بخشی از مقاله
چکیده
تربیت در سازندگی ان سان و سیله ای برای جهت دادن و هدایت ی ا ست. از طریق تربیت می توان آدمی را به بلندترین نقطه جمال و کمال رساند و از طریق تربیت است که می توان انسان خام و ناپخته را به انسان های متفکر و مدبر در سطح جهانی و بین المللی تبدیل کرد و در جنبه اجتماعی باز تربیت عامل بزرگی برای همسازی و تفاهم داشتن در حیات اجتماعی توام با صلح و سعادت است، یکی از عوامل تاثیر گذار بر رشد فرزاندان بویژه رشد روانی آنها، چگونگی روش های تربیتی والدین در چهارچوب خانواده ا ست. در متون ا سلامی، فرزندپروری فعالیتی پیچیده شامل رفتارها، آموزش ها و رو شهایی ا ست که جد و در تعامل با یکدیگر یر رشد معنوی، عاطفی در ابعاد فردی و اجتماعی تاثیر می گذارد.
دوره دبستان دوره ی برداشت های خام و عیی از مفاهیم دینی است و سنین دوازده یا سیزده سالگی همان سن تقریبی است. که تفکری دینی کاملا بصورت انتزاعی انجام می شود.
در این پژوهش که از شیوه ی گردآوری اطلاعات بصورت کتابخانه ای استفاده شده سعی شده است که با توضیح و شرح انواع سبک های فرزند پروری دینی ضمن اموزش و آشنایی خوانندگان با آن موجب ایجاد تغییر نگرش و رفتار در شخصیت و رفتارشان شود.
مقدمه و بیان مسأله
مسئولیت خانواده ها در تربیت فرزند از مهترین م سائلی ا ست که قرآن روی آن تاکید کرده ا ست و آن را جزء ویژگی های مومنین راستین بر شمرده است به طوری که حضرت علی - ع - می فرماید بهترین ارثی که پدران می توانند برای فرزندان خویش به جای گذراند ادب و تربیت صحیح ا ست. کودک به مانند نهال نورس ا ست. هر نهالی برای آنکه ر شد کند به زمین خاص و مقدار معینی نور، آب و سایه و آفتاب نیازمند ا ست. ار کودکی نیز تحت شرایط و او ضاع منا سب و با ویژگی های خاص رشد می کند.
مساعدترین محیطی که باید چنین زمینه هایی را برای کودکان فراهم آورد کانون مقدس خانواده است. بنابراین اگر به پزشکی مراجعه کنیم و برای ما دارویی تجویز کند نوبت دهد که به او مراجعه کنیم خواهد پرسید: آیا داروی قبلی را مصرف کرده اید؟
اگر متوجه شود که داروی او را مصرف نکرده ایم ناراحت می شود. چون می داند علت ماندگاری بیماری نخوردن ان داروهاست. توجیه هایی که در مسائل اخلاقی و تربیتی وجود دارد. همان نسخه های زندگی است از همین رو یکی از دلایل لذت نبردن از زندگی، عدم پایبندی به مسادل دینی و معنوی و در یک کلام اخلاقی است.
هر کدام از دستورالعمل های دینی پیام خاص دارد و برای پیشگیری و درمان بیمارهای روحی روانی بیان شده است.
در واقع آیات و احادیث فرمول های رنگی هستند، به طور کلی دین اسلام تنها به مسادل عبادی صرف مانند نماز و روزه خلا صه نمی شود. نوع نگاه والدین به دین ا سلام ب سیار مهم ا ست. نتیجه عدم باورهای دینی بروز رفتارهای خلاف دین از سوی بزرگ ترها و به دنبال آن فرزندان خواهد بود. پایبندی والدین به اخلاقیات البته در عمل و نه در گفتار مهم ترین کانال انت قال این گونه مفاهیم ارزشمند به نسل اینده است. ناگفته پیداست که بهره مندی از چالش هایی همچون هدیه، مسافرت و تفریح و مقاومت روانی کودکان و نوجوانان را در پذیرفتن این اداب اخلاقی و رفتاری به حداقل می رساند.
نکته اول:
تربیت کودک فرایندی طولانی و به هم پیوسته دارد. امر تربیت و آغاز وظیفه مادری و پدری پیش از نزدیکی و انعقاد نطفه شروع می شود، زیرا نوع غذاهایی که والدین می خورند، هم در نطفه - منی و ا سپر ماتوزئید مرد و اوول زن - تأثیردارد و هم در روح و روان آنان. در نتیجه روحیات والدین و ویژگی های نطفه شان از طریق ژن به فرزند منتقل می شود. چنان که حالات زن و شوهر هنگام نزدیکی از جهت اخلاقی، روحی و روانی، شادی و غم، سلامت و بیماری، اضطراب و آرامش روحی و مانند آن در سرنوشت فرزند آینده اش تأثیر دارد.
حتی رعایت یا عدم رعایت آداب نزدیکی کردن، زمان، مکان، کیفیت انجام عمل نیز در سلامت جسم و روان فرزند مؤثر است. تربیت کودک پس از تولد شروع نمی شود، بلکه خیلی پیش تر از نزدیکی و بسته شدن نطفه آغاز می گردد.از این رو در روایات ا سلامی آمده ا ست هنگامی که ق صد ازدواج دارید، ببینید با چه ک سی و خانواده ای و صلت می کنید. مح صول ترکیب نطفه مشترک شما چه می شود و صاحب چگونه فرزندی خواهید شد؟
نکته دوم:
انسان چون موجودی دو بعدی و شامل جسم و روح است. این دو تأثیر متقابل بر یکدیگر دارند. از این رو نگاه مربی و پدر و مادر باید به هر دو بعد معطوف شود.
کودکی از حساس ترین و سرنوشت ساز ترین دوره زندگی انسان است. شخصیت انسان و اساس خصوصیت های اخلاقی وی در ابتدای کودکی خ صو صاً در سنین مقدماتی عمر پی ریزی می شود. علاقه زیاد به یادگیری و انعطاف پذیری در مقابل رفتار پدر و مادر و اطرافیان ویژه مرحله خردسالی و قبل از قدم گذاشتن به دبستان است. به همین دلیل، همه معلومات، عادت ها و ویژگی های اخلاقی که در این دوره به دست می آید، ریشه دار و محکم در روح کودک باقی می ماند. بنای اصلی شخصیت و چارچوب وجودی او را تشکیل می دهد . بر همان اساس شخصیتش شکل می گیرد.
بنابر تحقیقاتی که به وسیله دانشمندان رفتارشناس صورت گرفته، بیش تر نابسامانی ها و بزهکاری های رفتاری در بزرگسالان، نتیجه تربیت غلط و برخورد ناصحیح در دوران اولیّه رشد و آغاز سال های زندگی است. در واقع، اساس و پایه اصلی شکل گیری شخصیت انسان در دوران هفت سال اوّل زندگی است؛ همان دوران حساسی که کودک در کنار والدین به سر می برد.
امیرالمؤمنین - ع - به همین نکته تربیتی اشاره دارد که به امام حسن - ع - می فرماید: "دل کودک چون زمینی خالی است که هر بذری در آن پاشیده شود، می پذیرد، پس من پیش از آن که قلبت سخت و فکرت به امور دیگر مشغول شود، به ادب و تربیت تو مبادرت ورزیدماز حکیمی پرسیدند: از چه زمانی تربیت را باید آغاز کرد؟ حکیم گفت: از بیست سال قبل از تولد .
در این پژوهش در شیوه گرداوری اطلاعات بصورت کتابخانه ای استفاده شده نظر به اهمیت این موضوع هدف از انجام این پژوهش اهمیت خانواده و نقش ان در تعلیم و تربیت فرزند، تعلیم و تربیت دینی و شیوه های فرزند پروری در اسلام می پردازد.
