب آوری ، نگرش نسبت به بیماری، پذیرش حقیقت بیماری، نگرش خوش بینانه به آینده بودند.
خوش بینی یکی از ویژگی های افراد تاب آور است. این افراد با وجود قرار گرفتن در شرایط پر خطر و دشوار، از نظر روانی آسیبی نمی بینند و با مشکلات زندگی به دید مثبت همراه با خوش بینی نگاه می کنند و این دید مثبت میزان تحمل آن ها را در برابر مشکلات افزایش می دهد. افراد تاب آور برای آینده خود هدف و برنامه دارند، زندگی برایشان معنادار است و به دلیل میزان بالای خوش بینی و باورهای مثبت در آنان، پس از شکست دلسرد نمی شوند و بر تلاش خود می افزایند.
مقدمه
سرطان پستان در طی چهار دهه ی گذشته، از شایعترین بیماریهای بدخیم در میان زنان ایرانی بوده است که در حال حاضر بر شیوع خویش باقی است، و البته نکته شایان توجه این است که در حال افزایش و گسترش نیز میباشد - . - 1 شیوع بالا و سن پایین بروز سرطان پستان در ایران ضرورت توجه به آن را چندین برابر میکند، این در حالی است که اگرچه در علوم پزشکی سرطان پستان مورد توجه قرار گرفته و به پیشرفت های بسیاری نیز در تشخیص و درمان آن دست یافته است.
اما درباره اثرات روانشناختی این بیماری به خصوص تأثیر آن بر زندگی ، ویژگی های روانشناختی و امید، در مبتلایان پژوهشهای اندکی در ایران صورت گرفته است که لزوم پرداختن بیشتر به اثرات این نوع سرطان را نشان میدهد. از آنجایی که زنان نیمی از جمعیت جامعه و یکی از اعضای محکم خانواده هستند و حضور و روحیه آنها تاثیر بسزایی در کیفیت زندگی سایر افراد خانواده دارد بخصوص اگر بیمار باشد کل وضیعت خانواده تحت تاثیر قرار خواهند گرفت .اگر این بیماری سرطان باشد که شرایط سخت تر خواهد شد. اما خوش بینی و امید داشتن چه در شرایط بحرانی و چه در شرایط سخت باعث می شود تا افراد میزان تاب آوریشان در این مواقع بالاتر برود. نگرش مثبت نسبت به زندگی، و فایق آمدن بر مشکلات باعث می شود تا کیفیت زندگی بهبود یابد .
خوش بینی نوعی نگرش موثر فردی نسبت به زندگی محسوب می شود . افراد خوش بین از زندگی لذت بیشتری می برند، هیجانات مثبت بیشتری را تجربه می کنند، سلامت روانی و جسمانی بهتری دارند، تاب آوری بیشتری از خود نشان می دهند و هنگام رویارویی با فشار روانی از روش های مقابله ای بهتری استفاده می کنند. همچنین، خوش بینی به عنوان یک متغیر تفاوت فردی منعکس کننده حوزه ای است که در آن افراد تجارب مطلوب تعمیم یافته را برای آینده شان حفظ می کنند
یکی از سازه های مهم در روان شناسی مثبت امید2 است. امید به زندگی و اهمیت و جایگاه آن، برای برخوردار بودن از زندگی خوب و شاد، امری انکار ناپذیر است . - 4 - به اعتقاد اسنایدر برگزیدن هدف های مناسب و تلاش برای رسیدن به آن ها همان چیزی است که می توان به آن تفکر هدفمند یا امید گفت .
در واقع، اسنایدر امید را به عنوان سازه ای شامل دو مؤلفه مهم مفهوم سازی کرده است: توانایی طراحی گذرگاهایی به سوی هدف های مطلوب به رغم موانع موجود و توانایی ایجاد انگیزه برای شروع و تداوم حرکت در این گذرگاه ها.بر اساس تئوری امید افراد امیدوار در زندگی، عامل و گذرگاه های بیشتری برای دنبال کردن اهداف خود دارند و وقتی با مانع برخورد می کنند توانایی حفظ انگیزه خود را داشته و از گذرگاه های جانشین استفاده می کنند. اما افراد ناامید به دلیل اینکه، عامل و گذرگاه های کمی دارند در برخورد با موانع به راحتی انگیزه خود را از دست داده و دچار هیجان منفی می شوند .
مطالعات انجام شده نشان می دهد که خوش بینی نقش تعیین کننده ای در بهزیستی روانی افراد بازی می کند و با تاب آوری، احساسات مثبت و راهبردهای مقابله ای رابطه مثبت و معنا داری دارد
در پژوهشی با عنوان »اثربخشی معنادرمانی به شیوه گروهی در کاهش ناامیدی زنان مبتلا به سرطان پستان« که در مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون به همراه گروه گواه انجام گرفته است به این نتیجه رسیده است که مداخلات روان شناختی از جمله معنادرمانی گروهی قادر است میزان ناامیدی را در مبتلایان به سرطان پستان کاهش دهد و از این رو در راستای درمان های رایج پزشکی ،این مداخله می تواند به منظور کاهش ناامیدی مبتلایان به سرطان پستان بکار برده شود
