بخشی از مقاله
چکیده
کاربرد رایانه در حوزه ترسیم معماری، امروزه به یکی از مهم ترین چالش ها در حوزه طراحی معماری تبدیل شده است که می تواند موجب تحول در آموزش معماری گردد. رایانه سبب شد امکانات تصویری بسیار زیاد و قابل توجهی در طراحی پدید آید و بتوان در فرصتی کوتاه و به سادگی طرحهای اولیه متعددی را آزمود و هر کدام را از زوایای گوناگون ملاحظه و بررسی کرد. به گونهای که دیگر عده کثیری از معماران کنونی، مگر در اتودهای اولیه طراحی، به شیوه دست آزاد عمل نمیکنند و رایانه را همانند ابزار به خدمت می گیرند و ادامه مسیر طراحی را بر عهده ی آن مینهند. رایانه ها و حضور تکنولوژی در سطوح مختلف می توانند به معماران در فرایند طراحی معماری مدد رسانند.
البته، فرآیند طراحی را بی نیاز از طراح نمیکنند، به این دلیل که با ورود رایانه، تصمیمسازی، تولید آلترناتیوهای متعدد در پاسخ به مسائل متفاوت طراحی و مراتب خلاقیت همچنان در ذهن طراح انجام میشود و رایانه تنها در جهت تسریع بخشی از پروسه و اولویت دادن به همان آلترناتیوهاست. در این مقاله که بر مطالعات کتابخانه ای و استفاده از شبکه جهانی اطلاع رسانی استوار گردیده است، تاثیرات استفاده از رایانه در فرایند طراحی معماری مورد بررسی قرار می گیرد.و پاسخی برای مسائلی مبنی بر تاثیر چنین فضا و گرایشی بر پیدایش طرح، توسط طراح روند طراحی و رفع نیازهای او ارائه شده است.
مقدمه
در دنیایی که امروزه بشر در آن زندگی می کند، تکنولوژی از تأثیرگذارترین امور بر تمام شئونات زندگی اوست . معماری نیز از این امر مستثنی نمی باشد. پیشرفت های سریع تکنولوژی ما را به سمت توسعه محیط های طراحی رایانه ای می برد. و امروزه طراحی معماری فرایندهای تولید، ابزارهای آن، ایده ها، تئوری ها، روش ها و فرم ها به طور گسترده ای تحت تاثیر کامپیوتر و تکنولوژی ارتباطات قرار گرفته اند. معماران بر این باورند که رایانه ها بیشترین کمک را جهت ترسیم نقشه در فرایند طراحی به طراحان معماری می کند و معماران از این ابزار جهت انتقال مفاهیم و ایده های خود بهترین بهره را می برند.
کامپیوترها از همان دوران ظهور در صنعت ساخت و ساز مورد استفاده قرار گرفتند و کاربرد آنها در حوزه معماری رشد فزاینده ای داشته است. امروزه کامپیوتر به یکی از اصلی ترین ابزارهای مورد استفاده معماران و مهندسان در حرفه معماری و ساخت بدل شده است.
استفاده از کامپیوتر در مراحل تولید نقشه در طراحی های امروزی از سال 1996 در 90 درصد دفاتر معماری در دنیا کاملاً مورد قبول قرار گرفته است. در دنیای امروزی نرم افزار CADدر زمینه نقشه کشی کاملاً فراگیر شده است، مزایای بسیار آن از جمله اقتصادی بودن و کارآیی آن کاملاً برای همگان آشکار و روشن است. استفاده از رایانه چه خواسته و چه ناخواسته روی طراحی تاثیر می گذارد، تاثیری معنادار، وسیع و عمیقی است و نتیجه ای که حاصل می شود هم می تواند در جهت سودمندی و بهینه بودن جواب باشد و هم می تواند یک نتیجه ناخواسته و فاقد ارزش باشد. ورود کامپیوتر به فرایند طراحی معماری در سه مرحله اتفاق افتاده است و این مراحل عبارتند از : مرحله طراحی اولیه معمارانه ، ترسیمات و مرحله ارائه طرح.
طراحی معماری
طراحی یکی از خنثی ترین و ناپیداترین، ولی پر چالش ترین و تحسین برانگیزترین تلاش های فکری انسان و شاید یکی از غیر قابل درک ترین آنها را بازنمایی می کند. فرایند طراحی نامحدود است. در طراحی نیز باید یک سری اطلاعات و مهارت ها باشد تا فرآیند طراحی مسیر درست خود را بدون هیچ مشکلی طی کند. از جمله این مهارت ها می توان به مهارت ترسیم، تصور، تخیل و اندیشیدن به نحوه ای طراحانه اشاره کرد. - لاوسون، برایان، . - 1387 طراحی معماری نیز به عنوان یک فرایند چند ساحتی، پیچیده، متضمن دانش و خلاقیت توامان می باشد. - مظفر، فرهنگ، و خاک زند، مهدی ، - 1387 و ساختاری متشکل از مراحلی مختلف را در بر دارد و کیفیت و محصول نهایی آن به دانش محتوایی طراح واستفاده از آن در قالب تفکر خلاق وابسته است.
بنا به مدارک موجود، طراحی معماری از چندین هزار سال پیش وجود داشته است .برای اثبات این عقیده می توان به رساله معماری ویترویوس که مدرک واضح و روشنی در این زمینه است، اشاره کرد .به دلیل پیچیدگی معماری و محتوای غنی تر ارزش های سمبولیک در آن، معماری به شدت زندگی مردم و محیط فیزیکی را به عنوان یک کلیت تحت تأثیر قرار می دهد.
در این بخش به طور خلاصه افکار و عقایدی که در ایجاد تعریف طراحی معماری مؤثر بوده اند مورد بررسی قرار می گیرند. براون مدلی بر اساس مدل تئوری کارل پوپر برای فرایند طراحی به شکل زیر ترسیم می نماید:
در این مدل P1 نشان دهنده مسأله موردنظر ،TS راه حل های آزمایشی - TS ……TSn - ، EE حذف راه حل های غیر قابل قبول و P 2 نیزنشان دهنده حل مسأله و در واقع مسأله دوم می باشد.
در این مدل طراحی معماری با بازبینی های متعدد در مورد بعضی از مسائل مانند فرم، مسائل اجتماعی و تکنیکی که در ابتدای کار فراموش شده اند رشد و توسعه پیدا می کند .پس از آن برای بعضی از آنها که به عنوان ضعف های غالب و برجسته طرح مشخص شده اند، پاسخ های آزمایشی تهیه می گردد .این کارمعمولاً با جابجایی اجزاء طرح انجام می شود و تمامی این مراحل در رفت و برگشت های متوالی با دقت شرح داده شده است و مورد نقد قرار می گیرند .چنین روندی به طور دقیق آن چیزی است که در غالب مدارس معماری برای آموزش طراحی به کار می رود .با این تفاوت که در مدارس معماری مراحل نقد کردن و حل مسأله چندین بار تکرار می شود.
نگرش و گرایش های معماران از نظر عوامل فرهنگی، روان شناسی و ... و اینکه این عوامل چگونه سنجیده می شوند، مسائلی هستند که تأثیر زیادی در روند طراحی معماری دارند .براون این موضوع را مورد بحث قرار می دهد که طراحی و ساختمان سازی و بنابراین عقاید و نظرات و گرایش های طراح آن ممکن است فقط در طی نقدهای مربوط به طرح دیده و سنجیده شود .
در چنین حالتی، طراحی ممکن است به عنوان تجزیه و تحلیل نقدانه، که باید فرم صورت مسأله را به خود بگیرد، در نظر گرفته شود .در غیر این صورت طراحی تبدیل به حرکت های پی در پی می شود که هر حرکت باید فرم معمارانه داشته باشد زیرا مسأله از نوع معماری است، هرچند که این مسأله شرایط اجتماعی و اقتصادی خاص خود را داشته باشد .ابزار طراحی وسایلی هستند که این حرکت های پی درپی را قابل بیان می کنند.
براون معتقد است که فرم و مسائل تکنیکی آن چنان در طراحی در هم بافته و پیچیده هستند که به سختی می توان آنها را از هم جدا کرد .تأکید بر فرم به این دلیل است که فرم مشهودتر، نمایان تر و قابل فهم تر از سایر اجزاء معماری است و بنابراین بیشتر با زندگی روزمره انسان در ارتباط است.
