بخشی از مقاله
چکیده
اثرسنجی ترافیکی، به مفهوم بررسی کلیه اثرات اعم از مثبت و منفی اجراي یک پروژه شهري در وضعیت حمل و نقل و ترافیک شهر می باشد بدیهی است میزان تاخیر اجراي یک پروژه پس از به بهرهبرداري رسیدن مشخص میشود که این امر خود مستلزم هزینه کلان اجراي پروژه است در صورتیکه نتایج اجراي یک پروژه منطبق با هدف مورد نظر نباشد، برگشت امکانپذیر نخواهد بود و ضرر و زیان گزافی را به منابع مالی و اقتصادي شهر تحمیل میکنده باتوجه به تراکم محورهاي مرکزي شبکه ارتباطی شهر و عدم تکافوي سطح شبکه در محدوده مرکزي، تکمیل حلقه بزرگراهی پیرامون هسته مرکزي شهر از اولویت خاصی برخوردار است
در این راستا به منظور بررسی چگونگی تاثیر امتداد خیابان امیرکبیر در تامین دسترسی شرق تهران به مرکز شهر سناریوهاي مختلفی درنظر گرفته شده استه خیابان امیرکبیر معبر شریانی شرقیس غربی است که در وضع موجود از خیابان ناصر خسرو شروع شده و تاخیابان حل شهریور ادامه دارده حدفاصل خیابان ایران تاخیابان حل شهریور بصورت زیرگذر میباشد
براي بررسی اثرات امتداد خیابان امیرکبیر، سناریو در سیستم عرضه شهر تهران ساخته شده است، که عبارتند از شبکه وضع موجود، شبکه گزینه پیشنهادي اول و دوم، شبکه پایه فرادست و شبکه گزینه پیشنهادي فرادسته شاخصهاي عملکردي عمده مورد استفاده در مقایسه بین دو گزینه شامل متوسط حجم همسنگ سواري در شبکه، درصد حرکات کند و بحرانی، میزان مصرف بنزین و میزان تولید آلایندهها می باشد گزینههاي اول و دوم با شبکه وضع موجود و گزینه پیشنهادي فرادست با گزینه پایه فرادست مقایسه شد و در نهایت گزینههاي برتر معرفی شدند
-1 مقدمه
افزایش جمعیت شهر تهران، باعث بروز مشکلات بسیاري از جمله مشکلات سیستم حمل ونقل در این کلان شهر گردیده استه مشکلاتی که هزینه هاي سنگینی را بر استفاده کننده تحمیل میکند و در صورت عدم پاسخ مناسب به آن، بر سایر ابعاد جامعه نیز تاثیر منفی خواهد گذاشت
براي رفع این مشکل در دوره هاي زمانی مختلف، راهکارها و طرحهایی شامل ساخت و توسعه شبکه بزرگراهی و معابر و یا بهبود آنها، توسعه و تقویت سیستم حمل و نقل عمومی، بکارگیري روشهاي مدیریتی در کنترل و هدایت ترافیک و ههه پیشنهاد شده که هر یک باتوجه به ماهیت آن، سهمی در بهبود عملکرد سیستم حمل و نقل داشته است
باتوجه به تراکم ترافیک محورهاي مرکزي شبکه ارتباطی شهر تهران و عدم تکافوي سطح شبکه در محدوده مرکزي، تکمیل کمربندي داخلی شهر از اولویت خاصی برخوردار استه کمربندي داخلی تامین کننده ارتباط سریع مناطق مرکزي شهر به یکدیگر است، بدون اینکه از شبکه معابر شریانی مرکز شهر استفاده شود
این کمربندي داخلی عبارتست از یک معبر بزرگراهی که مسیر آن عبارتست از مسیر شمالیک بزرگراه رسالت حدفاصل چمران تا امام علی ، مسیر شرقیک بزرگراه امام علیمعق از رسالت تا بعثت، مسیر جنوبیک بزرگراه بعثت از امام علی تا میدان بهمن و در ادامه تا بزرگراه تندگویان و مسیر غربیک بزرگراه نواب از بزرگراه تندگویان تا تقاطع آذربایجان و در ادامه زیرگذر توحید از تقاطع آذربایجان تا تقاطع باقرخان در بزرگراه چمران و همچنین بزرگراه چمران تا بزرگراه رسالته قطعه شرقی این کمربندي به علت وجود بزرگراه امام علی از اهمیت خاصی برخوردار است
لازم به ذکر است این بزرگراه وقتی به حداکثر کارآیی خود می رسد که دسترسی به نقاط تولید و جذب سفر عمده را برقرار نمایده یکی از نقاط مهم جذب سفر بازار تهران است که احداث امتداد خیابان امیرکبیر و تقاطع غیرهم سطح آن دسترسی به خیابان امام خمینی و بازار تهران را تسهیل می نماید به همین منظور تاثیر امتداد خیابان امیرکبیر در راستاي تامین دسترسی شرق تهران به مرکز شهر در قالب سناریوهاي مختلفی با استفاده از نرم افزار کلان نگر صَغققغ بررسی شده است
-2 مدل حمل ونقل و ترافیک شهر تهران
مدل سازي سیستم حمل ونقل شهري به دو بخش کلی مدل سازي عرضه سیستم و مدل سازي تقاضاي سفر تقسیم می شوده مدل عرضه سیستم شامل اطلاعات مربوط به اجزا شبکه خیابانی، اجزا شبکه حمل ونقل عمومی و توابع عملکردي اجزا فوق بوده و مدل تقاضاي حمل ونقل شامل اطلاعات مربوط به ویژگیهاي اقتصادي س اجتماعی و توابع تقاضاي سفر است
براي حل دستگاه مدلهاي عرضه و تقاضا، پذیرفتن فرضیاتی در نحوه انتخاب مسیر استفادهکنندگان لازم بوده و به کمک این فرضیات نحوه تخصیص تقاضاي سفر به کمانهاي شبکه مشخص میشوده فرآیند تخصیص ماتریس تقاضا به کمان هاي شبکه “تخصیص ترافیک” نامیده می شوده با داشتن مدل هاي عرضه و تقاضا و به وسیله تخصیص ترافیک میتوان خصوصیات عملکردي شبکه و از جمله حجم جریان و زمان سفر کمان هاي شبکه، که خواسته اصلی در مدلسازي حملونقل است، را بدست آورد
عرضه سیستم و تقاضاي حمل ونقل بر یکدیگر تاثیر متقابل دارند زیرا از یک طرف افزایش مکاهشق عرضه سیستم، تقاضاي سفر را افزایش مکاهشق می دهد و از طرف دیگر افزایش مکاهشق تقاضاي سفر، عرضه سیستم را کم مزیادق میکند
این تاثیر متقابل را می توان با وارد کردن متغیرهاي عملکردي سیستم ممانند زمان سفر کمان هاي شبکه در توابع تقاضا مدل کرد و با حل دستگاه مدل هاي عرضه و تقاضا، تقاضاي سفر و نیز خصوصیات عملکردي اجزا شبکه خیابانی و شبکه حمل ونقل عمومی را بدست آورد پس از اینکه مدل تخصیص ترافیک براي شهر تهران ساخته شد، با استفاده از این مدل می توان برآوردي از وضعیت حمل ونقل در شبکه را براي هر سیستم حملونقل و هر تقاضایی ارائه داد
مدل حمل ونقل و ترافیک شهر تهران که از نوع مدل هاي چهار مرحلهاي است شامل چهار زیر مدل است که براي پیش بینی سفرهاي درونشهري به تفکیک ساعت روز، هدف سفر، زوج مبداءس مقصد، وسیله نقلیه و مسیر منتخب به کار میرود زیرا مدلهاي این روش علاوه بر مدل تخصیص ترافیک از مدل هاي ایجاد سفر، توزیع سفر و تفکیک سفر تشکیل شده اند انواع مدلهاي برآورد تقاضاي سفر مورد استفاده در مدل شهر تهران براساس مطالعات طرح جامع حملونقل شهر تهران در جدول ملق ارائه شده است همچنین در شکل ملق نمودار طرح کلی مدل چهار مرحلهاي مورد استفاده در طرح جامع حملونقل و ترافیک شهر تهران آورده شده است
مدل حمل ونقل و ترافیک شهر تهران در نرم افزار پیاده شده استه این نرمافزار در سه دهه اخیر در برنامهریزي حمل ونقل کاربرد روزافزونی یافته است ابزار مناسبی را براي مدل سازي عرضه سیستم و تخصیص ترافیک در اختیار برنامه ریزي حمل و نقل قرار داده و امکان دستیابی به اطلاعات شبکه، تقاضا و نتایج تخصیص ترافیک را به صورت انواع گزارش و تصویر فراهم میسازد
بانک اطلاعاتی در نرم افزار محلی براي نگهداري اطلاعات مربوط به اجزا شبکه خیابانی، اجزا شبکه حمل ونقل عمومی، ویژگیهاي اقتصادي س اجتماعی جمعیت، تقاضاي کالا و مسافر، و توابع عملکردي سیستم در یک منطقه مورد مطالعه است
در یک بانک اطلاعاتی سه دسته اطلاعات شامل شبکه، ماتریس و توابع وجود دارده اغلب اطلاعات مربوط به اجزاي شبکه، ماتریسها، و توابع را میتوان به کمک تعدادي از برنامه هاي فایل هاي متنی، به محیط نرم افزار وارد کرد
