بخشی از مقاله
چکیده
در این پژوهش بر آنیم تا به بررسی تأثیر رفتار معلمان بر اعتمادبهنفس دانش آموزان بپردازیم. پژوهش حاضر با توجه به روایتی واقعی از رفتار یک معلم و تأثیر بسزای آن بر اعتمادبهنفس دانشآموز صورت گرفته است. هدف کلی این تحقیق، بررسی تأثیر رفتار معلم بر اعتمادبهنفس دانشآموز میباشد.
اهداف جزئی عبارتاند از: تأثیر رفتار معلم بر علاقه دانشآموز به درس و مدرسه، تأثیر رفتار معلم بر میزان پیشرفت تحصیلی دانشآموزان. در این تحقیق پس از بیان روایت، با توجه به اطلاعات گردآوریشده به این نتیجه دست یافتیم که رفتار معلم بر اعتمادبهنفس و پیشرفت دانش آموزان تأثیرگذار هست و یک معلم وظایف بسیار حساس و خطیری دارد که باید از آنها آگاهی کامل داشته تا بتواند بهدرستی آن وظایف و مسئولیتها را به انجام برساند. در انتها به ارائه ایدهها و راهحلهایی هرچند اجمالی در راستای افزایش اعتمادبهنفس دانشآموزان توسط معلم میپردازیم...تحقیق حاضر از نوع تحقیقات کاربردی، روش تحقیق زمینهای است که در قالب یک روایت - پژوهش روایی - آورده شده است.
مقدمه
من دانشجو ترم چهارم رشته علوم تربیتی گرایش آموزش ابتدایی دانشگاه فرهنگیان شهر کرمان هستم. پسازاینکه در چند جلسه واحد کارورزی در کلاس چهارم یکی از مدارس شهر کرمان حاضر شدم؛ اعتمادبهنفس 1 بالا، پیشرفت زیاد درسی و هوش و استعداد سرشار دانش آموزان کلاس، توجهم را جلب کرد. هنگامی که از معلم کلاس علت را جویا شدم، ایشان وجود معلمان خوب و سختکوش را دلیل این پیشرفت دانستند و اظهار داشتند اگر هم دانشآموز ضعیفی وارد کلاس شود، رفتار ما با دانشآموز ضعیف به گونه ایی است که او را به سطح سایر دانش آموزان میرساند. سپس ایشان روایتی را برای من تعریف کردند که این موضوع برایم قابل قبول شد؛ و به این مسئله فکر کردم که رفتار یک معلم میتواند دانشآموزی را که به اعتقاد ما ضعیف است یا سطح علمیاش پایینتر از سایر همکلاسی هایش میباشد را به یک دانشآموز نخبه در همان سال یا سالهای بعد تبدیل کند.
همچنین رفتار معلم میتواند اعتمادبهنفس دانش آموزان را افزایش دهد و آنها را بهسوی پیشرفت و نبوغ و شکوفایی استعداد سوق دهد؛ و بالعکس رفتار نادرست یک آموزگار میتواند سبب افت تحصیلی و درخطر افتادن آینده یک دانشآموز شود؛ بنابراین با توجه به اهمیت موضوع، مقاله حاضر درصدد است که تأثیر رفتار معلم بر اعتمادبهنفس و پیشرفت دانشآموز را با توجه به اطلاعات و شواهد موجود - چه مثبت و چه منفی - نشان دهد.
اعتمادبهنفس احساس ارزشمند بودن فرد است که آن برای خود حفظ میکند و اغلب، ارزیابی خود فرد در مورد مفید و مؤثر بودنش در محیط مدرسه، کار، خانواده و سایر موقعیتها حاصل میشود. خود معنا، خود پنداره، خود مرجعی، خود اثربخشی، عزتنفس و اعتمادبهنفس همه مفاهیمی مشابهاند. و به معنای تلقی ما از خود ارزشمندی و تواناییهایمان هستند.
خودباوری یا اعتمادبهنفس یکی از شرایط روحی است که شخص در آن به خاطر تجربههای قبلی، به تواناییها و استعدادهای خود درانجام کارها بهطور موفقیتآمیز اعتماد و باور دارد. پژوهشگران دریافتند که برخلاف آنچه تصور میشود، اعتمادبهنفس کودکان تا سن پنجسالگی بهطور کامل شکل میگیرد و همچنین اعتمادبهنفس عاملی اکتسابی است
خود کارآمدی2 تأثیر بسیاری زیادی بر رفتار فرد به جا میگذارد. مفهوم خودکارامدی با مفهوم خودباوری یا عزتنفس رابطه نزدیکی دارد. خودباوری یا عزتنفس3 به ارزشیابی کلی فرد از خودش گفته میشود، درحالیکه خودکارآمدی به احساسی که فرد از تواناییاش در یک زمینه خاص دارد، اشاره میکند.اعتمادبهنفس پایین عبارت است از نگرش منفی در مورد ارزشمندی خود، ارزیابی منفی از کفایتها و مهارتهای خود، فقدان همگرایی بین خودارزیابیها و شاخصهای عینی عملکرد، احساس منفی نسبت به خود، خودانگاره منفی.
روش تحقیق
تحقیق حاضر از نوع تحقیقات کاربردی، روش تحقیق زمینهای است که در قالب یک روایت - پژوهش روایی - آورده شده است.
بیان مسئله
روایت فوق از زبان یکی از آموزگاران کشور عزیزمان ایران است. این روایت یکی از خاطرات دوران آموزگاری ایشان میباشد. دانشآموزی را به خاطر می آورم که در اولین سالهای دبستان دچار مشکل شده بود. نگین در سنین قبل از دبستان یعنی زمانی که پیشدبستانی را میگذراند و همچنین زمانی که در مهدکودک به سر میبرد دختری بسیار فعال بود و بازیهایی همچون سرسره بازی و بازی کردن با وسایلی که با دستساخته میشدند مثل مجسمه و نظایر آن را به بازیهای داخل کلاس مثل نقاشی ترجیح میداد.
وقتی نگین به مدرسه رفت پیشرفت او در درسهایی مثل خواندن و نوشتن بسیار آرام و کند بود و تمام نوشتهها و تکالیفش بد خط و زشت بودند. او اغلب کلمات را جداجدا می نوشت و مشکلاتی جزئی در خواندن کلمات داشت اما در درس علوم عملکردی بسیار عالی داشت. به هنگام نوشتن نیز، برخی از کلماتی را که امروز آموخته بود، روز بعد از یاد می برد؛ اما مهارتهای گفتاری و شفاهی او خوب بود و مفاهیم جدید ریاضی را بهراحتی و با سرعت متوجه میشد.
معلم کلاس اول ابتدایی نگین به دلیل ضعف او در نوشتن و هجی کلماتدائماً او را سرزنش میکرد؛ و مدام به او میگفت فکر نمیکنم نوشتن را یاد بگیری. همچنین بعد از دیدن تکالیف نگین، او را مورد سرزنش قرار داده و دفترش را به بچههای کلاس نشان میداد و بدینوسیله نگین مورد تمسخر سایر دانشآموزان کلاس نیز قرار میگرفت.
اگر نگین موضوعی را در کلاس متوجه نمی شد معلم به او توجهی نمیکرد زیرا از دیدگاه معلم، نگین دانشآموزی ناتوان ازنظر ذهنی و خنگ بود. این تصور معلم باعث شده بود اعتمادبهنفس نگین از بین برود. او دیگر از پیشرفتش ناامید شده بود ودائماً میگفت »من خنگ هستم «، »هرگز خواندن و نوشتن را یاد نخواهم گرفت « و همچنین از حضور در جمع دوستانش اجتناب میکرد. اگر هم سر کلاس پاسخ سؤالی را میدانست، برای جواب دادن پیشقدم نمیشد. این امر باعث شد تا او روزبهروز در خواندن و نوشتن ضعیف و ضعیفتر شود تا جایی که در دروسی مثل علوم و ریاضیات که پیشرفت و استعداد خوبی داشت نیز احساس ضعف کرده و نتواند توانایی خود را بهخوبی بروز دهد.
دو عامل مدرسه و خانواده بیشترین تأثیر را برساخت و رشد اعتمادبهنفس و عزتنفس بچهها دارند از بین این دو خانواده بنیادیتر است، ولی با بزرگتر شدن بچهها، مدرسه اهمیت بیشتری پیدا می میکند. - استنهاوس، - 1387 رفتار این معلم با دانشآموز سبب کاهش اعتمادبهنفس دانشآموز، تغییر باور وی از توانای هایش وعدم پیشرفت تحصیلی دانشآموز شد. در این تحقیق بر آنیم، هرچند جزئی، به بررسی تأثیر رفتار معلم بر اعتمادبهنفس و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان بپردازیم.
هدف این پژوهش پاسخدهی به سؤالات زیر است:
1. اعتمادبهنفس و راههای افزایش آن در دانش آموزان چیست؟
2. تأثیر معلم در ایجاد اعتمادبهنفس، کاهش و افزایش آن در دانش آموزان به چه میزان میباشد؟
3. راههای افزایش اعتمادبهنفس و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان چیست؟
نوع تحقیق حاضر کاربردی، روش تحقیق زمینهای میباشد که در قالب پژوهش روایی بیانشده است. همچنین شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانهای میباشد.
گردآوری اطلاعات
اعتمادبهنفس و عزتنفس و رفتارهای خود ابرازی از جنبههای مختلف خود، نشات میگیرند و صرفنظر از تقدم و تأخر آنها نسبت به یکدیگر از یک خانواده محسوب میشوند - جلالی، - 1388 رفتارهای ضداجتماعی از قبیل مصرف دخانیات، سوءمصرف مواد، مشکلات دوستیابی، بلوغ دیررس یا زودرس، کمالگرایی و اضطراب رقابتی، تفکر جبرگرایانه و عدم کوشش برای بهبود وضعیت
