بخشی از مقاله
چکیده:
این مطالعه به منظور بررسی اثر عصاره گیاه مریم گلی در مقایسه با پروبیوتیک به عنوان محرك رشد مورد استفاده در صنعت طیور بر ریخت شناسی و وزن اندامهاي گوارشی جوجه هاي گوشتی انجام شد. 192 قطعه جوجه گوشتی یک روزه مخلوط - نر و ماده - ،در قالب یک طرح کاملا تصادفی به تیمارهاي جیره پایه - کنترل - ، جیره پایه با پروبیوتیک، 1 درصد و 0/5 درصد عصاره مریم گلی - Salvia officinalis L. - در آب آشامیدنی تقسیم شدند. در سن 35 روزگی ارتفاع پرزها و عمق کریپت در ژژنوم و ایلئوم اندازه گیري شد. وزن اندامهاي گوارشی در سن 42 روزگی تعیین شد.
ارتفاع پرزهاي ایلئوم در تیمار مریم گلی با سطوح یک درصد و نیم درصد به طور معنی داري نسبت به سایر تیمارها افزایش نشان داد، اما اختلاف معنی داري در ارتفاع پرزهاي ژژنوم مشاهده نشد.
عمق کریپت ایلئوم در تیمار مریم گلی افزایش معنی داري را در مقایسه با سایر تیمارها نشان داد. همچنین عمق کریپت ژژنوم در تیمار مریم گلی یک درصد بالاتر از تیمار شاهد بود. نسبت ارتفاع پرز به عمق کریپت ژژنوم در مریم گلی 1 درصد کاهش معنی داري نسبت به سایر تیمارها نشان داد اما در ایلئوم تفاوت معنی داري مشاهده نگردید. وزن سکوم در تیمار مریم گلی نیم درصد در مقایسه با سایر تیمارها افزایش یافت اما سایر اندامهاي گوارشی تحت تاثیر تیمارهاي آزمایش قرار نگرفت.
مقدمه
مریم گلی - Salvia officinais L - مهمترین گیاه متعلق به تیره نعناعیان - Labiatae - است که استفاده هاي درمانی آن به زمان هاي خیلی دور برمی گردد. در قرون وسطی مردم آن را دارویی براي همه دردها دانسته و اسانس گیري از آن نیز از همان زمان بین مردم معمول بوده است. اطباي قدیم مانند Casin و پزشکان معاصر مانندH.Leclere آن را در رفع ضعف مفرط با منشا عصبی، ضعف اعصاب، خستگی عمومی، سرگیجه هاي عصبی و لرزش اندام ها و فلج موثر تشخیص داده اند
در سال هاي اخیر گزارش شده است که اسانس مریم گلی به خصوص برخی ترکیب هاي موجود در آن از جمله 1.8-cineole ، camphor و thujone داراي خاصیت ضدمیکروبی ، محرك رشد ، آنتی اکسیدان و ضدسرطان است در این تحقیق بررسی مقایسه اثر عصاره گیاهی مریم گلی و پروبیوتیک به عنوان بهبود دهنده هاي رشد بر مرفولوژي دستگاه گوارش جوجه هاي گوشتی سویه راس مورد آزمایش قرار گرفت.
مواد و روش ها:
در این تحقیق تعداد 192 قطعه جوجه گوشتی یک روزه از سویه تجاري راس 308 براساس طرح کاملا تصادفی به 4 تیمار تقسیم شدند که هر تیمار 4 تکرار و هر تکرار مشتمل بر 12 قطعه جوجه بود.تیمارهاي آزمایش شامل گروه کنترل - جیره غذایی پایه - ، پروبیوتیک - پروتکسین - ، عصاره مریم گلی با دوز نیم درصد و یک درصد اضافه شده به آب مصرفی جوجه ها بود. عصاره مریم گلی از شرکت قطره شفا در استان فارس خریداري و با رعایت کلیه دستورالعمل هاي این شرکت مصرف شد.
در سن 35 روزگی یک پرنده از هر تکرار 4 - پرنده از هر تیمار - به طور تصادفی انتخاب و پس از کشتار نمونه بافت از ایلئوم و ژژنوم هر یک به طول 5 سانتی متر - ژژنوم 10 سانتی متر پایین تر از دوازده و در ایلئوم 10 سانتی متر پایین تر زایده - Merckel جدا شد.
بخش هاي جداشده از ایلئوم و ژژنوم پس از شستشو، در فرمالین 10درصدنگه داري و به آزمایشگاه جهت تهیه گسترش و تعیین ارتفاع پرز، عمق گریپت و تعداد پرز ارسال شد.
در سن 42 روزگی دو پرنده از هر تکرار به طور تصادفی انتخاب شدند و پس از کشتار وزن اندام هاي گوارشی - پیش معده، سنگدان، روده و سکوم - تعیین وبر حسب درصد وزن زنده محاسبه و گزارش گردید. همچنین طول روده کوچک و سکوم نیز اندازه گیري شد. داده هاي آزمایش بااستفاده از بسته نرم افزار آماري SAS مورد تجزیه و تحلیل آماري قرار گرفت و مقایسه میانگین ها باآزمون چند دامنه اي دانکن در سطح 5 درصد انجام شد.
نتایج و بحث:
نتایج آزمایش در جدولهاي 1 و 2 نشان داده شده است. ارتفاع پرزهاي ایلئوم در تیمار مریم گلی با سطوح یک درصد و نیم درصد در بین تیمارهاي آزمایشی اختلاف معنی داري را نشان داد - جدول 1، - p < 0/05 اما ارتفاع پرزهاي ژژنوم تحت تاثیر تیمارهاي آزمایش قرار نگرفت. هر چند که بیشترین ارتفاع پرزها مربوط به تیمار پروبیوتیک بود. عمق کریپت ایلئوم در تیمار حاوي مریم گلی 1درصد نسبت به تیمار شاهد و پروبیوتیک اختلاف معنی دار داشت - جدول 1، . - p <0/05 ولی این تیمار تفاوت معنی داري با تیمار مریم گلی نیم درصد نداشت. هم چنین عمق کرپیت ژژنوم در تیمار مریم گلی %1 نسبت به تیمار شاهد معنی دار بود.
اما نسبت به سایر تیمار اختلاف معنی داري را نشان نداد - جدول 1 ، - p >0/05 نسبت ارتفاع پرز به عمق کریپت ژژنوم در تیمار مریم گلی یک درصد در مقایسه با سایر تیمارها کاهش نشان داد - جدول 1، - p <0/05 اما در ایلئوم تفاوت معنی داري مشاهده نگردید.
وزن سکوم در تیمار مریم گلی داراي نیم درصد نسبت به سایر تیمارها افزایش معنی داري را نشان داد - جدول 2، < 0/05 - p اما سایر اندامهاي گوارشی تحت تاثیر تیمارهاي آزمایش قرار نگرفت البته بیشترین درصد وزن نسبی سنگدان خالی و طول سکوم در تیمار مریم گلی مشاهده شد هر چند که از لحاظ آماري اختلاف معنی دار نبود همچنین بیشترین درصد وزن نسبی سنگدان پر و طول روده کوچک در تیمار شاهد دیده شد که از لحاظ آماري معنی دار نبود.
سیوروپولو و همکاران - - 1997 دریافتند که اسانس گیاه مریم گلی تجزیه شده به وسیله GC / MS,GS نشان می دهد که میزان - 1/8 . cineole - 47/48 % و thujone - 11/9360 - و % Camphor - 9 0/04 در میان ترکیبهاي اسانسی بیشترین مقدار را داشته است وجود ترکیبهایی مانند 1.8 cineole, camphor,borneol, pinene ترکیبهاي شیمیایی معروفی هستند که داراي توان ضد میکروبی می باشد. فعالیت ضد میکروبی اسانس مریم گلی در مقابل گونه هاي سالمونلا ، اي کولاي و کلبسید اوزنی کاندیدا آلیکانس، شیگلاسانی، باسیلوس سابتلیس، کریپتوکوکوس نئوفورمانس تعیین شده است .
همچنین اسانس salvia officinalis فعالیت ضد قارچی دارد - . - 6 اختلاف اثر روغنهاي فرار بر عوامل بیماري زا نشان دهنده ترکیب شیمیایی متفاوت آنها نسبت به عوامل بیماري زا است به نظر می رسد که تاثیر میکروب کشی اسانسها در ارتباط با ترکیبهاي مونوترپنی باشد ترکیبهاي اصلی در اسانس مریم گلی منوترپن هاي کتونی شامل thujone , camphor می باشد
پریبیوتیکها اثرات سودمندي را براي میزبان از طریق تحریک انتخابی رشد و یا فعالیت یک یا تعداد محدودي باکتري اعمال می کنند و بنابراین باعث بهبود و سلامت حیوان می شوند - . - 5 پریبیوتیکها با ممانعت از تشکیل و تکثیر کلونی هاي میکروب هاي بیماري زا در اثر رقابت با ان ها نگه داري از بافت پوششی روده انتقال بهتر مواد مغذي و افزایش قدرت ایمنی رودها می باشد آنتی بیوتیکهاي محرك رشد با حذف باکتري هاي دستگاه گوارش موجب کاهش در اندازه دستگاه گوارش ، پرز روده اي نازکتر و کاهش ضخامت دیواره دستگاه گوارش می شود
به نظر می رسد عصاره مریم گلی با حذف کلنی هاي مضر و جلوگیري از رقابت آنان باعث بهبود بافت و پرزهاي روده در این تحقیق گردیده است .
جدول :1 تاثیر افزودن پروبیوتیک و عصاره مریم گلی به جیره غذایی جوجه گوشتی بر خصوصیات مرفولوژي ژژنوم و ایلئوم در سن 35 روزگی
