بخشی از مقاله
باززنده سازی مجموعه های فرهنگی گذشته نمومه موردی مرکز فرهنگی – شهری خیابان ولیعصر تهران
( محدوده میدان ولیعصر-چهارراه ولیعصر)
خلاصه
انسان موجودی است اجتماعی و همواره با عناصر و محیط اطراف خود در ارتباط است و نیاز به زیبا زیستن لازمه زندگی بشر است که وجه تحرک و مثبت اندیشی شهرها محسوب شده است .
روشن است فرهنگ در جوامع شهری امروز ایران که بسیار وسیع و گسترده شده و روابط و ارتباطات آن پیچیده شده است برگزاری مرکز فعالیت های جمعی در شهرها لازم و ضروری است .معماری در گذشته به شکل مرکز محله-واشدگاه-میدان نقش جهان-کافه مراکز گرد همایی بودند امروزه احیای این مراکز ضروری به نظر می رسد.مرکزفرهنگی خیابان ولیعصر مجموعه فرهنگی_مردمی است که دریکی از فرهنگی -ترین و محلههای پر ازدحام تهران میتواند عابرین (انسان مدرن و پر هیاهو)زیادی را به داخل مجموعه بکشاند تا شاید بتواند نقطه عطفی در میان بافتهای متراکم ساختمانی این محدوده باشد.
مساله اصلی طراحی فضایی برای تعاملات اجتماعی افراد از قشرهای مختلف جامعه است . فضایی با انعطاف پذیری بالا که بتواند در نگاه اول افراد مختلف به خصوص قشر فرهنگی جامعه را به خود جذب کند.این فضا متنوع , ساده و قابل انعطاف است.
در خیابان پر ازدحام ولیعصر و با توجه به رفت و آمد زیاد عابرین این مرکز فرهنگی امکان ایجاد تعاملی مثبت را پدید می آورد . برای دست یابی به این منظور مطالعه در مورد ابزار تعاملات ایرانی و ریشه های فرهنگی جامعه ایرانی امری ضروری است.به این منظور مقایسه فضاهای جمعی ایرانی بانمونه های خارجی کمک می کند که اثرهویت ایرانی بودن خود را حفظ کرده و بتواند مخاطب ایرانی را به درستی جذب کند.
.1 مقدمه
از انجاییکه نیاز به ارتباط چهره به چهره با دیگران و ارائه اندیشه ها و افکار مثبت از ویژگی های روانی انسان هاست که در فضای شهری تبلور می یابد، آنچه اهمیت پرداختن به موضوع را نمایان می کند آنست که نسل جدید جمعیتی با دستیابی به اینترنت و فضای مجازی توانسته شیوه های دیگری از با هم بودن را تجربه کند شیوه های که با کمترین میزان کنترل و بالاترین میزان آزادی همراه است.
" مرکز فرهنگی" به مفهوم عام آن ، محلی متعلق به مردم شهر و جدا از تشکیلات اداری شهرداری است که به منظور حضور شهروندان و حیات اجتماعی طراحی میشود . ماهیت استقلال عملکرد مرکز فرهنگی ، از عملکرد مستقل شهروندان در اداره شهرشان مایه میگیرد با توجه به رفت و آمد زیاد عابرین در خیابان شلوغ ولیعصر ،امکان ایجاد تعاملی مثبت ،از مسائل اصلی این طراحی است.برای دستیابی به این منظور مطالعات در مورد ابزار تعاملات ایرانی و ریشه فرهنگ جامعه ایرانی امری ضروری است. ساختار معماری هر منطقه ای هم روند فوق الذکر را داشته است و کما بیش تحولات و دگرگونی هایش منطبق بر مدعای اخیر است. با یک نگاه گذرا اما پر دقت می توان دریافت که بافتهای شهری و اجتماعی شهرهای ایران، دستخوش بسیاری از اتفاقات به طور خواسته و ناخواسته و مثبت یا منفی گشته اند.بی شک یکی از مسائل اصلی این پروژه ، احیای خاطره سینما رادیوسیتی است که اکنون ویرانه ای بیش نیست. به همین دلیل در طراحی سعی شده خاطره مکان فرهنگی گذشته این سایت( سینما رادیو سیتی)حفظ شود. تلاش مجموعه با احیای عناصری شاخص از رادیو سیتی این است تا زمینه های لازم برای رسیدن به خودآگاهی و شکوفایی استعداد های بالقوه را فراهم کند.
.2 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق .
نزدیک 60 درصد کشور ایران را جمعیت زیر 30 سال تشکیل می دهند که عمدتا دارای ویژگی ها ،استعدادها،توانمندی های ویژه ای هستند. همچنین اغلب مردم زمان فراغت خود را با دوستان و در فضای شهری سپری می کنند. شناخت روحیات و نیازهای اساسی کاربران و برنامه ریزی برای فراغتشان در شهر از اولویت های مهم محسوب می شود.
شناخت نیازهای مهم و قابل قبول کاربران ایجاد بسترها و زمینه های لازم برای ابراز وجود و شادمانی آنان در شکل
عمومی و جمعی اولویت دارد به طوری که فرصت با هم زندگی کردن با هم تجربه کردن و با هم کار کردن و با هم بودن برای مردم به وجود آید. با توجه به مسائلی از قبیل: .1 بنیادهای شهرنشینی و شهرسازی جدید.2 سلطه حرکت سواره. 3 جدایی کار و فراغت از محیط طبیعی.4 ایجاد تعادل در روابط انسان- محیطی ، نحوه تأمین نیازهای محیطی- روانی دشوار شده است. به همین دلیل مسائل و ضرورتهای جدیدی در عرصه شهرنشینی و شهرسازی پدید امده است. از جمله این مسائل چگونگی گذران فراغت، برنامهریزی برای توسعه فضاهای باز شهری، زیباسازی محیط و ساماندهی فعالیت فراغتی می باشد.
از دیدگاه جامعه شناسی فراغت،گسترش اوقات فراغت، ایجاد امکانات، وسایل و فرهنگ مناسب برای بهرهگیری از آن را ایجاب میکند چرا که افزایش وقت آزاد، نه تنها به خودی خود نمیتواند مشکلات اجتماعی را کاهش دهد، بلکه برعکس میتواند موجب تشدید آنها گردد.
ایجاد بستری مناسب برای تعامل مطلوب افراد مختلف از نیازهای یک جامعه محسوب میشود.در جامعه کنونی ایران که فرهنگ آن دستخوش تغییر و تحولات زیادی در سالهای اخیر بوده توجه به این امر یکی از ضروریتهاست.
تهران به عنوان کلانشهر که غالبا پایتخت حکومتهای مختلف در 100 سال اخیر بوده نیازمند فضاهای جمعی است که افراد برای ایجاد ارتباط در اوقات فراغت خود در آن جمع شوند.
در دنیای مدرن و در زندگی شهری مدرن نیاز به فضاهای جمعی از بین نرفته است.بلکه با برجسته شدن فردیت انسان به عنوان تنها گوهر وجودی قابل اعتنا در عرصه اجتماعی نیاز به فضاهایی پدید آمد که به فردیت انسانها مجال بروز و خود نمایی دهد. وجود فضاهای جمعی که افراد مختلف به خصوص قشر فرهنگی امکان انتخاب آزادانه برای فعالیتهایشان را داشته باشند.از نیازهای چنین شهرهایی است.
تعاملات و یا ارتباطات پایه زندگی است و در عصر حاضر در عین حال که ارتباط بین افراد کمرنگ تر شده است به همان نسبت نیاز به برقراری ارتباطات بیشتر شده است هر روز تمام انسان ها در حال برقراری ارتباط با یکدیگر هستند این
ارتباط یا به صورت کلامی و یا به صورت اعمال است ارتباطات ریشه تمام رویدادها تعاملات روزانه، امور اجتماعی و هر چیزی است که به معاملات انسان ها ختم می شود. تکنولوژی در عصر جدید راه های متعدد دیگر را به غیر از ارتباطات چهره به چهره
افراد مهیا کرده است. این ارتباطات به وجود آمده ساده تر سریع تر و موثر تر و راحت تر هستند.
.3 تعاملات در خیابان ولی عصر
تورفتگی های در سایت مردم را به داخل می کشاند.جوانان در ساعات مختلف روز اگر نخواهند از رستوران ها و کافی شاپ ها استفاده کنند این مکان ها بهترین گزینه برای گپ و گفتگو روزانه و تبادل نظر و قرار های دوستانه به دور از ازدحام و شلوغی ولیعصر
نشستن بر روی صندلی های خیابان ولیعصر برای برخیتع مالت
.4 انواع ارتباطات
در اینجا به طور خلاصه، به 4 نوع عمده ارتباطات با درجه اهمیت گوناگون پرداخته می شود.
کلامی: این ارتباطات شامل ارتباطی کلامی است ما هر روز این ارتباط را در خانه نسبت به کودکان اهالی خانه همکاران و
... انجام می دهیم . امروزه ارتباطات کلامی صورت دیگری نیز به خود گرفته است و آن استفاده از دست نوشته ها و ایمیل هایی است که هر روز بین افراد در حال تعادل است.
غیر کلامی: ارتباطات غیر کلامی به گونه ای است که استفاده از زبان بدن و حالات چهره پیامی به دیگری انتقال می یابد ناشنوایان از این نوع ارتباط بهره بسیاری را در انتقال پیام می برند.
(1 رسمی بسته : به سطح احترام دقت و وضوح این نوع ارتباط صورت می گیرد ایمیل های رد و بدل شده بین یک شرکت و گزارشات اغلب از این نوع هستند.
(2 غیر رسمی: این نوع ارتباطات به گونه ای است که فرد در انتقال پیام هیچ گونه محدودیتی را ندارد در صحبت کردن کاملا آزاد است این گونه ارتباطات در فضاهایی صورت می گیرد که حالت رسمی ندارند مانند اتاق هایی گردهمایی افراد جلسات بحث و گفتگو به طوری که بلند گو در آن حضور نداشته باشد.
تکنیک های ارتباط موثر گوش دادن با دقت بالا، بیان صحیح، روشن و صادقانه ، درک مخاطب و ... هستند. دستفروشان درپیاده رو های خیابان ولیعصر(عکس از محدوده چهارراه ولیعصر تا میدان ولیعصر)
.5 موانع برقراری ارتباط موثر
همانطور که گفته شد ارتباط موثر بخشی ضروری از زندگی روزمره داشته است. به هر حال برخی موانع وجود دارد که
چالشی برای برقراری ارتباط موثر به حساب می آید بسیاری از روانشناسان اجتماعی اظهار می کنند به طور میانگین 50 تا 70 درصد انتقال پیام ها از یک فرستنده به گیرنده با از دست دادن معنا همراه است.
برخی از این موانع :
ناتوانی در صحبت کردن که می تواند موجب سو تفاهم شود. احساسات فرستنده پیام و یا گیرنده پیام فقدان دانش عمومی از موضوع و یا هجوم بیش از حد اطلاعات عدم وجود مکان مناسب برای ایجاد ارتباط و وجود موانع فیزیکی برای افراد که در یک فضا هستند.
مجموعه های چند منظوره و ارتباطات اجتماعی
به طور کلی ساخت و سازهای امروز به سمت چند عملکردی نمودن زمین های شهری می رود و برای این برنامه ریزی شهری همواره چند منفعت عمده نام برده می شو که موارد زیر هستند.
(1 فعالیت های شهری در ساعات بیشتری از روز در جریان خواهند بود.
(2 روابط صمیمی تر اعضای خانواده
(3 کاهش وابستگی به اتومبیل
(4 کاهش سفرهای درون شهری
(5 افزایش احساس مسئولیت مردم محله به مکان زندگی خود
.6 ارتباط اجتماعی (فرد با فرد)
هیچ جامعه را نمی توان پیدا کرد که بدون مشارکت اعضایش به اهداف خود برسد و پیشرفت کند. ارتباط نیز عامل اصلی مشارکت اعضای جامعه است. می توان گفت یگانگی حاصل از مشارکت اعضا شرط بقای جامعه است. هر چه این همبستگی بیشتر باشد نظم اجتماعی بهتری برقرار خواهد شد. همبستگی اجتماعی در محلات شهری جوامع معاصر به دلیل تغییرات کالبدی، اقتصادی جمعیتی و تکنولوژی دچاردگرگونی های متعدد می شود و شبکه روابط اجتماعی و الگوی اعتماد عمومی تغییر می کند مناسبات میان شهروندان به هم میخورد.
.7 طراحی فضایی برای بهبود پریشانی های زندگی شهری در تهران
انسان ایرانی در گذشته از راه هایی برای دستیابی به آرامش و قرار روحی بهره می برد که امروزه به دست فراموشی سپرده شده اند و یا در قالب قدیمی خود پاسخگوی نیازهای جامعه امروز نیستند. بنابر این فردی که در چنین جامعه ای با بحرانی در زندگی روبرو می شود، نه پیوند استواری با گذشته دارد که بتواند از آن بهره گیرد و نه محیط و شرایطی که همانند های پیشین رفتار کند.
راه های عرضه شده در دنیای امروز نیز، به درستی پاسخگوی او نیست .بنابر این نیاز دارد تا با تمهیداتی از دستاوردهای پیشینیان و سنت های آن ها و با توجه به نیازهای امروزش بهره گیرد.
.8 انسان در دنیای جدید/ شناخت ابعاد وجودی انساناولین جنبش های شکل گرفته و مطالعات انجام شده برای بررسی مشکلات انسان جدید و ارائه راهکارهایی برای آن پرداخت.پژوهش هایی با عنوان روانشناسی محیط بود. در این بخش به برخی از نتایج کلی مطالعات رفتارشناسی درباره ویژگی های شخصیتی افراد و عوامل سازنده و مخرب صحت و سلامت آن اشاره می گردد.
