بخشی از مقاله
چکیده
هدف از انجام این پژوهش، تعیین اثربخشی یوگای خنده بر دانش آموزان پسر مقطع ابتدایی بود. به منظور دستیابی به این هدف، نمونهگیری به منظور غربالگری دانش آموزان پرخاشگر به روش تصادفی چند مرحلهای انجام گرفت. ابتدا از بین مدارس ده مدرسه و از هر مدرسه دو کلاس به طور تصادفی انتخاب و پرسشنامه پرخاشگری رابطهای و آشکار شهیم در بین آنان اجرا شد. سپس از بین دانشآموزان پسر پرخاشگر به شیوه تصادفی 30 دانشآموز انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه های آزمایش و گواه گمارده شدند.
دانشآموز در گروه آزمایش و 15 دانشآموز در گروه گواه - ، گروه کنترل مداخلهای دریافت نکردند. گروه آزمایش، به مدت 8 جلسه و هر جلسه 25 دقیقه، آموزش خنده را دریافت کردند. پس از اجرای درمان، از هر دو گروه آزمایش و گواه، پس آزمون گرفته شد. جهت تجزیه و تحلیل آماری از تحلیل کوواریانس، استفاده گردیده است. نتایج نشان داد که شدت رفتارهای پرخاشگرانه در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل کاهش داشته است.
از یافته های این تحقیق میتوان نتیجه گرفت که ی خنده در کاهش پرخاشگری دانش آموزان تأثیر مثبتی دارد. بنابراین، نتایج به دست آمده از تحقیق حاضر میتواند مقامات و کارشناسان را در اتخاذ برنامه ها و سیاستهای کلی برای پیشگیری از ابتلای دانش آموزان به پرخاشگری یاری کند.
واژههای کلیدی: تاثیر ،خنده، دانش آموزان
مقدمه
جامعه ای که خنده و شادی در میان اعضای آن کم رنگ است و به دلیل مسایل گوناگون، مردم کمتر فرصت خندیدن پیدا می کنند، از پویایی کافی برخوردار نیست و زمینه برای گسترش ناهنجاری های اجتماعی گوناگون همچون خشونت، قتل و جنایت، دزدی، خودکشی، طلاق و جدایی و . . . در آن فراهم است. در مقابل آن، در جامعهای که فرصت و امکان دهی برای خندیدن و ابراز شادی اعضای آن وجود دارد، ناهنجاری های کمتری به چشم می خورد و میل به زندگی و پیشرفت در میان اعضای آن بسیار زیاد است.
دکتر مادان کاتاریا، پزشک هندی ساکن شهر بمبئی، برای نخستین بار شیوهی نوینی را برای خندیدن ابداع کرده است که براساس آن افراد در قالب یک گروه گردهم میآیند و با به کارگیری تکنیکهای یوگای خنده - یوگای حسیا - میخندند. همه میتوانند در این جلسهی خندهدرمانی گروهی که بدون گفتن لطیفه هر روز به مدت 15 تا 25 دقیقه برگزار میشود شرکت کنند. هر جلسه با تمرین تنفس عمیق و هوهو هاهاها کردن آغاز میشود و به دنبال آن، تکنیک های گوناگون خندههای برانگیزاننده نظیر خندهی از ته قلب، خندهی بیصدا، خندهی متوسط، خندهی شیر، خندهی نشاط، خندهی یک متری، خندهی گفتو-گوی تلفنی، خندهی تدریجی و . . . اجرا میگردد.
اگر تکنیکهای گوناگون خنده به صورت گروهی اجرا شوند به سادگی به خندههای طبیعی تبدیل میشوند چون خنده بسیار مسری است ، در پژوهشی که مورا ریپول2 در سال 2011با هدف بررسی مزایای بالقوه سلامت خنده شبیه سازی شده انجام داد، نتایج حاصل از پژوهش نشانگر این بود که بدن انسان نمی تواند بین خنده فیزیولوژیکی و خنده شبیه سازی شده تمایز قایل شود و با وجود تعداد محدودی از نشریات برخی شواهد نشان می دهد که خنده شبیه سازی شده نیز می تواند بر جنبه های خاصی از سلامت، اثرات قابل قبولی بگذارد و این روش را می توان به راحتی برای مراقبت از سلامتی بیماران اجرا کرد.
در پژوهشی ناگندرا و همکاران، با هدف بررسی اثربخشی یوگای خنده بر غلبه بر استرس حرفهای در هند به این نتیجه دست یافتند که بعد از جلسات یوگایخنده بهبود قابل توجهی در سطح استرس وجود دارد و پارامتر اندازهگیری سطح کورتیزول خون است در پژوهش دیگری سورج نارایان 7و سورج نارایان در سال2011 باهدف بررسی اثرات زیستی روانی، اجتماعی یوگای خنده و درمان آن بر روی بازماندگان سکته مغزی، درآفریقای جنوبی اجرا کردند. نتایج پژوهش نشان داد که یوگای خنده اثرات مثبت زیستی، روانی، اجتماعی بر گروه آزمایش داشت.
مدارک و شواهد حاکی از کاهش فشارخون، کاهش سطح قندخون، افزایش تحرک، بهبود درگفتار وافزایش مثبت احساسات و عملکرد اجتماعی بود. قدسبین، شریفاحمدی، جهانبین و شریف؛ 2014 ، در پژوهشی تحت عنوان اثربخشی خندهدرمانی بر سلامت عمومی سالمندان، به نتیجهای همسو با یافته های بهزادی، رمضانی و سیفیزارعی دست یافتند که خندهدرمانی اثر مثبتی بر دستگاه تنفس، سیستم ایمنی بدن، شل شدن عضلات، کاهش درد، کاهش فشارخون و مشکلات قلبی و همچنین کاهش اضطراب و بیخوابی سالمندان مؤثر است .
در پژوهش دیگری کو و همکاران، هوستون و همکاران، بنت و همکاران، دیکسون و تورسان،به این مفهوم دست یافتند که خندهدرمانی بر حذف افکارمنفی، تغییرنگرش و باورها، ایجاد حالات هیجانی مثبت، تخلیه هیجان متراکم، و کاهش علائم و نشانههای اختلالها تأثیر مثبت دارد سیستم روانی، ایمنی وفیزیولوژیک بدن وهمینطور تأثیر برنامه خنده چیگونگ بر نوجوانان، به روی گروهی از دانش آموزان تایوان اجرا شد که نتایج حاکی از کاهش قابل توجهی در سطح کورتیزول واسترس دانش آموزان و بهبود خلق آنان بود.
حال در پژوهش حاضر هدف، تعیین تأثیر یوگای خنده بر پرخاشگری کودکان است. انجام این پژوهش میتواند گامی مؤثر جهت استفاده از نتایج آن توسط مربیان، دستاندرکاران علوم تربیتی و روانشناسی باشد. با توجه به کمی مطالعات و پیشینه در این راستا و به خصوص در داخل کشور سوال اصلی مطالعه حاضر این بود که آیا یوگای خنده بر پرخاشگری کودکان پسر تأثیر دارد؟ و براساس این سوال فرضیه اصلی پژوهش تدوین گردید: یوگای خنده باعث کاهش پرخاشگری کودکان پسر میشود.
جامعه آماری، نمونه و روش نمونه گیری
جامعه آماری این مطالعه شامل کلیه کودکان پسر مقطع ابتدایی شهرستان مرند در جریان سال تحصیلی 93-94، که محدودهی سنی 11-7 سال داشتند، بودند. نمونه گیری به منظور غربالگری کودکان پرخاشگر به روش تصادفی چند مرحله ای انجام گرفت. ابتدا از بین مدارس مرند ده مدرسه و از هر مدرسه دو کلاس به طور تصادفی انتخابشد و 40 دانشآموزان که با توجه به ملاکهای مدرسه دارای رفتار پرخاشگری تشخیص داده شدند شناسایی و به شیوه تصادفی از بین آنها 30دانش آموز، براساس پرسشنامه پرخاشگری انتخاب و با گمارش تصادفی در گروه های آزمایش و گواه گمارده شدند.
ابزار اندازهگیری
در این پژوهش از پرسشنامه پرخاشگری رابطهای و آشکار شهیم و معیارهای گزارشی مدرسه استفاده شد.پرسشنامه پرخاشگری رابطه ای و آشکار: برای ارزیابی پرخاشگری پرسش نامه پرخاشگری کودکان دبستانی به کاررفت.پژوهش حاضر از نوع شبه آزمایشی با عنوان پیشآزمون و پسآزمون با گروه کنترل میباشد. طرح آزمایشی نقشه یا برنامهی از پیش تنظیم شدهای است که به کمک آن چگونگی اجرای متغیر مستقل و نحوه انتخاب گروههای پژوهشی تعیین میشود و عمدهترین نقش آن کنترل است.
