بخشی از مقاله
چکیده
در جوامع امروزی، مردم در عین بهره گیری از ره آورد های مدرنیته، از مشکلات ویژه شهر نشینی مثل دشواری های کسب و کار، کمبود مسکن، گرانی و بحرانهای زیست محیطی در رنجند. بنابر این پیاده نمودن دولت دیجیتال در یک نظام بیشتر از آنکه یک اصلاح اداری باشد یک انقلاب و دگرگونی بی سابقه در زمینه ساختار اداری به شمار می آید که به دنبال خود مقاومت های مشروع و ناپایداری را در سطوح پایین دستگاه های دولتی برمی انگیزد.
در واقع این تغییر پدیده ای غیر قابل اجتناب است که امروزه هر کشوری ملزم به آماده بودن خود برای رویارویی با آن است . همچنین به عنوان اهمیت این موضوع می توان گفت که: بهره گیری از فرصت هایی که فن آوری اطلاعات و ارتباطات برای کشورهای جهان، به ویژه کشورهای در حال توسعه همانند ایران، فراهم آورده است، به آنها امکان می دهد، تا فاصله خویش با کشورهای توسعه یافته را با سرعت بیشتری کاهش دهند. بنابراین بدون شک در عصر حاضر دولت دیجیتال به یکی از مباحث مهم مدیریت دولتی تبدیل شده و نظر سیاستمداران، مدیران و محققین را به خود جلب کرده است.
کاهش هزینه ها، ارتقاء کیفیت خدمات دولتی، تحقق مردم سالاری، افزایش سطح بهرهوری و به طور کلی می توان گفت ساختار سازمانی از دلایل اهمیت آن می باشند و با توجه به اینکه توانمندی و موفقیت هر کشوری در صحنه اقتصاد جهانی منوط به موفقیت سازمان ها است و تحت تأثیر مستقیم تحولات تکنولوژی است، شناخت عوامل مختلف سازمانی بسیار اهمیت دارد. هدف این پژوهش، مطالعه ساختار سازمانی به عنوان عامل تاثیرگذار بر دولت دیجیتال میباشد. نتایج این پژوهش نشان می دهد بین ساختار سازمانی و دولت دیجیتال رابطه وجود دارد.
-1 مقدمه
توسعه روز افزون فن آوری های اطلاعاتی و ارتباطی و به ویژه ظهور پدیده اینترنت تاثیر شگرفی بر زندگی مردم و مناسبات اجتماعی آنان گذارده است. امروزه دولت ها در تلاشند تا با تکیه بر فناوریهای جدید اطلاعاتی روش حکومتی خود را به گونهای تغییر دهند که رسالت پاسخگویی به مردم را در کمترین زمان، با بهترین کیفیت و کمترین هزینه به انجام برسانند و اینترنت بهترین راه ممکن برای رسیدن به این مقصود است
دولت دیجیتال برای دولت ها به منظور استفاده از فناوری اطلاعات است که تسهیلات لازم جهت دسترسی مناسب به اطلاعات و خدمات دولتی، اصلاح کیفیت خدمات دولتی و ارائه فرصت های بیشتر برای مشارکت در فرایندها و نهادهای مردم سالار را فراهم می آورد
از طرفی هم سازمان ها همواره خواهان موفقیت در انجام وظایف خود هستند ، که با نگاهی عمیق به سازمان های موفق می توان عوامل کلیدی و مشترک بین آنها که بستر ساز موفقیت آنها بوده است را شناسایی کرد
مسأله ای که اینجا می توان مطرح کرد، این است که در جوامع امروزی، مردم در عین بهره گیری از ره آورد های مدرنیته، از مشکلات ویژه شهر نشینی مثل دشواری های کسب و کار، کمبود مسکن، گرانی و بحرانهای زیست محیطی در رنجند. علل مشکلات هر چه می خواهد باشد، اما غالبا این دولت ها هستند که مورد سرزنش قرار می گیرند
بنابر این پیاده نمودن طرح دولت دیجیتال در یک نظام بیشتر از آنکه یک اصلاح اداری باشد یک انقلاب و دگرگونی بی سابقه در زمینه فرهنگ اداری به شمار می آید که به دنبال خود مقاومت های مشروع و ناپایداری را در سطوح پایین دستگاه های دولتی برمی انگیزد.
در واقع این تغییر - دولت دیجیتال - پدیده ای سیاسی و اجتماعی غیر قابل اجتناب است که امروزه هر کشوری ملزم به آماده بودن خود برای رویارویی با آن است همچنین به عنوان اهمیت این موضوع می توان گفت که: بهره گیری از فرصت هایی که فن آوری اطلاعات و ارتباطات برای کشورهای جهان، به ویژه کشورهای در حال توسعه همانند ایران، فراهم آورده است، به آنها امکان می دهد، تا فاصله خویش با کشورهای توسعه یافته را با سرعت بیشتری کاهش دهند
بنابراین بدون شک در عصر حاضر دولت دیجیتال به یکی از مباحث مهم مدیریت دولتی تبدیل شده و نظر سیاستمداران، مدیران و محققین را به خود جلب کرده است. کاهش هزینهها، ارتقاء کیفیت خدمات دولتی، تحقق مردم سالاری، افزایش سطح بهرهوری و به طور کلی می توان گفت موفقیت سازمانی از دلایل اهمیت آن می باشند
-تاریخچه دولت دیجیتال
تاریخ زندگی مدرن انسان، داستان نوآوری های مبتنی بر فناوری است. تلفن، رادیو، تلویزیون، کامپیوتر و... مظاهر عمده این فناوری ها هستند که علاوه بر طی مراحل پیشرفت و تعامل، باعث بروز تغییراتی در زندگی انسان ها نیز شدهاند. عمدهترین این تغییرات را امروزه میتوان در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات مشاهده کرد
در زمینه فناوریهای اطلاعات و ارتباطات تحولات عظیمی در سر تا سر جهان در حال وقوع است. تحولاتی که اساس زندگی انسان، روش کار کردن، شیوه های آموختن، فرآیندهای کسب و کار و برقراری ارتباطات متقابل بشر را دگرگون میکنند. اما با قاطعیت میتوان گفت که دامنه و شدت این تغییرات در هیچ قسمتی به اندازه ساختار دولت ها نبوده است که دولت دیجیتال نامیده می شود.
تاثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات نوین بر شیوه اداره امور دولتی از اوایل قرن بیستم و با نفوذ فناوری تلفن در ساختار دولت آغاز شد. هر چند زمینه ها و خاستگاه آن را می توان به قرن هیجدهم و پدیده تلگراف که از الفبای مورس برای برقراری ارتباطات بهره می گرفت نسبت داد.سپس در سال های دهه 70 میلادی گسترش کامپیوتر و بکارگیری آن در ساختار دولت باعث رونق کاربردهای آن شد و جهش عمده برای دیجیتالی کردن دولت در آن زمان آغاز گردید. دوره ای که اگر چه در آغاز حرکتی کند داشت، اما از اوایل دهه 1980 میلادی رشد و شتاب بیشتری به خود گرفت. به طوریکه طی بیست سال گذشته یکی از روندهای عمده در گسترش دولت الکترونیک کاهش چشمگیر قیمت سخت افزارهای کامپیوتری بود
واژه دولت دیجیتال در سال 1997 میلادی در ادبیات سیاسی دولتی آمریکا مطرح گردید و به طور کلی مهندسی مجدد دولت از طریق فناوری اطلاعات را دنبال می کرد.در سال 1998 سازمان زیر ساخت علمی ملی در آمریکا برنامه دولت الکترونیک را برای پیاده سازی تهیه و تنظیم کرد. در این برنامه با تاکید بر استفاده از فناوری اطلاعات توسط دولت، منظور اصلی چنین برنامه ای تحقق اهداف بلند مدت و ایجاد ارتباطات اطلاعاتی ما بین آژانس های دولتی و جامعه پژوهش فناوری اطلاعات اعلام شده بود که از طریق به کارگیری اینترنت قابل تحقق بود. به همین دلیل استفاده دولت ها از فناوری اطلاعات و اینترنت برای ارائه خدمات عمومی به شهروندان به شدت و در مدت کوتاهی افزایش یافت همچنین اولین وب سایت دولتی در سال 2000 توسط دولت آمریکا راه اندازی شد.
ضرورت ایجاد دولت دیجیتال
عوامل متعددی زمینه ایجاد دولت دیجیتال را فراهم می سازند که همه این عوامل ناشی از رشد فناوری و پیچیدهتر شدن زندگی بشر است. دولت ها برای پاسخ به این پیچیدگی ناگزیر هستند که به ایجاد دولت دیجیتال روی آورند انقلاب اطلاعات در عمل باعث ایجاد تحول کیفی در بهره جویی از کلیه فناوری های پیشین شده و از این طریق باعث امکان پذیر ساختن استفاده از قابلیتهای بیشتری از آنها شده است. مهمترین عوامل ایجاد دولت دیجیتال عبارتند از :
-1 رشد شبکه گسترده جهانی؛ امروزه همه جا بحث از شبکه گسترده جهانی است در موزه ها، رادیو، تلویزیون، مجلات، مقالات و... اغلب سازمان ها در حال حاضر دارای وب سایت هستند و سعی می کنند که کارهای روزمره را با وصل شدن به این شبکه انجام دهند.
-2 رشد جمعی متصل به شبکه ؛ در کشورهای صنعتی اکثر مردم در منزل، محل کار، مدرسه و دیگر محلها به شبکه دسترسی دارند. با گسترش استفاده شهروندان از شبکهها ضروری است تا خدمات دولتی نیز در دسترس آنها قرار گیرد.
