بخشی از مقاله
که در طول سالهای مدرسه یاد گرفتهایم صدق نمیکند، زیرا به گونهای یاد نگرفتهایم که مفهوم برایمان روشن باشد و برای همیشه در ذهنمان بماند. با افزایش سن، تمایل داریم فراموش کنیم که روند یادگری تنها با خواندن و تالش برای فهمیدن کامل نمیشود، بلکه شدیداً تحت تأثیر دیدگاه و سایر مفاهیم اینچننی است. با گذر زمان و رفتن به کالسهای باالتر، اغلب این ابزارها کنار گذاشته میشوند و روش معلم شاگردی پرورش مییابد. این روش بیشتر بر یادداشت و بحثهای کالسی تکیه دارد. این در حالی است که کتابهای تعاملی کودکان متفاوت عمل میکند و کمک میکند روش یادگیری مؤثر برای کودکان توسعه یابد. در این قسمت، به مفهوم نهفته در این کتابها و دلیل جذابیتشان میپردازیم.
کتابهای تعاملی، بر خالف آنچه تصور میشـود، س ـابقهای بیش از پیدایش کتابهای الکترونیک دارند. استفاده از هر امکانی که باعث عکسالعمل خوانندة کتاب شود کتاب را تعاملی میکند. با پیدایش امکانات دیجیتال، دامنه و کاربرد این کتابها بسـیار گسـتردهتر شـده است. در ادامه، ابتدا به انواع کتابهای تعاملی چاپی پرداخته خواهد شد و سپس انواع تکاملیافتة آن با بهرهگیری از امکانات دیجیتال مطرح میشود.
کتابهای تعاملی کودکان
با شنیدن کلمة تعاملی، ایدة گنگی در ذهن ما نقش میبندد که چطور ممکن است یک کتاب با کودکان تعامل ایجاد کند؟ کتابهای تعاملی کودکان طوری طراحی میشوند که برای کودک جذاب باشـد و بتواند راحتتر مطالب را درک کند. به همین دلیل، بیشـترین فروش کتابهای کودکان به این حوزه اختصاص دارد. این کتابها فقط به کلمات و چاپ محدود نمیشوند، بلکه شامل موارد دیگری نظیر رنگ وُبعد نیز هستند. این کتابها به قدری جذاباند که نهتنها کودک
11 8
زمستان/1391 بهار1392 شماره هشتم
Archive of SID
کتاب دیجیتال و کودک و نوجوان
فـصلنــا مه تحلیــــــلی پـــژوهشی کــتـاب مهر
با استفاده از آن سرگرم میشود، بلکه در طول خواندن کتاب مطالب جدیدی نیز یاد میگیرد. این در حالی است که کودک حتی متوجه نمیشود که در حال یادگیری است.
شیوة مورد استفاده
شیوههای مختلفی برای ساخت کتابهای تعاملی وجود دارد؛ مثالً، کتابهای متحرک با چرخ، عکسهای سـهبعدی )شـبیه کارت تبریکها(، و برگههای متحرک )که با کشیدن برگة رویی آنچه در زیر مخفی است نمایان میشود( از انواع کتابهای تعاملی هستند.
با استفاده از این کتابها و از طریق انجام دادن فعالیتهای جانبی به دانشآموزان آموزش داده میشود. دلیل جذابیت این کتابها استفادة زیاد از رنگ و بافت خاصشان است.
انواع کتابهای تعاملی کتابهای رنگکردنی
کتابهای رنگکردنی یکی از انواع جذاب کتابهای تعاملی است که اگر با خواندن یک
داستان همراه شود، آن را به قدری جذاب میکند که کودک از آن دست نخواهد کشید.
کتابهای سهبعدی
در ایـن نوع کتابها، با بهرهگیری از تکنیکهای خاصی صفحات کتاب با ورق زدن یا کشیدن طور خاصی باز میشود و حالتی سهبعدی به خود میگیرد. به گونهای که کودک تصور میکند شـخصیت داستان به زندگی واقعی آمده است. با این کار مطمئن میشویم که کودک از
خواندن کتاب خسته نمیشود و حتی بهتر یاد میگیرد.
کتابهایی با اشیای مخفی
11 9
زمستان/1391 بهار1392 شماره هشتم
Archive of SID
کتاب دیجیتال و کودک و نوجوان
فـصلنــا مه تحلیــــــلی پـــژوهشی کــتـاب مهر
یکی از معروفترین انواع این کتابها آن دسته از کتابهایی هستند که داستان در آن با
پیدا کردن اشیای مخفیشده در صفحه ادامه پیدا میکند.
کتابهای لمسی و احساسی
از این کتابها بیشتر در مقطع پیش از دبستان استفاده میشود تا کودکان را به یادگیری عالقهمند سازند. استفاده از بافتهای مختلف، مثل پر نرم بر روی تصویر یک پرنده، برای کودکان جذاب است و آنها را به یادگیری مطالب جدید تشویق میکند.
امروزه، با گسترش تکنولوژی، انواع جدیدتر و جذابتر کتابهای تعاملی نیز به بازار عرضه شده است.
