بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه هیجان طلبی و کیفیت رابطه زناشویی با نگرش به خیانت زناشویی زوجها انجام شد. روش پژوهش همبستگی بود. جامعه آماری شامل تمامی زوجهای شهر زنجان بود که از بین آنها 150زوج - 75 مرد و 75 زن - که در 3 ماه اول سال 1395 به مراکز مشاوره و روانشناسی شهر زنجان مراجعه کردند، با روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش مقیاس هیجان طلبی زاکرمن، پرسشنامه کیفیت زناشویی گلومبورک-راست و مقیاس نگرش به خیانت مارک واتلی بود. دادهها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین هیجان طلبی با نگرش به خیانت زناشویی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.
بین کیفیت رابطه زناشویی با نگرش به خیانت زناشویی رابطه منفی و معناداری وجود دارد. نتایج رگرسیون همزمان نشان داد که هیجان طلبی و کیفیت رابطه زناشویی توانستند 0/13 از نگرش به خیانت زناشویی را پیش بینی کنند. بر اساس نتایج پژوهش حاضر پیشنهاد میشود که درمانگران و مشاوران خانواده هیجان طلبی و کیفیت رابطه زناشویی را به عنوان دو متغیر تأثیر گذار در نگرش به خیانت زناشویی زوجها در نظر بگیرند.
مقدمه
ازدواج تقریباً درتمامی جوامع، رسمی مهم تلقی میشود ازدواج و رابطه زناشویی منبع حمایت، صمیمیّت1 و لذّت انسان است. از طرفی ازدواج سبب پیدایش همکاری، همدردی، علاقه، مهربانی، بردباری و مسئولیت پذیری نسبت به خانواده خواهد بود - بات2،2005؛ مداتیل وبنشف3،. - 2008 یکی از تهدیدهای جدی در ازدواج و روابط زوج ها، خیانت زناشویی4 است که ثبات و کیفیت ازدواج را به چالش میکشد و موجب بروز پیامدهای منفی روانی، جسمانی، اجتماعی و اقتصادی بوده و زمینه اصلی تعارضات و اختلافات زناشویی را فراهم میسازد و یکی از مهمترین مشکلات در روابط زناشویی و مهمترین دلیل طلاق و جدایی زوج ها تلقی میشود - باگاروزی و اسپری5، . - 2012 اومارزو، میلر، شولتز و تیمرمن - 2012 - 6 بیان می کند که روابط پنهانی خارج از حیطه زناشویی همیشه موجب ضربه شدید احساسی به طرفین می شود.
این نوع روابط باعث بروز نشانه هایی شبیه اختلال استرس پس از سانحه7 و همچنین احساساتی مانند افسردگی، خشم، ناامیدی، عدم اعتماد به نفس، از دست دادن هویت و احساس بی ارزشی در همسری می شود که به او خیانت شده است. خیانت زناشویی همچنین باعث بروز احساس تردید، افسردگی و احساس گناه در همسری می گردد که خیانت کرده است - باکوم، اشنایدر و گوردون8، . - 2009 خیانت زناشویی می تواند پیامدهای منفی زیادی برای فردی که خیانت کرده، همسرش، رابطه زناشویی، خانواده بلافصل و خانواده دور فرد داشته باشد - اشنایدر، باکوم و گوردون، . - 2007 زوج های که با مشکل خیانت زناشویی وارد درمان می شوند، نسبت به زوج های که با مشکلات دیگر مراجعه می کنند بیشتر احتمال دارد که از هم جدا شوند و طلاق بگیرند. - گلس9 ،. - 2003
از نظر گلس و رایت - - 1999 خیانت زناشویی هنگام ارتباط با شخص دیگری غیر از همسر صورت می گیرد که با صمیمیت عاطفی، رابطه جنسی و پنهان کاری مشخص می شود و وجود هر سه مؤلفه ذکر شده در این رابطه ضروری است - عبدالملکی و اعظم آزاده، . - 1393 درایگوتاس و سافستروم و جتیلیا - 199 - 10 خیانت را مجموعهای از رفتارهایی در نظر می گیرند که به وسیله آن، یک همسر از ارتباط معمول با همسر خود تخطی می کند و اقدام به تعامل با فرد دیگری غیر از همسر می کند و در حقیقت این نقض تعهد زناشویی به حسادت و رقابت منجر می شود. بنابراین، خیانت متمایز از رفتاریاست که صرفاً شامل ارتباط با فرد دیگری غیر از همسر است و ظاهراً ناقض ارتباط منحصر با همسر نیست.
پژوهشها نشان داده اند که عوامل مختلفی چون عوامل اجتماعی و فرهنگی - روزا و روزا12، - 2012، تغییر در هنجارها و نگرش ها و زمینه های اجتماعی - دریگوتاس، سافستروم، جنتیلیا، - 1999، عوامل فردی مانند هیجان طلبی1 و عوامل ارتباطی مانند میزان و سطح ارتباطات مثبت و منفی بین زن و مرد - آلن2 و همکاران، - 2008 با در ایجاد و شکل گیری خیانت زناشویی نقش دارند. زاکرمن - 1997 - 3 هیجان طلبی را به عنوان صفتی تعریف کرده است که ویژگی های آن، جستجوی هیجان و تجربه متنوع، تازه، پیچیده و میل پرداختن به خطرهای بدنی، اجتماعی و مالی به خاطر خود این تجربه ها است - به نقل از شولتز و شولتز4، . - 1390 پژوهشهای اگان و انگوس - 2004 - 5؛ دیجسترا و باردیس - 2008 - 6؛ خداپناهی - - 1384؛ حبیبی و رجبی - - 1390 و زارعی - - 1393 نشان داد که بین هیجان طلبی و خیانت زناشویی رابطه معناداری وجود دارد.
کیفیت رابطه زناشویی7 از دیگر متغیرهای تأثیرگذار در روابط زوج ها است. مفهومی که از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و بیشترین تحقیقات در حیطه روابط زناشویی بر روی آن انجام شده است - کاستر8، . - 2009 مفهومی چندبعدی که شامل ابعاد گوناگون روابط زوج ها مانند سازگاری9، رضایت10، شادی11، انسجام12 و تعهد 13 است. ابراز رضایت بالا از رابطه، داشتن نگرش های مثبت به همسر و سطوح پایین خصومت و رفتارهای منفی نشان دهنده کیفیت رابطه زناشویی مطلوب است - رابلز، اسلاتچر، ترامبلو و مک گین14، . - 2014 لارنس، باری، لانگر و بروک - 2009 - 15 کیفیت رابطه زناشویی را احساسات کلی همسران از شادمانی و رضایت آنها از زندگی مشترک تعریف می کنند.
کیفیت رابطه زناشویی به عنوان مفهومی پویاست که به صورت کیفیت رابطه ای که در طول زمان می تواند تغییر کند تعریف می شود. در واقع کیفیت زناشویی پیش بینی کننده موفقیت زناشویی است و اکثر زوج های ناخشنود به طلاق منجر میشود - خو، توماس و امبرسون16، . - 2015گلن و الدر - 2006 - 17؛ دنیزیاسیل18و همکاران - - 2009؛ فونگ، ونگ و تام - 2009 - 19؛ براوو و لپکن - 2010 - 20؛ شای - 2010 - 21 در پژوهشهای جداگانهای نشان دادند که بین کیفیت رابطه زناشویی و خیانت زناشویی رابطه معناداری وجود دارد. با توجه به نرخ فزاینده طلاق در کشور ایران - چنانچه بر اساس آمار رسمی سازمان ثبت احوال کشور نرخ طلاق طی پنج سال اخیر - - 1389-1393، 19/21 درصد افزایش داشته است - سازمان ثبت احوال کشور، - - 1394 و نقش خیانت زناشویی در ایجاد طلاق بررسی عوامل مؤثر بر ان حائز اهمیت است.
