بخشی از مقاله
چکیده
به منظور بررسی اثر تجمعی کاربرد شش ساله کمپوست زباله شهری بر غلظت عنصر کروم در خاک مزرعه، آزمایشی با طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار و چهارده تیمار از سال 1387 تا 1392 به مدت شش سال در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری انجام شد. پس از اندازهگیری غلظت کروم قابل استفاده خاک تیمارهای مختلف، تجزیه و تحلیل دادهها صورت پذیرفت.
نتایج نشان داد که مصرف کوددهی بر میزان غلظت کروم تبادلی در خاک تأثیر معنیدار داشته و با افزایش میزان مصرف کمپوست زباله شهری میزان کروم تبادلی در خاک افزایش یافته است. بیشترین میزان کروم قابل جذب خاک مربوط به تیمار 45 تن کمپوست زباله شهری به همراه 75 درصد کود شیمیایی به میزان 1/55 میلیگرم بر کیلو گرم شده که نسبت به تیمار شاهد 3/16 برابر افزایش داشته است.
مقدمه
استفاده از مواد آلی نظیر کودهای کمپوست زباله شهری، در باروری خاکهای زراعی از دیرباز در تمام نقاط جهان متداول بوده است. با توجه به کمبود مواد آلی در خاکهای مناطق خشک و نیمهخشک کاربرد ترکیبات آلی در این مناطق باعث بهبود خواص فیزیکی، شیمیایی و حاصلخیزی خاک می گردد. همچنین گسترش شهرنشینی و صنعتی شدن به ویژه در کشورهای در حال توسعه، انباشته شدن حجم عظیمی از زبالههای شهری را در پی داشته است. بنابراین در سالهای اخیر به منظور کاهش آلودگیهای زیست محیطی، به بازیافت زباله و به کارگیری کمپوست حاصل در اراضی کشاورزی توجه زیادی شده است
گارسیا و همکاران - 1991 - طی تحقیقاتی دریافتند که مقدار فلزات سنگین با پیشرفت فرایند کمپوست شدن افزایش مییابد و این مسئله میتواند مانعی در مسیر استفاده مکرر از کمپوست در اراضی کشاورزی باشد. ناواس - 123:1998 - نشان دادند که با افزایش میزان کمپوست زباله شهری از صفر به 320 تن در هکتار، غلظت عناصر سنگین از جمله کروم افزایش یافت.
در آزمایشی که از سه نوع کمپوست متفاوت شامل - کمپوست پسماند شهری، کمپوست لجن فاضلاب و مخلوط کمپوست پسماند شهری و لجن فاضلاب - استفاده شد و نتایج نشان داد که در خاکهایی که مقادیر زیادی کمپوست دریافت کرده بودند میزان کروم افزایش داشت - بالدوین . - 1:1999 کاربرد کمپوست زباله شهری و لجن فاضلاب منجر به افزایش میزان عناصر سنگین ازجمله کروم در خاک می شود
والکر و همکاران - 303:2003 - گزارش نمودند کاربرد کمپوست زباله شهری طی 7 سال، منجر به تجمع فلزات سنگین در خاک میگردد. این آزمایش به منظور بررسی تأثیر کاربرد کمپوست زباله شهری در میزان کروم تبادلی در خاک صورت پذیرفت.
مواد و روشها
آزمایش در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با تیمار اصلی که شامل سطوح مختلف کمپوست زباله شهری و کود شیمیایی هستند اجرا شد. این پژوهش در طی سال 6 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری با ابعاد هر کرت 3 1/5 متر در سه تکرار آغاز گردید.
تیمارهای آزمایش شامل، تیمار شاهد - T1 - ، تیمار کود شیمیایی توصیه شده - T2 - ، تیمار 15 تن کمپوست زباله شهری - T3 - ، تیمار 15 تن کمپوست زباله شهری به همراه 25 درصد کود شیمیایی - T4 - ، تیمار 15 تن کمپوست زباله شهری به همراه 50 درصد کود - T5 - ، تیمار 15 تن کمپوست زباله شهری به همراه 75 درصد کود - T6 - ، تیمار 30 تن کمپوست زباله شهری - T7 - ، تیمار 30 تن کمپوست به همراه 25 درصد کود شیمیایی - T8 - ، تیمار 30 تن کمپوست به همراه 50 درصد کود شیمیایی - T9 - ، تیمار 30 تن کمپوست به همراه 75 درصد کود شیمیایی - T10 - ، تیمار 45 تن کمپوست زباله شهری - T11 - ، تیمار 45 تن کمپوست به همراه 25 درصد کود شیمیایی - T12 - ، تیمار 45 تن کمپوست به همراه 50 درصد کود شیمیایی - T13 - و تیمار 45 تن کمپوست زباله شهری به همراه 75 درصد کود شیمیایی - T14 - ، بعد از اعمال تیمارهای کودی در مزرعه مورد نظر گیاه زراعی برنج در آن کشت شد و پس از برداشت گیاه نمونه برداری از خاک انجام گرفت.
نمونهها پس از هوا خشک شدن از الک 2 میلیمتری عبور داده شد و کروم قابل جذب طبق روش DTPA - لندسی - 421:1978 عصاره گیری و سرانجام توسط دستگاه جذب اتمی اندازهگیری شد. در انتها نتایج حاصل از اندازهگیری با استفاده از نرم افزار SPSS 17 و SAS 9.3 تجزیه و تحلیل شد. همچین مقایسه میانگینها با آزمون دانکن صورت گرفت.
