بخشی از مقاله
چکیده
هدف این پژوهش بررسی تاثیر روشهاي فعال تدریس - مشارکتی - در مقایسه با روشهاي تدریس سنتی - سخنرانی - است. نمونه آماري شامل 47 نفر دانش آموزان مقطع متوسطه اول سال سوم شهرستان بهبهان است که به روش نمونه گیري تصادفی خوشهاي - چند مرحلهاي - انتخاب شدند. از این تعداد 24 نفر گروه آزمایش و 23 نفر گروه گواه انتخاب شدند.
پژوهش ازنوع مقایسه اي است و ابزار پژوهش دو امتحان دینی و قرآن می باشد. فرض تحقیق عبارت بود از اینکه روش تدریس مشارکتی در مقایسه با روش سخنرانی تاثیر بیشتري برعملکرد تحصیلی دانش آموزان دارد. براي آزمودن فرضیه ها از t گروههاي مستقل استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که در درس دینی تفاوت معناداري در استفاده از دو روش تدریس یاد شده وجود ندارد. اما در درس قرآن تفاوت معناداري در سطح p<0/05وجود داشت. بنابراین استفاده از روش تدریس مشارکتی براي این درس مفید است.
مقدمه و بیان مساله
از اهداف آموزش و پرورش در هر کشوري نقل و انتقال فرهنگ و دانش به نسل بعد است. تعلیم و تربیت در دنیاي امروز مفهومی متفاوت با گذشته دارد. تحولات عظیم در عرصه هاي علمی، تکنولوژي و فناوري، ضرورت تغییر در فرآیند فعالیتهاي آموزشی و پرورشی را انکار ناپذیر ساخته است. هرگز نمی توان با طرز تلقی گذشته و سو گیري کهنه به دانش آموزان و تربیت آنها نگریست. نظام هاي آموزشی امروز، باید نیروهایی را تربیت کنند که در جهان پیچیدهي امروز توانمند باشند و در مدیریت و رهبري آن خلاق و مبتکر، و حافظ معنویات و ارزش هاي فرهنگی جامعهي خود باشند.
بی شک تربیت انسانهاي متفکر و خلاق و با ایمان روش خاص خود را می طلبد و پیداست قالبها و چارچوب هاي گذشته براي دنیاي امروز سودمند نیست. بر این اساس و با علم به اینکه یکی از ضروري ترین تحولات در نظام هاي آموزشی تحول در نگرش و روش تدریس معلمان و مدیران اجرایی نظام آموزشی است، در این تحقیق به مقایسه دو روش تدریس پرداخته شده است.
روش تدریس مشارکتی حاصل اندیشه نظریه پردازن و محققانی است که می خواهند به نحوه یادگیري کودکان از طریق تجربه پی ببرند، آنها با این اندیشه که دانش آموزان باید منفعل و تحت تسلط معلم باشند، شدیدا مخالف هستند.. رویکردهاي مختلف در این روش شامل گروههاي پیشرفت تحصیلی، گروههاي بازي، مسابقه، گروه مبتنی بر استقلال فردي و فعالیت هاي تکمیلی است.از سوي دیگر روش تدریس سخنرانی در نظام هاي آموزشی سابقه ي طولانی دارد.
این روش در چهارچوب الگوي پیش سازمان دهنده و در نتیجه تدریس مستقیم مورد استفاده اکثر معلمان در سراسر جهان، بویژه در دروس دانشگاهی و انسانی است.حال این سوال مطرح میشود که بکار گیري کدام روش براي تدریس این دروس مناسب است؟ چه روشی بر عملکرد تحصیلی دانشآموزان تاثیر مثبت دارد؟ در ادامه تلاش خواهد شد به این پرسشهاي محوري پاسخ داده شود.
اهمیت وضرورت پژوهش
اهمیت سازمان آموزش و پرورش بر هیچ کس پوشیده نیست. همه ي انسانهاي امروز جامعه از کانالهاي آموزش و پرورش عبور کرده اند. امکانات و منابع زیادي از یک کشور صرف آموزش نیروهاي انسانی می شود و از لحاظ اقتصادي ،اجتماعی، سیاسی و فرهنگی نظام آموزش و پرورش در هر جامعه اي جایگاه ویژه اي دارد. پیداست آموزش با روش تدریس ارتباطی مستقیم دارد.
به نظر می رسد دانش آموزان بسیاري بر اثر استفاده از روشهاي نامناسب تدریس و نا آگاهی معلمان در نشناختن شیوه ها و چگونگی ارائه ي مطالب به بیراهه کشیده شدند. این امر منجر به از دست رفتن فرصت هاي آموزشی می شود و مشکلات زیادي را براي جامعه به بار می آورد.
با توجه به اینکه در زمینهي روشهاي تدریس تحقیقات زیادي صورت گرفته است و اکثر محققان به استفاده از روشهاي تدریس جدید و دانش آموز محور تاکید میکنند، بر آن شدیم تا با پیگیري مشکلات در مدارس و انجام تحقیق در این مورد بر میزان آگاهی جامعهي فرهنگی خصوصا دبیران دروس دینی و قرآن در مورد تاثیر دو نمونه از روشهاي تدریس سخنرانی و مشارکتی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مقطع متوسطه اول بیفزاییم.
