بخشی از مقاله
.1 مقدمه
آبزی پروری بخش اساسی و در حال رشد ازبوم نظام های کشاورزی و دامپروری را در سراسر دنیا تشکیل می دهد. افزایش تقاضای ماهی در ابتدا به دلیل رشد سریع جمعیت ،درآمد ناشی از این فعالیت و همچنین ارجحیت ماهی بر سایر پروتئین های حیوانی و سپس دلایل فرهنگی و بهداشتی - سلامتی - رشد این صنعت را تسریع کرده است.
یکی از راه کارهای توسعه پایدار صنعت تکثیروپرورش آبزیان ، تنوع بخشی به پرورش گونه ها بخصوص استفاده از گونه های بومی می باشد
از میان گونههای بومی ایران، ماهی کفال خاکستری Mugil cephalus با ویژگی های مناسب برای آبزی پروری از جمله مقاومت زیاد در برابر دامنه وسیعی از تغییرات درجه حرارت و شوری، نرخ رشد خوب روزانه ، تغذیه از سطوح پائین غذائی و مواد آلی در حال پوسیدن - دتریت - و بازار پسندی عالی در حال حاضر به عنوان یکی از کاندیدهای جهانی ماهیان همواره تحت استرس های گونان محیطی هستند. تغییر در کیفیت آب و دیگر فاکتورهای محیطی شرایط فیزیولوژیکی ماهیان و میزان تراکم آن ها در واحد حجم ، هریک عاملی برای ایجاد استرس در ماهیان هستند
عوامل فیزیکی و شیمیایی آب تاثیر بسیار زیادی روی رشد ، بقا و متابولیسم ماهی دارند که تغییر آن ها از حد مجاز ، به بروز مشکلاتی در پرورش ماهی منجر خواهد شد
.2 مواد و روش ها
این پژوهش از اول خرداد ماه 92 به مدت 70 روز انجام شد. بچه ماهی مورد نیاز با استفاده از تور - سالیک - از طبیعت صید و به کارگاه تکثیر میگو واقع در کنارک انتقال یافت. بعد از یک هفته وادبتاسیون ماهی ها شمارش و بیومتری گردید، و همچنین از غذای کنسانتره میگو جهت تغذیه استفاده شد. تمامی استخرها در شرایط یکسان محیطی قرار داده شدندن.
از نرمافزار Excle محاسبه آماری و رسم نمودار استفاده گردید.
در این بررسی از 9 عدد تانک فایبرگلاس 5 تنی به عنوان واحدهای آزمایش استفاده شد. پس از ضدعفونی شدن تانک ها بچه ماهیان بیومتری شده و با تراکم 700 قطعه بچه ماهی انگشت قد کفال خاکستری - 8-6 گرمی و طول 8 سانتی متری - به ازای هرتانک ذخیره سازی شدند. ماهیان جهت سازگاری به مدت یک هفته در محیط کارگاه نگاه داری شدند. به نسبت 5 درصد وزن ماهیان ذخیره شده از غذای کنسانتره میگو جهت تغذیه استفاده گردید.
.3 نتایج
جدول - 1 - مقایسه میانگین های رشد بچه ماهیان رنگ های مختلف در مدت 70 روز
شکل - - 2 دادههای - انحراف معیار میانگین - اضافه وزن بچه کفال ماهیان در تانک های مختلف.
همانطور که در شکل 2 مشاهده میشود کمترین افزایش وزن مربوط به تیمار رنگ سفید و بیشترین رشد مربوط به تیمار رنگ سیاه می باشد.
.4 بحث
یکی از راه کارهای تو سعه پایدار صنعت تکثیروپرورش آبزیان ، تنوع بخ شی به پرورش گونه ها بخ صوص ا ستفاده از گونه های بومی می باشد - . - www.FAO.org از میان گونههای بومی ایران، ماهی کفال خاکستری Mugil cephalus با ویژگی های مناسب برای آبزی پروری از جمله مقاومت زیاد در برابر دامنه وسیعی از تغییرات درجه حرارت و شوری، نرخ رشد روزانه خوب، تغذیه از سطوح پائین غذائی و مواد آلی در حال پوسیدن - دتریت - و بازار پسندی عالی در حال حاضر به عنوان یکی از کاندیداهای جهانی جهت توسعه آبزی پروری در زمین های شور و غیر قابل کشاورزی مطرح است
این ماهی در چین، هند ، ژاپن، مصر، ترکیه، ایالات متحده امریکا - هاوائی - و فلسطین اشغالی پرورش داده می شود. بر اساس اخرین امار منت شره از سوی سازمان خوار و بار ک شاورزی - FAO - روند تولید ماهی کفال خاک ستری در نتیجه پرورش آن در سال 2012 ، 141730 تن بوده است.
نقل و انتقال بچه ماهی جمع آوری شده از طبیعت یا تولید مراکز تکثیر این ماهی یکی از بحث های چالش برانگیز در دسترسی به بچه ماهی جهت پرورش می باشد زیرا این ماهی با وجود یوری هالین و یوری ترم بودن، به دستکاری و استرس بسیار حساس است. لذا گزارش های مختلفی از تلفات و کاهش بازماندگی بچه ماهی این گونه در جریان نقل و انتقال و سازگاری به شرایط های مختلف فیزیکی و شیمایی آب وجود دارد. کفال خاکستری توزیع جغرافیائی وسیعی دارد. در میان ماهان استخوانی، این گونه دارای یکی از وسیعترین پراکنش جغرافیایی در طول نواحی ساحلی بین عرضهای جغرافایی 42 درجه شمالی و 42 درجه جنوبی است
در این بررسیبر خلاف یافته های سایر محققین تیمارهای که دارای رنگ سیاه بودند دارای رشد بیشتری بود. یکی از دلایل افزایش رشد ماهی کاهش استرس با استتار شدن در محیط است، به واسته رنگی که دارد در محیظ های همرنگ خود بهتر رشد کرده. - توماس و رابرتسون در سال - 1991 پاسخ های ناشی از استرس بچه میش ماهی قرمز و اثرات بی هوشی را بر روی آنها بررسی کردند. این پژوهشگران از انتقال همراه با مقید کردن و تماس با هوا به عنوان یک عامل استرس زا استفاده کرده و افزایش های کورتیزول و گلوکز پلاسما را به عنوان معیارهای پاسخ به استرس ارزیابی کردند.
نتایج بهدست آمده از بررسی رشد ماهی گوپی در تیمارهای رنگ مخزن مورد مطالعه نشان داد که رنگ سیاه و قرمز آکواریوم تأثیر منفی بر افزایش وزن این ماهی داشته است
تغییر رنگ ماهی علاوهبر سازگار شدن ماهی با محیط اطراف خود، به تغییرات فیزیولوژیکی حاصل از استرس مربوط میگردد - ون درسالم و همکاران، . - 2004 پاپوتسوگلو و همکاران - 2000 - بیان کردند، مصرف غذای ماهی کپور - C. carpio - در محیط تاریک نسبت به محیط با نور سفید کمتر می باشد.
در یک بررسی عنایت غلام پور طیبی و همکاران اثر رنگ نور و موسیقی بر عملکرد رشد و نرخ بازماندگیماهی قرمز - - Carassius auratus را مورد بررسی قرار دادند، نتایج نشان داد که تاثیر موسیقی و نیز اثر متقابل نور و موسیقی بر عملکرد رشد بچه ماهیان معنی دار نبود - P>0.05 - در حالیکه تاثیر نور بر نرخ رشد ویژه و ضریب تبدیل غذایی بچه ماهیان معنی دار گزارش گردید - P<0.05 - . بر طبق نتایج بدست آمده در تحقیق حاضر، بچه ماهیان قرمز در نور سفید نسبت به نور قرمز رشد بهتری را نشان دادند.
همچنین پژوهشها نشان داده که ماهیان نگهداری شده در مخزن سیاه رنگ دارای رنگ پوست تیرهتر و آنها که در مخزن سفید رنگ نگهداری شوند دارای رنگ پوست روشنتری خواهند بود
