بخشی از مقاله
چکیده
سنجش از دورعلم بدست آوردن اطلاعات از اشیاء بدون تماس با آنها است. از آنجا که بدست آوردن اطلاعات از تصاویر ماهوارهای ارزان بوده و نیروی انسانی کمتری نیاز است، لذا برای مطالعه مقدماتی کانسارها و کاهش هزینهها از عمل پردازش روی این تصاویر استفاده میشود. در این مطالعه به منظور شناسایی عامل کنترل کننده ساختاری بر کانیزایی در منطقه مورد مطالعه، از تصاویر لندست، سنجندهی ETM+ و برای تحلیل داده ها از نرم افزارهای ENVI4.5 ،Arc GIS10 و Rock Works14 استفاده شده است، تصحیحات هندسی پس از زمین مرجع نمودن نقشه زمینشناسی و انطباق آن با تصویر ماهوارهای انجام شده است.
همچنین تصحیحات رادیومتریک جهت انجام اعمال پرداژش برای شناسایی شکستگی ها و فیلتر گذاری جهت شناسایی شکستگیها روی باند 7 این تصویر انجام شده است. نتایج حاصل ارتباط تکتونیک منطقه را با کانیزایی به خوبی نشان میدهند.
واژگان کلیدی : سنجنده ETM+ ، کانیزایی آنتیموان و طلا .سفیدسنگ، گرانیتوئیدی زاهدان، زون فلیش شرق ایران.
مقدمه
یکی از کاربردهای مهم سنجش از دور در در اکتشاف منابع معدنی، شناسایی شکستگیها در مقیاس محلی و ناحیه ای است . - Sabins, 1999 - با استفاده از تصاویر ETM+ میتوان ارتباط کانیزایی با شکستگیها را بررسی کرد، درایالات کانیزایی تعدد شکستگیها میتواند راهنمای اکتشاف باشد، زیرا مجرای عبور سیالات کانسارساز هستند در ایران از این روش تحلیلی جهت بررسی توضح مکانی کانسارهای سرب و روی و آهن استفاده شده است. منطقه مورد مطالعه در 55 کیلومتری جنوب زاهدان،10کیلومتری شرق روستای سفیدسنگ و درجنوبشرق ایران قرار دارد.
گزارش نهایی اکتشاف کانیزایی آنتیموان درناحبه شورچاه - شرکت معدنی نشان میدهد، کانیزایی در ناحیه شورجاه با موقعیت - 60 55 10 E و - 29 10 50 N در یک زون کانیسازی با روند شمال غرب جنوب شرق، از ناحیه درگیابان تا لخشک رخ داده است . اکتشاف ژئوشیمیایی در ناحیه درگیابان - باقری فر، - 1387 با موقعیت 60 57 50 E - و - 29 7 22 N نشان میدهد که کانیزایی طلا در این ناحیه رخ داده است. اکتشاف ژئوشیمیایی در منطقه سفید سنگ باموقعیت - 60 54 39,30 E و - 29 8 2,52 N نشان دهنده رخ داد کانیزایی Sb در این ناحیه است.
زمینشناسی
این منطقه از نظر زمینشناسی در زون فلیش شرق ایران و در توده گرانیوتویدی زاهدان واقع شده است. زمینشناسی ناحیه عمدتا از لایههای شیستی تشکیل شده است. این شیستها به وسیله تودههای بزرگ گرانیتوئیدی و تعداد زیادی از دایکهای حدواسط تا اسیدی مورد هجوم واقع شدهاند. دایکها و رگه های کوارتزی و دیگر اشکال SiO2 نیز در سنگهای میزبان منطقه نفوذ کرده اندکانیزایی از نوع هیدروترمالی است ، بعضی از این رگه های سیلیسی در منطقه سفید سنگ دارای آنتیموان هستند. این رگه های سیلیسی عمدتا در گسلها و مناطق میلونیتیزه شده واقع شده اند، رگه ها بیشتر در راستای شمال شرق B جنوب غرب قرار دارند
روش کار
جهت شناسایی شکستگیهای موجود در منطقه، پردازش روی تصویر لندست سنجند ETM+ به شماره گذر41-157با کمک نرم افزار ENVI4.5 صورت گرفته است. ابتدا تصاویر ماهوارهای از منطقه مورد مطالعه، تهیه شده، سپس پیش پردازش تصاویر از قبیل تصحیحات هندسی، رادیو متریک و غیره انجام گردید. پردازش تصاویر ماهوارهای برای بازسازی شکستگیهای موجود در منطقه از فیلتر گذاری به روش گذر بالا استفاده شد. ترسیم نقشه شکستگیها در محیط نرمافزار Arc GIS10صورت گرفته است. نقشه شکستگی ها با لایه آبراهه و راهها استخراج شده از نقشه زاهدان برای جلوگیری از شکستگیهای کاذب تطبیق داده شده است. همچنین برای بدست آوردن دادههای آماری و روند اصلی گسلها و شکستگیها از نرم افزار Rock Works14 استفاده گردیده است.
فیلترگذاری جهتی گذر بالا
عموما شکستگی ها در تصویر ماهوارهای به راحتی قابل تشخیص نیستند، به جز آن دسته از خطوارههایی که به دلی شرایط نور دهی مناسب، هم امتدادی با آّبراههها و نیز نوع پوشش گیاهی قابل تشخیص هستند، برای شناسایی دیگر شکستگیها باید از روش فیلترگذاری استفاده کرد فیلترگذاری به دو روش بدون جهت و جهت دار انجام میشود، ازفیلترگذاری جهتی برای شناسای شکستگی های که روند خاصی دارند استفاده میشود.
در این مطالعه برای شناسایی شکستگیها از روش فیلتر گذاری جهتی گذر بالا استفاده شده است. کیفیت نمایش یک تصویر با افزایش جزئیات به روش فیلتر گذاری گذر بالا افزایش پیدا میکند - .تصاویر بازسازی شده به روش فیلترگذاری نشان داده شده است. فیلترهای جهتی استفاده شده در این مطالعه را نمایش میدهد. جهت نمایش طبیعی محدوده آن-گونه که در سطح زمین مشاهده میشود، از ترکیب باندی قرمز-3، سبز-2، آبی-1 استفاده شده است.
