بخشی از مقاله
چکیده
آموزش همواره به عنوان یک استراتژي در جهت بهبود عملکرد سازمان مطرح بوده است. هرچند موانع پیشروي آموزش، اقدامات را بعضا کند می کند ولی تاثیر آن همیشه قابل تامل بوده است. با توجه به تغییرات و پیشرفت علوم و تعدد مشاغل، آموزش و بهسازي کارکنان از اهمیت ویژه اي برخوردار است.
کارکنان اگر نتوانند از ابزارها و تجهیزات پیشرفته و تکنولوژي استفاده مطلوب نمایند، عملا پیشرفت تکنولوژي فاقد کارایی لازم خواهد بود بنابراین نیروي انسانی با بهرهگیري از آموزش و بهسازي، توانمند شده و موجب تحول در ساختار، افزایش بهره وري، بهبود کیفیت خدمات و محصولات و نهایتا فرهنگ کار مثبت می شود. نیروي انسانی توانمند، سرمایه هاي سازمان محسوب می شود. هدف مقاله این است که نشان دهد آموزش و بهسازي نیروي انسانی در حوزه هایی چون بهره وري، کیفیت و فرهنگ کار نقش مثبتی دارد.
-1 مقدمه
امروزه، نقش و اهمیت نیروي انسانی در فرآیند تولید به حدي است که در نیم قرن گذشته بخش قابل توجهی از پیشرفت کشورها مرهون تحول در نیروي انسانی کارآزموده آنها بوده است. نگاهی به مراحل تمدن بشري این موضوع را روشن می سازد که نقش انسان از نیروي کار ساده - قدرت بازو و کار مکانیکی - به سرمایه انسانی - دانش و مهارت - تکامل یافته است.
سرمایه هاي انسانی فراهم آورندگان سرمایه هاي مادي اند. بر این اساس رشد و گسترش، تغییر و تحول سریع علوم و ابزارها نیاز به آموزش را ایجاب می کند. آموزش کارکنان از اساسی ترین نیازهاي هر سازمان می باشد که وظیفه به روز نمودن دانش عمومی، علمی و تخصصی افراد را برعهده داشته و متناسب با تحولات علمی و رشد صنایع آموزشی و تغییرات در سیستم آموزشی است
با این اوصاف آموزش یک فرآیند مداوم و همیشگی است که موقت و تمام شدنی نیست. کارکنان در هر سطحی، اعم از مشاغل ساده یا پیچیده، نیازمند آموزش و یادگیري دانش و مهارت هاي روز هستند و باید همواره براي بهتر انجام دادن کار خود، روش ها و اطلاعات جدید را کسب نمایند.
آموزش یکی از نیازهاي بسیار مهم براي رفاه هر جامعه است. همچنین به عنوان ابزار قدرتمند پیشرفت اجتماعی است که بدون آن نه تنها فرد، بلکه یک ملت نمی تواند به رشد حرفه اي دست یابد. با توجه به توسعه سریع فناوري و افزایش نوآوري ها، صلاحیت هاي مورد نیاز افراد در سازمان تغییر می کند. براي بدست آوردن صلاحیت هاي لازم در کارکنان، اهمیت آموزش ضمن خدمت هر روز با گذشت زمان افزایش می یابد
اجراي برنامه هاي آموزشی در یک سازمان می تواند نیاز به نیروي انسانی متخصص را در آینده رفع کند و تضمینی براي بهره وري باشد. براي اجراي بهتر آموزش باید شرایطی در سازمان فراهم گردد تا کیفیت خدمات آموزشی ارتقاء یابد. آموزش و بهسازي منابع انسانی یکی از راهکارهاي اساسی و موثر در امر نگهداري، بهرهوري نیروي انسانی و بهبود کیفیت محسوب می شود و استفاده بهینه از نیروي انسانی و ابزار و امکانات و اداره صحیح و مطلوب سازمان، از جمله ثمرات برنامه هاي آموزشی کارکنان می باشد
آنچه در روند به کارگیري نیروي انسانی بیشتر از هرچیز نمود پیدا می کند، میزان خلاقیت و استفاده فرد از نیروي تفکر و صرف این نیرو در جهت رسیدن به اهداف سازمان است. در سازمان هاي امروزه و آینده آنچه بیش از هر چیز اهمیت دارد وجود نیروهاي خلاق و ایجاد کننده ارزش افزوده می باشد. این نیرو حاصل فرآیند توسعه منابع انسانی است که از مقاطع اولیه آموزش و بهسازي آغاز می شود.
نقش آموزش بر نیروي انسانی به نحوي است که می تواند وي را مجهز به دانش و آگاهی نماید تا حدي که در چرخه فعالیت هاي سازمان دخالت کرده و آنها را بهبود بخشد. بهره وري سازمان، کیفیت خدمات و محصولات ارائه شده از سوي سازمان و نیز فرهنگ کار حاکم بر سازمان از نقطه نظرهایی است که می توان به آنها پرداخت و تاثیر آموزش را بر آن بررسی نمود.
شایان ذکر است، آموزش در اینجا به مفهوم وسیع کلمه در نظر گرفته شده است: آموزش و پرورش رسمی - دانشگاه ها و مدارس - آموزش و پرورش نیمه رسمی - موسسات آموزشی، سمینارها و کنفرانس ها، رسانه هاي گروهی آموزشی و... - و آموزش غیر رسمی - رسانه هاي گروهی و عمومی و... - را در بر می گیرد. هماهنگی و توازن بین این سه نوع آموزش - رسمی – نیمه رسمی و غیر رسمی - و اجزاء مختلف آن می تواند به میزان زیادي موجب ثمربخشی فعالیت ها گردد.
-2 آموزش و بهسازي
آموزش و بهسازي1 به تلاش برنامه ریزي شده اي اشاره می کند که به وسیله یک سازمان براي تسهیل یادگیري رفتار مرتبط با شغل بر روي بخشی از کارکنان اعمال می شود. همچنین آموزش و بهسازي به افزایش سطح مهارت هاي فردي در یک یا چند حوزه تخصصی منجر می شود و از این طریق زمینه هاي انگیزش لازم براي انجام شایسته وظایف شغلی فراهم گردیده و بهبود می یابد
در واقع، آموزش فرآیندي است که براساس آن تغییري نسبتا دائمی در جهت بهبود نحوه انجام کار کارکنان صورت می گیرد. بنابراین آموزش شامل تغییر مهارت ها، دانش، نگرش ها و یا رفتار می شود. آموزش به مفهوم تغییر دانش، نگرش و تعامل با همکاران است
آموزش، کوشش در جهت تغییر آگاهی هاي افراد است که فرد را براي کسب آگاهی هاي تازه، برانگیخته و در جهت تغییر عادات و رفتارهاي پرورانده و جهت فکري و سرنوشت انسان ها را عوض می کند. آموزش، تجربه اي مبتنی بر یادگیري و به منظور ایجاد تغییرات نسبتا پایدار در فرد است تا که وي را قادر به انجام کار و بهبود بخشی، توانایی ها، تغییر مهارت ها، دانش، نگرش و رفتار اجتماعی نماید.
-2-1 جایگاه آموزش در سازمان
آموزش یکی از عناصر کلیدي استراتژي دولت ها براي کاهش فقر است. آموزش هدفمند، فرد را قادر به درك و مطالعه وضعیت واقعی زندگی و توسعه می سازد و فرصت هایی براي ایجاد اعتماد به نفس در ذهن نسل جوان و یک پایگاه قوي براي ساختن یک ملت پیشرفته، عقلانی و ارزش گرا فراهم می سازد Rena - ، . - 2006 پیگرز و مایرز در زمینه نقش و جایگاه آموزش در سازمان معتقدند آموزش خوب، نارضایتی شغلی و دوباره کاري را به مقدار زیادي کاهش داده و کارکنان را یاري می دهد که با تمام ظرفیت خود کار کنند. یک چنین هدف هاي مهمی تحقق نمی یابند مگر آنکه تمام سلسله مراتب سازمان - از مدیر اجرایی تا کارکنان - به اهمیت آموزش آگاه باشند
مدیریت سازمان ها باید فضایی پدید آورند تا کارکنان در سراسر سازمان احساس کنند که نظام اداري و مدیریت سازمان از آنان انتظار دارند تا راه رشد و بالندگی را در پیش گیرند و سازمان در این راه از هیچگونه یاري مادي و معنوي دریغ نخواهد ورزید
امروزه آموزش به عنوان یکی از مکانیزم هاي اصلی توسعه منابع انسانی در سازمان ها مورد توجه بسیاري از صاحبنظران و مدیران آموزش قرار گرفته است. آنچه به ویژه در سازمان ها از اهمیت فراوانی برخوردار است جهت گیري فعالیت هاي آموزشی به سمت دیدگاه هاي سیستمی و نگرش هاي استراتژیک می باشد که ضرورت آن با توجه به شرایط جهانی، فناوري هاي پیچیده، سرمایه دانش و تغییر در مشاغل دو چندان می نماید. تلفیق و تمرکز نگرش سیستمی و جهت گیري استراتژیک با کارکردهاي اصلی سیاست گذاري، برنامه ریزي و اجرا، ارزشیابی آموزشی در سازمان را هدفمند، عقلایی، پویا و انعطاف پذیر می نماید.
از آنجایی که نیروي انسانی سازمان، ارزشمندترین سرمایه سازمان می باشد، در صورتی که از این سرمایه بالقوه، استفاده درست به عمل آید، اهداف سازمان قابل تحقق خواهد بود و رشد و توسعه مداوم سازمان و کارکنان تسهیل خواهد گردید. به همین دلیل مجموعه عواملی که استفاده موثر از نیروي انسانی را میسر می سازند باید مورد توجه مدیران باشد. در عین حال مانند هر عامل دیگر در ارائه خدمات و تولیدات، نیروي انسانی نیز باید بدرستی رشد داده شود و از طریق ایجاد فرصت هاي آموزشی مناسب، بالندگی سازمان و کارکنان تسهیل گردد.
مک دانل2 و همکاران - 2008 - ، در تحقیق خود به این نتیجه رسیدند که آموزش کارکنان می تواند اعتماد به نفس آنها را در مدیریت پرخاشگري افراد مبتلا به اوتیسم افزایش دهد.
