بخشی از مقاله
چکیده
هدف از انجام این مقاله، بررسی تاثیر فرار مالیاتی شرکت ها بر هزینه سرمایه ای صاحبان سهام و دوره زمانی پژوهش سال های 1385 تا 1392 می باشد. این پژوهش به لحاظ هدف، یک تحقیق کاربردی و از نوع همبستگی بوده است. متغیر هزینه سرمایه سهام عادی بعنوان متغیر وابسته، متغیرهای جریان نقدی عملیاتی، تغییرات جریان نقدی عملیاتی، فرصت رشد آتی، اهرم مالی، اندازه شرکت، تغییرات فروش، بازده سهام، تغیرات بازده سهام و سودآوری به عنوان متغیرهای کنترلی و ریسک مالیاتی ناشی از فرار مالیاتی به عنوان متغیرهای مستقل تحقیق مورد استفاده قرار گرفتند.
روش مورد استفاده برای بررسی موضوع روش داده های ترکیبی اثرات ثابت بود. نتایج حاکی از تاثیر فرار مالیاتی بر هزینه سرمایه شرکت ها میباشد، به عبارت دیگر با توجه به منفی بودن ضریب متغیر مستقل، فرار مالیاتی، این متغیر رابطه معکوس، منفی و معناداری با هزینه سرمایه سهام عادی دارد.
-1 مقدمه
فرار مالیاتی هرگونه تلاش غیرقانونی برای پرداخت نکردن مالیات مانند ندادن اطلاعات لازم در مورد عواید و منافع مشمول مالیات به مقامات مسئول، فرار مالیاتی خوانده میشود. تعریف فرار مالیاتی، برای انواع مالیاتها یکسان است. در فرار مالیاتی، به رغم تطبیق فعالیت با قوانین، در اجرای فعالیت یک یا چند ضابطه مصوب مراجع ذیربطتعمداً نادیده گرفته میشود
مالیات بیانگر یک هزینه مهم و یک کاهش در وجوه نقد باقیمانده برای شرکت و سهامداران آن است. این موضوع سبب میشود شرکت و سهامداران از طریق مدیران خود و با استفاده از گزارشگری مالیاتی متهورانه اقدام به فرار از پرداخت مالیات نمایند. اگرچه اقدام به فرار از پرداخت مالیات منجر به افزایش ارزش شرکت میشود، لکن فعالیتهای مربوط به فرار مالیاتی این فرصت را برای مدیران فراهم میسازد تا اقدامات خود را به منظور عدم افشاء و نگهداری اخبار بد در شرکت توسعه دهند
ریسک عموماً برای نشان دهنده پراکندگی یا عدم قطعیت استفاده میشود. مفهوم ریسک در حوزه مالیات، نشاندهنده عدم قطعیت مربوط به مالیات قابل پرداخت مورد انتظار با توجه به سود قبل از مالیات میباشد - گاندر، ماتسوناگا و ویلیامز، . - 2012 به عبارتی هرچه مالیات پرداخت شده، با توجه به سود قبل از مالیات متفاوت از مالیات قابل پرداخت مورد انتظار کمتر باشد ریسک مالیاتی نیز بیشتر است
علی رغم تمامی مزیت های درآمدهای مالیاتی در مقایسه با درآمدهای غیر مالیاتی، وصول این گونه درآمدها همواره با مشکلاتی روبه رو بوده است. یکی از دلایل فاصله داشتن سطح تحقق یافته مالیات از سطح واقعی آن، وجود پدیده فرار مالیاتی است
فرار مالیاتی جزء اصلی فعالیت های زیر زمینی یا بخش نامنظم اقتصاد بوده و اقتصاددانان بیش از پیش به دنبال تجزیه و تحلیل این پدید ه هستند. بررسی ها نشان دهنده آن است که مهمترین علل اقتصادی گسترش اقتصاد زیرزمینی به بار مالیاتی، حجم مقررات دولتی، کیفیت خدمات عمومی، وضعیت بازار نیروی کار، کیفیت نظام تأمین اجتماعی و فساد اقتصادی مربوط است
در این میان محققان با توجه به تعریف محدود اقتصاد زیرزمینی، بر عامل بار مالیاتی تأکید فراوان داشته و درباره چگونگی این اثرگذاری، نظرات فراوانی ارایه کرده اند. بر این اساس در تحقیق حاضر به بررسی تاثیر فرارهای مالیاتی بر ریسک شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میپردازد.
با توجه به موضوع و اهمیت آن در این مقاله در جستجوی پاسخ برای سوالات ذیل هستیم:
آیا ریسک مالیاتی که با استفاده از روش نرخ موثر مالیات نقدی اندازهگیری میشود، بر ریسک شرکت تاثیر مثبتی دارد؟
-2 پیشینه تحقیق
بینگوی و همکاران - 2015 - ، به بررسی تأثیر فرار مالیاتی بر هزینه سرمایه حقوق صاحبان سهام شرکتهای سنگاپوری پرداختند. نتایج تحقیق حاکی از ارتباط مستقیم و معنادار بین فرار مالیاتی و هزینه سهام عادی می باشد. به عبارت دیگر با کاهش فرار مالیاتی، هزینه سرمایه سهام عادی کاهش مییابد. ژانگ هی - 2014 - 2 به بررسی تاثیر پذیری ریسک سهامدارن از اجتناب مالیاتی در 1230 شرکت چینی پرداخته است.
نتایج این مطالعه نشان می دهد که با افزایش فرار مالیاتی در شرکتهای مورد نظر، میزان ریسک پذیری آنها به نحو چشمگیری افزایش یافته است. مکگوایر و همکاران - 2012 - به بررسی رابطه تخصص مالیاتی حسابرسان و سطح اجتناب مالیاتی شرکت ها پرداختند.
نتایج پژوهش آنها بیانگر آن بود زمانی که موسسات حسابرسی یک متخصص مالیاتی باشند مشتریان آنها که خدمات مالیاتی را از این موسسات دریافت می کنند بیشتر درگیر اجتناب مالیاتی هستند. از سوی دیگر، نتایج حاکی از آن بود شرکت هایی که موسسات حسابرسی آن ها متخصص کلی صنعت هستند دارای سطح اجتناب مالیاتی بالاتری نسبت به سایر شرکت ها هستند..
فروغی و همکاران - 1391 - در مقاله ای تأثیر فرار مالیاتی بر ریسک سقوط آتی قیمت سهام در شرکت ها را مورد بررسی قرار داده اند. نتایج این پژوهش نشان داد که فرار از پرداخت مالیات، منجر به افزایش ریسک سقوط آتی قیمت سهام می شود. به بیان دیگر در شرایطی که شرکت فعالیت هایی را جهت فرار از پرداخت مالیات انجام می دهد، به دلیل آنکه این فعالیت ها مستلزم استفاده از یک سیستم گزارشگری مبهم و پیچیده است، توانایی های مدیران جهت نگهداری و انباشت اطلاعات منفی در داخل شرکت افزایش یافته و در نتیجه ریسک سقوط آتی قیمت سهام هم افزایش می یابد.
خانی و همکاران - 1392 - به بررسی رابطهی بین تخصص حسابرس در صنعت و اجتناب مالیاتی شرکت پرداختند. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که بین تخصص حسابرس در صنعت و اجتناب مالیاتی شرکت، ارتباط معناداری وجود دارد. به عبارت دیگر، شرکتهایی که حسابرس آنها متخصص صنعت باشد دارای نرخ موثر مالیات کمتر، نرخ موثر مالیات نقدی کمتر و تفاوت دفتری مالیات بیشتری نسبت به شرکتهایی می باشند که حسابرس آنها متخصص صنعت نیست.
-3 روش شناسی تحقیق
تحقیق حاضر به لحاظ هدف، یک تحقیق کاربردی است که نتایج بدست آمده از آن میتواند، مورد استفاده مدیران، سرمایهگذاران و به طور کلی استفاده-کنندگان قرار گیرد. از لحاظ روش تحقیق از نوع همبستگی است که به بررسی تاثیر فرارهای مالیاتی بر ریسک شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ، میپردازد.
قلمرو موضوعی تحقیق تاثیر فرارهای مالیاتی بر ریسک شرکتهای پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار تهران میباشد. قلمرو زمانی تحقیق از ابتدای سال 1387 تا انتهای سال 1392 میباشد و قلمرو مکانی این تحقیق در بورس اوراق بهادار تهران انجام میگیرد.
برای انجام این تحقیق، نمونههای تصادفی از شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بر اساس معیارهای زیر انتخاب گردید:
-1 قبل از سال 1387 در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده باشند.
-2 در طول دوره مورد بررسی تغییر سال یا دوره مالی نداشته باشد.
-3 به منظور همگن نمودن نمونه آماری، بانکها و مؤسسه ها مالی و سرمایهگذاری حذف گردید.
-4 دادههای مورد نظر برای آنها، از منابع مختلف در دسترس باشد.
با توجه به این شرایط شرکتهایی مورد بررسی قرار میگیرند که از لحاظ معیارهای بالا، در دسترستر باشند و برای این منظور از روش نمونهگیری در دسترس استفاده میگردد. در نهایت 107 شرکت به عنوان نمونه انتخاب میگردد.
