بخشی از مقاله
چکیده
هدف این پژوهش تعیین تأثیرشیوههای حفظ و نگهداری منابع انسانی بر عملکرد کارکنان سازمان صنعت، معدن و تجارت استان لرستان بود. جامعه آماری این پژوهش را سازمان صنعت، معدن و تجارت استان لرستان تشکیل میدهند، که تعداد آنها 259 نفر میباشد. با توجه به اینکه جامعه مورد مطالعه محدود میباشد، به همین دلیل از جدول مورگان برای تعیین حجم نمونه استفاده شد. انتخاب نمونهها به روش تصادفی طبقهای بوده است.
ابزار گردآوری دادهها در این پژوهش پرسشنامه بوده است. در کل تعداد 165 عدد پرسشنامه توزیع گردید، که از این تعداد 160 پرسشنامه برگشت داده شد و 159 پرسشنامه قابل قبول بود که مبنای انجام پژوهش قرار گرفت. در این پژوهش برای بررسی روایی پرسشنامه از روایی صوری استفاده شد. همچنین به منظور تعیین پایایی آزمون از روش آلفای کرونباخ استفاده شد که مقدار آن برای هر دو پرسشنامه بالاتر از 0/75 بدست آمد. همچنین جهت تجزیه و تحلیل داده و آزمون فرضیهها از نرمافزارهای SPSS 20 استفاده گردید.
نتایج پژوهش نشان داد که شیوههای حفظ و نگهداری منابع انسانی بطور کلی بر عملکرد کارکنان سازمان صنعت، معدن و تجارت استان لرستان مؤثر بوده است. همچنین هریک از شیوهها بطور مجزا بر عملکرد کارکنان سازمان صنعت، معدن و تجارت استان لرستان موثر بوده است.
-1 مقدمه
تحولات فرهنگی اقتصادی اجتماعی سیاسی و تکنولوژیکی که در جوامع امروزی به سرعت در حال وقوع است تغییرات سازمانی عمدهای را در ابعاد نیروی انسانی از قبیل سطح انتظار، سطح رفاه، فشارهای اجتماعی و روانی افراد،حمایتهای قانونی، بازار کار و تغییر ماهیت مشاغل به وجود آورده است. که پیامد این تغییرات دشوارتر شدن مدیریت نیروی انسانی است. به طوری که امروزه نه تنها با مسائل نیروی انسانی نمیتوان برخوردی واکنشی داشت بلکه مدیریت منابع انسانی ناگزیر به طراحی و پیشبینی لازم برای تمامی زمینههای مربوط برنامههای علمی و عقلانی از پیش است
موفقیت هر سازمانی در بکارگیری مناسب ابزار، تجهیزات، پول، مواد خام و منابع انسانی آن سازمان میباشد و این امر در صورتی امکانپذیر است که این سازمانها بتوانند مهارتها، توانائیها و خصوصیات فردی و جمعی کارمندان خود را در راستای اهداف سازمان به کار گیرند. از این رو گفته میشود سازمان ترتیب منظم افراد برای دستیابی به اهداف مشخص است. نیروی انسانی یکی از ورودیهای سیستم سازمانی میباشد.
هرچه سازمان بتواند نیروی شایستهتری جذب کرده و بتواند از آن نگهداری و استفاده موثرتری نماید در رسیدن به اهدافش موفقتر و نسبت به رقبایش پیشتر است. رقابت سازمانها در کسب سود بیشتر و سهم بازار و... خلاصه نمیشود، بلکه همه این موارد معلول یک عامل مهمتر یعنی نیروی انسانی شایسته است و این نکتهای است که سازمانها بدان پی بردهاند و در جذب این نیروها رقابت میکنند و سعی میکنند آنها را نگه داشته و مانع از ترک خدمتشان شوند. بنابراین نظام مطلوب نگهداری منابع انسانی باعث میشود در درازمدت گردش نیروی انسانی کم شده و به بهرهوری سازمان اضافه گردد و سلامت اداری افزایش یابد.
چه بسا در سازمانی با بهترین شیوههای استخدامی شایستهترین افراد برگزیده و به خدمت آن سازمان درآمده باشند - نظام جذب - ، سپس با روشهای مختلف ارزیابی و آموزش - نظام بهسازی - موجبات افزایش بینش، مهارت و دانش این کارکنان فراهم شده باشد لیکن چنانچه در طول خدمت از آنها به نحو خوب و مطلوب نگهداری نشود یا در سازمانهای دیگر جاذبههای بیشتر و بهتری فراهم باشد، باعث میگردد آن افراد بهویژه افراد خبره به راحتی سازمان مزبور را ترک کرده و جذب آن سازمانها شوند ویا اینکه در مجموعه سازمان سلامت اداری را به مخاطره بیاندازند، در نتیجه زحمات، تلاشها و هزینههای مربوط به استخدام، تربیت و تجهیز نیروی انسانی و سرمایهگذاری روی افراد به هدر میرود. لذا به این خاطر است که فرآیند حفظ و نگهداری منابع انسانی اهمیت خاصی در حفظ و ارتقای سلامت اداری و ماندگاری کارکنان پیدا میکند
با توجه به اهمیت این موضوع در سازمان صنعت، معدن و تجارت استان لرستان و کاهش انگیزه و بهرهوری کارکنان این سازمان شناخت شیوههای موثر حفظ و نگهداری کارکنان و پیامدهای آن از اهمیت زیادی برای این سازمان برخوردار است. نگهداری نیروی انسانی شامل ابعاد پیچیده احساسی غریزی و ذاتی، فرهنگی اجتماعی و اقتصادی که بیانگر ابعاد مادی و معنوی انسان است در اینجا مورد توجه بوده که میتوان آنها را به دو قسمت تقسیم کرد:
بخش اول مواردی که بیشتر در رابطه با حفظ و تقویت جسم کارکنان است مانند برقراری بهداشت و ایمنی در محل کار اجرای برنامههای ورزشی و تندرستی و بعضی دیگر از خدمات پرسنلی در بر می گیرد
و بخش دوم شامل مواردی است که تقویتکننده روحیه و علاقمندی کارکنان به کار و محیط کار میباشد مانند ایجاد امنیت شغلی تامین زندگی در زمان حال دوران پیری و ازکارافتادگی رضایت شغلی و موارد مشابه دیگر.
ابعاد حفظ و نگهداری از منابع انسانی از دیدگاه - کاظمی، » . - 1372نظام نگهداری منابع انسانی« و چهار مولفه مهم آن یعنی »ایمنی«، »بهداشت«، »مزایا« و »خدمات« و ماندگاری و تاثیر عوامل نامبرده بر ماندگاری کارکنان را بررسی شده است. البته بدیهی است که یکسری عوامل دیگر همچون: حقوق و دستمزد و... بر روی ماندگاری کارکنان در سازمان تاثیر دارند، از آنجاییکه تحقیقاتی در زمینه تاثیر این عوامل بر ماندگاری کارکنان صورت گرفته، لذا از ذکر این عوامل بصورت تفصیلی خودداری نموده و فقط به آنها اشاره خواهیم کرد و تاکید این تحقیق بر تاثیر چهار عامل یاد شده بر ماندگاری کارکنان خواهد بود.
همچنین ابعاد عملکرد کارکنان در تحقیقات صورت گرفته توسط - سلیمی، - 1389 عبارت است از: نوآوری، اثربخشی، بهرهوری، کارایی، کیفیت زندگی کاری، قابلیت سودهی و بودجه بندی، کیفیت میباشد. در این پژوهش بدلیل خدماتی بودن سازمان و عدم لزوم قابلیت سودهی و بودجهبندی این عامل حذف شده است.
بر همین اساس سوال اصلی تحقیق بدین صورت بیان میگردد: آیا شیوههای حفظ و نگهداری از منابع انسانی بر عملکرد کارکنان تأثیر دارد؟
-2 مروری بر ادبیات نظری پژوهش
منابع انسانی از اساسی ترین منابع استراتژیک هر سازمانی است. بدون تردید موفقیت سازمان ها و محیط های کاری به استفاده کارآمد از منابع انسانی بر پایه علوم رفتاری وابسته است. برای رویارویی با چالش استفاده کارآمد از این منبع، شناخت
