بخشی از مقاله
چکیده
توجه بیشتر به سلامتی مصرف کنندگان و علاقه به مواد عملگرا برای حصول زندگی سالم منجر به تولید محصولات غذایی سلامت بخش متنوع شده است. مفهوم مواد غذایی عملگرا در سال 1984 برای اولین بار توسط دانشمندان ژاپنی پیشنهاد شد که رابطه بین تغذیه، رضایت حسی، غنیسازی و تعدیل سیستمهای فیزیولوژی را مورد مطالعه قرار دادند. اهداف مواد غذایی عملگرا شامل: بهبود شرایط کلی بدن - برای مثال پریبیوتیک و پروبیوتیکها - ، کاهش خطر برخی از بیماریها - برای مثال محصولات کاهنده کلسترول - و میتوانند برای درمان برخی از بیماریها مورد استفاده قرار گیرند. بنابراین ترکیبات عملگرای مواد غذایی میتوانند به طور موثر در تیمار و درمان بیماریها بکار گرفته شوند. میکروفلور روده هدف اصلی بسیاری از مواد غذایی عملگرای اخیر میباشد. پروبیوتیکها مواد غذایی هستند که حاوی باکتریهای زنده هستند که برای سلامتی مفید میباشند، درحالیکه پریبیوتیکها مانند اولیگوساکاریدهای غیرقابل هضم هستند که به صورت انتخابی رشد بیفیدوباکتریومهای موجود در روده بزرگ را تحریک میکنند. مزایای آنها شامل کاهش سوء هضم لاکتوز، افزایش مقاومت در برابر هجوم گونههای باکتریایی بیماریزا روده، تحریک سیستم ایمنی و امکان محافظت علیه سرطان هستند.
مقدمه
مواد غذایی ممکن است سه عملکرد مختلف - 1 - تامین انرژی به شکل کربوهیدارتها، پروتئینها یا چربیها و مواد مغذی اساسی؛ - 2 - ایجاد لذت مثل بو، رنگ و طعم لذت بخش؛ - 3 - ایجاد مزایای سلامت بخش داشته باشند. مواد غذایی فراسودمند ممکن است ظاهری مشابه با غذاهای معمول و به عنوان بخشی از رژیم غذایی متداول مصرف شوند که مزایای فیزیولوژیکی و یا کاهش خطر ابتلا به بیماریها مزمن ماورای مزایای تغذیهای تامین نمایند . - Guo, 2013 - غذاهای فراسودمند در منابع علمی به عنوان "غذا-دارو"1 یا "غذاهای طراح"2 نیز شناخته میشوند. برخی از این غذاها شامل نمک یددار، شیر غنیسازی شد با ویتامینها A و D، ماست، نان غنیسازی شده با اسید فولیک، گوجه فرنگی، کلم بروکلی، محصولات سویا، زغال اخته، قره قاط، سیر، سبوس گندم و یولاف میباشند . - Siro, Kapolna, Kapolna, & Lugasi, 2008 - مواد غذایی فراسودمند میتوانند مواد غذایی طبیعی، غنیسازی شده و یا حاوی ترکیبات فراسودمند باشند. واژه فراسودمند ابتدا توسط دانشمندان ژاپنی در سال 1970 بیان شد و در سال 1980 توسط جامعه علمی اروپا معرفی شد. تا قبل از سال 1990 مواد غذایی فراسودمند توجه زیادی را به خود جلب نکرده بودند. با این وجود اخیرا مفهوم مواد غذایی فراسودمند در حال گسترش میباشد . - Gray, Armstrong, & Farley, 2003 - این افزایش توجه به مواد غذایی فراسودمند نشان دهنده تغییر چشمگیر توجهات از سمت ترکیبات "بد" به سمت ترکیبات "خوب" میباشد. به طور شایع باور بر این است که بیشتر مردم روی سلامتی خود کنترل دارند و بخش زیادی از این کنترل مربوط به رژیم غذایی میشود.
بنابراین بیشتر مردم نگرانی بیماریهای غیرعفونی از قبیل چاقی، دیابت، بیماریهای قلبی، سرطان و ... دارند. بیماریهایی که معمولا در ارتباط با خوراک ما هستند شامل بیماریهای قلبی، دیابت، فشار خون، بیماریهای دهانی، بیماریهای رودهای، کم خونی و چاقی میباشند 65 - درصد آمریکاییها اضافه وزن دارند و چاقی شدید در 25 درصد جمعیت یافت میشود - . - Hardy, 2000 - آگاهی مردم از اینکه تغذیه مناسب میتواند در سلامتی افراد موثر باشد، موجب شده تا امروزه تولیدکنندگان مواد غذایی، محصولاتی با خواص پروبیوتیک، چربی، شکر و نمک کم و فیبر بیشتر تولید نمایند که این رژیمهای غذایی میتواند از بروز برخی از بیماریها جلوگیری کند . - Grajek, Olejnik, & Sip, 2005 - بر این اساس در طی این مطالعه سعی میشود به معرفی و مزایای برخی از ترکیبات فراسودمند که به طور طبیعی در مواد غذایی وجود دارند و یا اینکه به صورت عمدی به آنها افزوده میشوند، پرداخته شود.
