بخشی از مقاله
چکیده
خیانت زناشویی یکی از آسیبهای خانوادگی و اجتماعی است که ارتباط زیادی با تعارضات زناشویی، طلاق،کاهش عزت نفس دارد. خیانت به عنوان علت اصلی طلاق در فرهنگ ایرانی گزارش شده است و درمانگرها آن را به عنوان سختترین مشکل برای درمان مطرح کردهاند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر درمان شناختی رفتاری بر عزت نفس زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی در فرهنگ ایرانی انجام شده است.
پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی، مراجعهکننده به مرکز مشاوره سرای تداوم شهرستان ساری در شش ماه اول سال1394 بودند - N = 30 - که 24 نفر واجد ملاکهای ورود به پژوهش بودند و به صورت تصادفی در دوگروه آزمایش وکنترل قرارگرفتند.
مراجعین درگروه آزمایش به مدت 8 هفته، هر هفته یک جلسهی 60 دقیقهای، درمان شناختی- رفتاری را دریافت نمودند و برای گروه کنترل هیچ مداخله درمانی صورت نپذیرفت تا پس از اتمام پژوهش، درمان شناختی رفتاری برای آنان نیز اجرا گردید. پرسشنامهی عزت نفس توسط دو گروه در مراحل پیش آزمون و پس آزمون تکمیل گردید. جهت تحلیل دادهها آمار توصیفی و تحلیل کوواریانس با استفاده از نرم افزار spss نسخه 19 انجام گرفت.
نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که بین دو گروه آزمایش و کنترل در متغیر عزت نفس تفاوت معناداری وجود داشت. عزت نفس زنان گروه آزمایش بالاتر بود. تجزیه و تحلیل داده ها بیانگر بهبود و افزایش عزت نفس زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی پس از 8 جلسه مداخله درمانی شناختی رفتاری بوده است . - P<0/01 -
بر اساس نتایج این پژوهش، درمان شناختی رفتاری بر عزت نفس زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی در فرهنگ ایرانی موثر بوده و منجر به افزایش عزت نفس آنان گردید. در نتیجه می توان از رویکرد شناختی رفتاری برای کاهش آسیب های ناشی از خیانت زناشویی در فرهنگ ایرانی استفاده کرد.
مقدمه
برای اکثریت قریب به اتفاق مردم، وفاداری در یک رابطه عاشقانه، آشکارا در سلسله مراتبی از ارزشها، درجه بندی میشود - کروگر، رینر، واسترلینگ، شولتز و کلیم1، - 2012 و خیانت زناشویی2 به هرگونه رابطه جنسی یا عاطفی فراتر از چارچوب رابطه متعهدانه بین دو همسر اطلاق میگردد - ویسر و ویگل3، . - 2015 بر طبق گزارشات، میزان شیوع خیانت در آمریکا بین 20 تا 40 درصد ذکر شده است.
در جدیدترین مطالعه بین میزان خیانت در دو کشور آلمان و آمریکا مقایسهای صورت گرفته که نشان میدهد 15 تا 26 درصد زنان آلمانی و 17 تا 32 درصد مردان آلمانی در روابطشان دست به خیانت زدند در حالی که این میزان برای زنان آمریکایی 14 تا 21 و برای مردان آمریکایی 16 تا 24 درصد گزارش شده است - کروگر، . - 2010 متاسفانه آمار دقیقی در زمینهی خیانت زناشویی در فرهنگ ایران وجود ندارد و این امر به منزلهی نبود این معضل اجتماعی نمیباشد.
امروزه ما شاهد افزایش تعداد مراجعان درگیر با مسئله خیانت زناشویی به دادگاههای خانواده و مراکز مشاوره در کشورمان هستیم و مبین این واقعیت تلخ است که این معضل اجتماعی در فرهنگ ایران نیز مانند سایر فرهنگها و کشورها ولی به صورت پنهان در حال افزایش است.
خیانت زناشویی یکی از مهمترین عوامل تهدیدکننده عملکرد، ثبات و تداوم زناشویی و عمدهترین دلیلی است که زوجین را برای طلاق، به مراکز مشاوره خانواده میآورد و میتواند پیامدهای عاطفی شدیدی در زوجین ایجاد کند - مارک، جانسن و میلهاسن4، . - 2011 افشای خیانت زناشویی یک چالش قابل توجه برای اکثر زوجها به ویژه برای زوجین در فرهنگ ایرانی می-باشد.
متاسفانه درجامعه و فرهنگ ایران خیانت مردان قابل قبولتر از خیانت زنان است و اگر مردی خیانت کند، از همسرانشان خواسته میشود تا به زندگی مشترک ادامه دهند در حالی که خیانت زنان بدون بررسی علت آن، از سمت همسر، جامعه و فرهنگ پذیرفته شده نیست. این موضوع فشار روحی و روانی بیشتری را به زنان مواجه شده با خیانت همسرشان در فرهنگ ما وارد میکند.
روان درمانگران گزارش میکنند واکنش فرد نسبت به خیانت همسر، شبیه علائم استرس پس از ضربه همچون علائم شوک، سردرگمی، خشم، افسردگی، آسیب دیدن عزت نفس و کاهش اعتماد به نفس در مسائل شخصی و جنسی میباشد . همچنین پس از افشای خیانت همسر، خانوادهها با مسائلی نظیر بحران زناشویی، تضعیف عملکردی در نقشهای والدینی و مشکلات شغلی رو به رو میشوند - استفانو5، . - 2008 همسران عهدشکن نیز با احساساتی نظیر شرم، احساس گناه، تردید، عصبانیت و ناامیدی دست به گریبان هستند . ناآرامی شدید عاطفی پس از افشای خیانت زناشویی اغلب با آشفتگی شناختی همراه است
یکی از اختلالات مهم تجربه شده توسط همسری که به او خیانت شده است، نشخوار فکری شدید درباره این رویداد است که میتواند آنقدر شدید و غیرقابل کنترل باشد که در عملکرد روزانه و تمرکز فرد اختلال ایجاد کند. پاسخ شناختی مهم دیگری که موقع کشف رابطه فرا زناشویی ابراز میشود، تغییر در باورهای فرد نسبت به همسر و رابطه با او میباشد. شخص نمیتواند بیش از این به همسرش اعتماد داشته باشد و در رابطه با او احساس امنیت کند
یکی دیگر از متغیرهای مهمی که تحت تاثیر خیانت زناشویی دستخوش تغییر میشود، عزت نفس میباشد. عزت نفس مقدار ارزشی است که اشخاص به خود به عنوان یک فرد نسبت میدهند - هارتر7، - 2003، این جنبه ای است که در خلال رابطه بین فردی کسب میگردد و بازتابی از نظر دیگران نسبت به فرد بوده و تعیین کننده چگونگی برخورد او با مسائل مختلف
