بخشی از مقاله
به منظور تعیین تاثیر کود مرغی و اوره بر عملکرد و اجزاء عملکرد رازیانه آزمایش در دو سال مختلف در مرکز تحقیقات،آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی اجرا گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل با طرح پایه کامل تصادفی در سه تکرار بر روی اکوتیپهای رازیانه شامل ارومیه، همدان، یزد، شیراز و یک رقم خارجی بنام قاضیان تپ ترکیه صورت گرفت. تیمارها در سه مرحله رویشی، قبل از گلدهی و موقع گلدهی اعمال شد. نتایج نشان داد که اختلاف معنی داری بین اکوتیپها وجود دارد و اکوتیپ ترکیه در اکثر صفات مورد اندازه گیری نسبت به سایر اکوتیپها و اکوتیپ شاهد ارومیه اختلاف معنی داری دارد. تیمار کود مرغی نسبت به تیمار کود اوره و تیمار شاهد تفاوت معنیداری داشته و اکثر صفات مورد بررسی را در اکوتیپها افزایش داده است.
با توجه به مضرات کودهای شیمیائی در آلودگی آب های زیرزمینی و خاک، نیاز است که در کنار کودهای شیمیائی از کودهای دامی نظیر کود مرغی نیز استفاده شود. شریفیعاشورآبادی - 1377 - با بررسی مقادیر مختلف کودهای شیمیایی و یا بکارگیری، کود دامی همزمان آنها در مورد گیاه رازیانه اظهار داشت که افزایش عملکرد ناشی از کاربرد کود دامی، %78، استفاده از کودهای شیمیایی %69 - NPK - و بکارگیری مخلوط آنها %122 شده است. رشد رویشی تحت تاثیر فراهمی مواد غذایی حاصل از کودهای آلی افزایش می یابد . - Bardan., et al 2004 - کود مرغی نسبت به بقیه از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. کود مرغی تاثیر معنی داری در افزایش ارتفاع ساقه، وزن خشک ساقه، تعداد شاخه فرعی و تعداد کاسه و غلاف چای ترش داشت . - Dahmardeh, 2012 - تعداد شاخه های فرعی، عملکرد میوه و درصد روغن رازیانه در تیمار کود مرغی نسبت به سایر کودهای آلی تفاوت معنی داری نشان داد . - Patel, 2003 -
مواد و روشها:
در این تحقیق، چهار اکوتیپ ایرانی و یک اکوتیپ خارجی که مستقیما از مناطق مربوطه خریداری شده مورد استفاده قرار گرفت. این آزمایش به منظور بررسی تیمارهای مختلف نیتروژن نظیر اوره و کود مرغی جهت ارزیابی اکوتیپهای مختلف از بابت صفات مورفولوژیک گیاه رازیانه به صورت طرح فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا خواهد شد. اکوتیپ ها شامل -1ارومیه -2همدان -3یزد -4 شیراز -5 قاضیان تپ - ترکیه - بود. تیمارها به صورت محلول پاشی در سه نوبت در مرحله رویشی، شروع گلدهی ساقه های اصلی و شروع گلدهی ساقه های فرعی انجام خواهد گرفت. تیمار کود مرغی را نیز به مقدار یک کیلوگرم در 20 لیتر آب حل کرده و به مدت 48 ساعت نگه خواهیم داشت و در طول این مدت دائما به هم زده تا کاملا حل شده و در نهایت از صافی عبور داده و محلول پاشی صورت خواهد گرفت.جهت اعمال تیمار کود شیمیایی، به میزان 100 گرم اوره در 20 لیتر آب - معادل 6 کیلو برای1200 لیتر آب - حل کرده و به برگ ها
محلول پاشی خواهد شد . - Rahman et al, 2014 -
نتایج و بحث
نتایج تجزیه واریانش نشان داد که تاثیر کود مرغی و اوره بر تعداد شاخه، ارتفاع، وزن تر وخشک ، تعداد چتر و عملکرد دانه در سطح احتمال %1 معنی دار بود.
تعداد ساقه فرعی:
تعداد ساقه فرعی بطور معنی داری تحت تاثیر تیمار کود مرغی و اوره قرار گرفت و هر دو تیمار نسبت به تیمار شاهد اختلاف معنی داری نشان دادند. بیشترین تاثیر را اکوتیپ ترکیه و کمترین تاثیر را اکوتیپ شیراز نشان داد. خوش پیک و همکاران گزارش مشابه ارائه دادند. Siahposh و - 2011 - Movaghatian بیان نمودند که تیمارهای کود شیمیائی و آلی تاثیری بر شاخه فرعی نداشتند.
ارتفاع بوته:
مقایسه میانگین ها نشان دادکه کمترین ارتفاع بوته متعلق به اکوتیپ ترکیه و بیشترین آن متعلق به اکوتیپ شیراز است - شکل . - 2 ارتفاع بوته در تیمار کود مرغی بیشتر از اوره و نسبت به تیمار شاهد اختلاف معنی داری دارد. در مقایسه میانگینها، بیشترین ارتفاع مربوط به اکوتیپ شیراز و تیمار کود مرغی میباشد - شکل . - 2کمبود عناصر غذایی یکی از عوامل اصلی در تعین اندازه ارتفاع بوته است 1994Chauhan - و - Singh لذا رشد کمترتیمار شاهد دور از انتظار نیست.
شکل-1 تاثیر کود اوره و مرغی بر شاخه فرعی اکوتیپ های رازیانه شکل -2 تاثیر کود اوره و مرغی بر ارتفاع اکوتیپ های رازیانه حروف مشابه بیانگر تفاوت غیرمعنی دار در سطح احتمال 1 درصد می باشد حروف مشابه بیانگر تفاوت غیرمعنی دار در سطح احتمال 1 درصد می باشد Ehsanipourو همکاران - 2013 - نیز مشاهده کردند که با افزایش کود دامی، ارتفاع بوته رازیانه افزایش یافت.
وزن تر و خشک:
تاثیر کود مرغی و اوره بر عملکرد وزن تر و خشک نسبت به تیمار شاهد در سطح احتمال یک درصد معنیدار شد. اکوتیپ یزد و شیراز به ترتیب بیشترین و کمترین وزن تر و خشک را نسبت به سایر اکوتیپها ایجاد نمود. کود مرغی در بیشتر اکوتیپها نسبت به تیمار اوره عملکرد بیشتری نشان داد - شکل4وFarahvash 2009 - - 3 و . - Mirshekari
شکل-3 تاثیر کود اوره و مرغی بروزن تر اکوتیپ های رازیانه شکل -4 تاثیر کود اوره و مرغی بر وزن خشک اکوتیپ های رازیانه حروف مشابه بیانگر تفاوت غیرمعنی دار در سطح احتمال 1 درصد می باشد حروف مشابه بیانگر تفاوت غیرمعنی دار در سطح احتمال 1 درصد می باشد
تعداد چتر:
اثر مصرف تیمار کود مرغی و اوره بر تعدا چتر در بوته معنیدار بود به طوری که بیشترین تعداد چتر مربوط به تیمار کود مرغی در اکوتیپ یزد میباشد و کمترین آن مربوط در تیمار اوره در اکوتیپ یزد مشاهده شد. وجود عناصر غذایی و دسترس بودن آب دردوران رویشی باعث افزایش تعدا چتر درگیاه می شود - شکل. - Ahmadian, 2006 - - 6 شکل -5 تاثیر کود اوره و مرغی برعملکرد دانه اکوتیپ های رازیانه شکل -6 تاثیر کود اوره و مرغی بر تعداد چتر اکوتیپ های رازیانه حروف مشابه بیانگر تفاوت غیرمعنی دار در سطح احتمال 1 درصد می باشد حروف مشابه بیانگر تفاوت غیرمعنی دار در سطح احتمال 1 درصد می باشد
عملکرد دانه:
تاثیر تیمار کود مرغی و اوره بر عملکرد دانه معنیدار بود به طوری که اکوتیپ ترکیه در تیمار کود مرغی بیشترین عملکرد و اکوتیپ یزد در تیمار اوره کمترین عملکرد دانه را ایجاد کرده است - شکل. - 5 کود دامی و نیتروژن با افزایش تعداد دانه در بوته و به دنبال آن افزایش عملکرد بیولوژیک توانسته اند باعث افزایش عملکرد دانه شود. نتایج حاصل با نتایج - AshorAbadi,2002 - بر رازیانه و - Tabrizi,2005 - مطابقت دارد.
