بخشی از مقاله
چکیده
هدف این پژوهش، بررسی تاثیر اجرای دولت الکترونیک بر توفیق سازمانی در دستگاه های اجرایی شهرستان رفسنجان می باشد. این پژوهش با استفاده از مطالعات مقطعی و روش همبستگی در دو نمونه آماری انجام شده است. یکی از نمونههای آماری، کلیه مدیران دستگاههای اجرایی شهرستان رفسنجان بوده که تعداد آنها 55 نفر میباشد و نمونه آماری دیگر، 10 نفر از مشتریان هر دستگاههای اجرایی است که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب گردیدند که مجموعاً550 نفر میباشند.
برای جمع آوری اطلاعات از دو پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است و برای تعیین روایی پرسش نامه، از نظرات 5 نفر از اساتید گروه مدیریت بهره گرفته و اعتبار آنها نیز از طریق بازآزمایی به دست آمده است نتایج این پژوهش نشان می دهد که بین اجرای دولت الکترونیک و توفیق سازمان رابطه معنی داری وجود دارد.
-1 مقدمه
تغییر و تحول یک متغیر همیشگی و حیاتی در همه تلاش ها و تجریات دولت است. سازمان های موفق در این عصر سازمان هایی هستند که یک گام از تحولات محیط جلوتر باشند .[1] در اواخر دهه 1980 و اوایل دهه 1990 شاهد تحولاتی در بخش های امور دولتی کشورهای پیشرفته بوده ایم. شکل دقیق سلسله مراتبی و بوروکراتیک اداره امور دولتی، که در طی اکثر سال های قرن بیستم حالت مسلط را داشت، در حال تبدیل شدن به نوعی مدیریت دولتی قابل انعطاف و مبتنی بر بازار است. این تغییر و تبدیل یک تجدید نظر ساده با یک تغییر جزیی در شیوه مدیریت نیست، بلکه تغییری همه جانبه در نقش مدیریت جامعه و رابطه بین دولت و شهروندان است .
از طرفی هم، فناوری ارتباطات و اطلاعات سیمای جهان را دگرگون کرده، و یکی از نیروهای بزرگ شکل بخشیدن به عصر آینده، جوامع آینده و دولت های آینده به شمار می آید. این فناوری با تمام ظرفیت های بالقوه و بالفعل خود باید در خدمت بهبود کیفیت زندگی؛ تعالی مناسبات مدنی دولت - ملت؛ سلامت و امنیت نظام مالی کشور و از همه مهمتر در خدمت رشد و شکوفایی نظام آموزش، تحقیقات و توسعه فن آوری کشورها قرار گیرد
با توجه به اینکه تعداد کابران شبکه اینترنت از تنها ده میلیون نفر در سال 1995 به 140 میلیون نفر در سال 1998رسید، پیش بینی می شود این تعداد در پایان دهه اول قرن جاری از این تعداد نفر بگذرد و دولت ها نمی توانند این امکان بزرگ ارتباطی و خدمت رسانی را نادیده بگیرند.
همچنین در جوامع امروزی، مردم در عین بهره گیری از ره آورد های مدرنیته، از مشکلات ویژه شهر نشینی مثل دشواری های کسب و کار، کمبود مسکن، گرانی، فشار ها و نگرانی های روانی- اجتماعی و بحرانهای زیست محیطی در رنجند. علل مشکلات هر چه می خواهد باشد، اما غالبا این دولت ها هستند که مورد سرزنش قرار می گیرند
اینترنت ابزار بسیار مهم و قوی برای ایجاد دولت های جدید فراهم می نماید. اینترنت، موجب انتقال از پارادایم بوروکراسی سنتی به پارادایم دولت الکترونیک گردیده است. بوروکراسی سنتی دولت مدار بوده و تاکید بر استاندارد سازی، طبقه بندی، تقسیم کار و هزینه- کارایی عملیات دارد، در حالی که دولت الکترونیک مشتری مدار بوده و تاکید بر ایجاد شبکه هایی هماهنگ، همکاری برون سازمانی و خدمت به مشتری دارد
بنابراین پیاده نمودن طرح دولت الکترونیک در یک نظام بیشتر از آنکه یک اصلاح اداری باشد یک انقلاب و دگرگونی بی سابقه در زمینه فرهنگ اداری به شمار می آید که به دنبال خود مقاومت های مشروع و ناپایداری را در سطوح پایین دستگاه های دولتی برمی انگیزد. در واقع این تغییر - دولت الکترونیک - پدیده ای سیاسی و اجتماعی غیر قابل اجتناب است که امروزه هر کشوری ملزم به آماده بودن خود برای رویارویی با آن است
دولت الکترونیک برای دولت ها به منظور استفاده از فناوری اطلاعات است که تسهیلات لازم جهت دسترسی مناسب به اطلاعات و خدمات دولتی، اصلاح کیفیت خدمات دولتی و ارائه فرصت های بیشتر برای مشارکت در فرایندها و نهادهای مردم سالار را فراهم می آورد .[1] پس دولت الکترونیک به معنای استفاده دولتی از شبکه گسترده جهانی با هدف ارائه خدمات بر خط به شهروندان و برقراری امکان تعامل الکترونیکی شهروندان با سازمان ها در سطوح مختلف دولت به کار رفته است
از طرفی دیگر کیفیت اطلاعات، کیفیت سیستم، کیفیت خدمات از جمله عواملی هستند که می توانند با استقرار و اجرای دولت الکترونیک حاصل شوند. عواملی که بدون شک توفیق سازمان ها را در بر خواهند داشت. بنابراین پیاده نمودن طرح دولت الکترونیک در یک نظام بیشتر از آنکه یک اصلاح اداری باشد یک انقلاب و دگرگونی بی سابقه در زمینه فرهنگ اداری به شمار می آید که به دنبال خود مقاومت های مشروع و ناپایداری را در سطوح پایین دستگاه های دولتی برمی انگیزد. در واقع این تغییر - دولت الکترونیک - پدیده ای سیاسی و اجتماعی غیر قابل اجتناب است که امروزه هر کشوری ملزم به آماده بودن خود برای رویارویی با آن است
همچنین به عنوان اهمیت این موضوع می توان گفت که: بهره گیری از فرصت هایی که فن آوری اطلاعات و ارتباطات برای کشورهای جهان، به ویژه کشورهای در حال توسعه همانند ایران، فراهم آورده است، به آنها امکان می دهد، تا فاصله خویش با کشورهای توسعه یافته را با سرعت بیشتری کاهش دهند
بنابراین بدون شک در عصر حاضر دولت الکترونیک به یکی از مباحث مهم مدیریت دولتی تبدیل شده و نظر سیاستمداران، مدیران و محققین را به خود جلب کرده است. کاهش هزینهها، ارتقاء کیفیت خدمات دولتی، تحقق مردم سالاری، افزایش سطح بهرهوری و توفیق سازمان در عرصه های مختلف از دلایل اهمیت آن می باشند و با توجه به اینکه توانمندی و توفیق هر کشوری در صحنه اقتصاد جهانی منوط به پیشرفت سازمان ها است و تحت تأثیر مستقیم تحولات تکنولوژی است، شناخت عوامل مختلفی که توفیق سازمانها را به دنبال دارد بسیار اهمیت دارد
عواملی همچون کیفیت اطلاعات، کیفیت سیستم، کیفیت خدمات، که با استقرار اجرای طرح دولت الکترونیک حاصل می شوند، که به جرات می توان گفت یک مدل جدید از توفیق سازمانی در راستای طرح دولت الکترونیک می باشد. لذا با توجه به اهمیت توفیق سازمان ها، پژوهش حاضر به بررسی میزان استقرار دولت الکترونیک و رابطه آن با میزان توفیق سازمانی می پردازد.
-2 روش شناسی
پژوهش حاضر با توجه به موضوع، هدف، فرضیات و اطلاعات مربوط به آن به صورت توصیفی از نوع همبستگی میباشد. برای بررسی میزان استقرار دولت الکترونیک و توفیق سازمانی از روش همبستگی استفاده شده است. لازم به ذکر است، پژوهش حاضر از نظر هدف جزء تحقیقات کاربردی است، که به شیوه تحقیقات میدانی انجام گرفته است.
