بخشی از مقاله
چکیده
یکی از مشکلهای عمدهی دامداران، علوفهی سیلویی با رطوبت بیشاز حد میباشد. این آزمایش با هدف اثر بخشی دو عامل اندازه ذرات - درشت30 میلیمتر و ریز15 میلیمتر - و تلقیح باکتریایی علوفهی سیلویی بر کیفیت این مادهی خوراکی انجام شد.بدین منظور علوفهی ذرت سیلو شدهی درشت تلقیح شده، درشت بدون تلقیح، ریز تلقیح شده و ریز بدون تلقیح با ماده خشک 21 2 درصد تهیه شد. جهت تلقیح از محصول تجاری استابیل مایز استفاده شد. از تیمارهای فوق در روزهای 45 و 60 پس از فرایند سیلو کردن نمونهبرداری انجام شد و از طریق اندازهگیری گاز تولیدی در ساعتهای 2 ،4 ،8 ،12 ،16 ،24 ،48 ،72 و 96 انکوباسیون مولفههای کینیتیک تولید گاز برآورد گردید. هنگامی که رطوبت علوفهی سیلو شده زیاد باشد ریز یا درشت بودن علوفهی خرد شده و نیز استفاده از تلقیح باکتریایی بر کیفیت علوفهی سیلو شده بیتاثیر بود. در این حالت دقت در تهیه علوفهی سیلو شده اهمیت زیادی دارد.
کلمات کلیدی: تلقیح باکتریایی، اندازه ذرات علوفهی سیلو شده ذرت، علوفهی سیلو شده با رطوبت بالا.
مقدمه
حفظ مواد مغذی علوفه در طی فرایند سیلو کردن از اهمیت بالایی برخوردار است، بهطور کلی اتلاف مواد مغذی علوفههای سیلو شده در سه مرحله قبل از سیلو کردن، درطی مدت زمان نگهداری و در زمان برداشت تا مصرف علوفهی سیلو شده رخ میدهد. یک مدیر فنی کارامد با مدیریت دقیق میتواند هرچه بیشتر از اتلاف مواد مغذی در این سه مرحله جلوگیری نماید. - Shakeri, 2013 - ریز یا درشت خرد کردن علوفهی سیلو شده علاوه بر تاثیر بر میزان تخلخل مواد سیلویی، در تعداد باکتریها موثرند، بهطوری که بالاترین تعداد باکتریهای تولید کننده اسید لاکتیک در علوفهی سبز ریز است. باکتریها عامل اصلی تخمیردر سیلوها میباشند، باکتریها بهطور طبیعی روی گیاهان سبز وجود دارند، ولی اغلب آنها برای مقاصد سیلو کردن، مناسب نمیباشند.
بهطوری که از 81 سویه لاکتوباکتریهای جدا شده از علوفهی سیلو شده، تنها یکی ازآنها به طور ویژه مناسب تخمیربود . - Vali zadeh, 2003 - علوفههای سیلو شدهای که در آنها افزودنی ا ستفاده شده، به علت تخمیرمنا سب، میتوانند عملکرد گاوهای شیرده را بهبود دهند. در علوفهی سیلویی تلقیح شده با مخلوط باکتریهای لاکتوبا سیلوس پلانتاریوم و انتروکوکوس فا سیوم، مقدار پروتئین خام، چربی خام، و ع صاره عاری از نیتروژن آنها تفاوت معنیداری مشاهده نشد. همچنین قابلیت ه ضم الیاف خام هم تحت تاتیر قرار نگرفت، ولی قابلیت هضم پروتئین خام، عصارهی عاری از نیتروژن، و چربی خام بطور معنیداری در علوفهی تلقیح و سیلو شده بالاتر بود . - Abdalla et al , 2016 - باکتریهای تلقیحی مختلفی برای غنی سازی سیستم باکتریایی علوفهی سیلوشده در دسترس میباشند، اغلب آنها مخلوطی از باکتریهای همگن و غیر همگن میباشند.
بایو استابیل مایز نام تجاری یکی از ترکیبات باکتریایی موجود در بازار میباشد این افزودنی شامل سه نوع باکتری آغازکننده،همسان و غیر همسان تخمیر است. بایواستابیل مایز محصولی حاوی باکتریهای انتروکوکوس فاسیوم،لاکتوباسیلوس برویس و لاکتوباسیلوس پلانتاریوم است. ادعا شده که باکتریهای تخمیر کننده غیرهمسان در بایومین بایواستابیل مایز اسید استیک تولید میکنند. اسید استیک تجزیه شده سبب کاهش مقدار pH میشود. ملکولهای تجزیه نشده اسید استیک، به داخل دیواره سلولی میکروارگانیسمهای نامطلوب نفوذ مینمایند و عملکرد سلولی آنها را مختل میکند. با همین روش، اسید استیک تولید شده رشد مخمرها، کپک ها و باکتریهای نامطلوب را در سیلوهای باز شده، کاهش میدهد . - Vali zadeh, 2003 -
پایداری علوفههای سیلو شده از نظر مواد مغذی و انرژی در طی فرآیند تهیه سیلو از اهمیت ویژهای برخوردار است، امکان دارد ارزش غذایی علوفههای سیلو شده در طی دورهی نگهداری تغییرات معنیداری نماید، و از این طریق کیفیت علوفهی سیلو شده بر تولید حیوانات مصرفکننده تاثیر بگذارد. لذا در این آزمایش طی یک بررسی، ارزش ترکیبات شیمیایی علوفه سیلو شده درشت و ریز و با تقیح و بدون تلقیح باکتریایی در طی روزهای 45 و 90 پس از فرایند سیلو کردن برآورد شد.
مواد و روشها
در این آزمایش حدود 1200 کیلوگرم ذرت علوفهای از مزرعه دانشگاه باهنر کرمان با چاپر برداشت و در دو اندازه درشت 30 - میلیمتر - و ریز 15 - میلیمتر - خرد شدند. بلافاصله عملیات سیلو کردن علوفهی خرد شده در پلاستیکهای ضخیم40×80 سانتیمتری شروع شد. در مرحلهی فرایند سیلو کردن، براساس دستور، اقدام به تلقیح باکتریایی علوفه ذرت شد. برای این کار 2 گرم از بایواستامبیل مایز در 0/5 لیتر آب بدون کلر حل شد و بهوسیله آبفشان دستی به ازای هر کیلوگرم علوفه 1 میلیلیتر محلول مذکور افزوده شد. برای انجام تست گاز، در 45 و 90 روز پس از تهیه علوفهی سیلو شده، از سطح و وسط و نقطه نزدیک به انتهای سیلوها نمونه برداری انجام شد. بلافاصله pH نمونهها اندازهگیری شد.
جهت آزمون گاز نمونهها در آون 55 درجه به مدت 72 ساعت خشک شدند. برای انجام آزمون گاز 0/3 گرم ماده خشک داخل ویالهای 100 سی سی به همراه 30میلیلیتر مخلوط مایع شکمبه و بزاق مصنوعی ریخته شد. سپس با گاز دیاکسید کربن محیط کشت درون ویالها بیهوازی شدند، درب ویالها پرس شد. بهمنظور تصحیح گاز ناشی از فعالیت میکروبی مایع شکمبه دو ویال حاوی 30 میلیلیتر مخلوط شکمبه و بافر بدون نمونه خوراکی در نظر گرفته شد. گاز تولیدی از هر ویال از گاز تولیدی ویالهای اخیر کم شد، تا گاز خالص تولیدی محاسبه شود. تولید گاز در در ساعتهای 2 ،4، 8 ،12 ،16 ،24 ،48 ،72 و 96 انکوباسیون به کمک دستگاه فشارسنج دیجیتال ثبت گردید. برای تخمین مولفههای کنیتیک تولید گاز - a,b,c - از نرمافزار Fitcurve استفاده شد، همچنین ازروابط زیر برای برآورد انرژی قابل متابولیسم، قابلیت هضم ماده آلی و اسیدهای چرب شاخه دار زنجیر کوتاه استفاده شد.
نتایج و بحث
مولفههای کینیتیک بهدست آمده از آزمون گاز در نمونه علوفهی سیلویی 45 و 60 روز پس از فرایند سیلوکردن در جدول 1آمده است. نتایج آزمون گاز نشان میدهند که تلقیح باکتریایی و اندازه ذرات علوفه ذرت سیلویی با رطوبت بالا در کیفیت علوفه سیلو شده تاثیر معنیداری نداشت. لذا تلقیح باکتریایی تاثیری بر بهبود انرژی متابولیسمی و حفظ مواد آلی علوفه سیلویی با رطوبت بالا، نداشت.
جدول -1 تخمین مولفههای کینتیک تولید گاز، انرژی قابل سوخت و ساز ، قابلیت هضم ماده آلی و تولید اسیدهای چرب زنجیر کوتاه ،45 روز پس از فرایند سیلو کردن
