بخشی از مقاله
چکیده
بدون شک استفاده از فناوریهای نوین و پیشرفته مانند ICT می تواند ضمن بهبود وضعیت اقتصادی اجتماعی مردم، زمینههای لازم برای دستیابی به رفاه را به همراه داشته باشد. ICT شامل سخت افزار، پردازشگرها و سیستمهایی است که برای ذخیره، هدایت، رساندن و سهیم شدن اطلاعات به کار گرفته میشوند، دسترسی به ICT، توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی واحدهای صنعتی روستایی را به دنبال خواهد داشت. آگاهی از مزایا و کارکردها در بنگاه های کوچک و متوسط به ویژه بنگاه های واقع در مناطق روستایی می تواند به مدیران و برنامه ریزان در جهت بهبود وضعیت و شرایط این بنگاه ها یاری رساند.
بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی کارکردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات - ICT - در واحدهای صنعتی واقع در نواحی روستایی شهرستان همدان به شیوه پیمایشی- توصیفی انجام گرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه کارکنان و کارشناسان واحدهای صنعتی مذکور که هر یک به نوعی در این شرکت ها با ICT سر و کار دارند بوده است. انتخاب نمونه ها بر پایه فرمول کوکران صورت گرفت و تعداد 125 پاسخگو محاسبه شد. مهمترین ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود که روایی آن توسط متخصصان تأیید و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ 0/98 برآورد شد. . نتایج این مطالعه نشان داد که استفاده از ICT در واحدهای صنعتی روستایی شهرستان همدان اثرات مختلفی در زمینههای درآمدی از جمله مهارت کارکنان و نیز رضامندی مشتری و بازاریابی داشت.
مقدمه
در سطح جهان، مشاهدات مختلفی حاکی از کارکردهای ICT در واحدهای صنعتی و تأثیر این فناوری بر عواملی مانند: افزایش درآمد، کاهش هزینه های معاملات، صرفه جویی در زمان، افزایش سطح آگاهی در زمینه بازاریابی - ایجاد بازارهای الکترونیکی - و بهبود فروش و عوامل دیگری از همین قبیل صورت گرفته است. در شماری از واحدهای مشابه نیز تأثیر این فناوری در افزایش میزان تولید این واحدها، افزایش میزان رقابت انگیزی، افزایش ظرفیتهای اشتغال و ... مشاهده شده است.
ICT مفهومی گسترده است که به کارگیری فناوری سامانههای بر پایه رایانه و فناوری ارتباطات برای گردآوری، پردازش، نگهداشت، پخش، و برقراری ارتباط در سازمان را پوشش میدهد - هاربی و همکاران، ICT. - 2009 موجب خلق شیوههای جدید تولید، ابزار جدید و روشهای مختلف ارتباطات، کالاها و خدمات نو و اشکال جدیدی از اجتماعات شده است.
امروزه ICT دامنه حضور خود را در سراسر جهان و در همه حوزهها گسترده است، به گونهای که میتوان گفت تحلیل و بررسی فرآیند توسعه در جهان بدون مطالعه فناوری اطلاعات ناممکن است و به عنوان یکی از شاخصهای پایداری توسعه از قابلیت بررسی برخوردار میباشد
برای نیل به توسعه پایدار میباید اطلاعات فنی و علمی برای همه کاربران اشاعه یابد و مشاغل مورد نیاز برای این فرآیند پیچیده فراهم گردد. از طرفی استفاده از ICT به ویژه در زمینه افزایش کمیت و کیفیت تولیدات سبب تغییر چهره مشاغل کشاورزی و غیر کشاورزی شده است که نتیجه آن کاهش خطاهای انسانی و صرف وقت و هزینه زیاد و گسترش و آموزش در کوتاهترین زم ان ممکن و بهترین روش در هر مکان و زمانی شده است.
با ایجاد مشاغل الکترونیکی و با توجه به جذابیت و گستره آن، تاثیرات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی ژرفی بر تولید و توسعه وارد آمده است. بنابر این اگرکشوری بخواهد در زمره کشورهای توسعه یافته قرار گیرد، لازم است قبل از پرداختن به امور دیگر به وجوه زیربنایی توسعه یعنی تامین اطلاعات و گسترش شبکه اطلاع رسانی تا اقصی نقاط کشور اقدام نماید تا از طریق ارائه خدمات اطلاع رسانی، موانع پیش روی رشد و توسعه از میان برداشته شود
کارکردهایICT در واحدهای صنعتی کوچک و متوسط - SMEs -
ICT با تغییرات و تحولات روز به روز خود در جهان امکان معاملات مالی و تجاری و بازاریابی را از مفاهیم سنتی تا تجارت فرامرزی در چند دهه گذشته بطور دائم تغییر داده است . اطلاع رسانی در توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نقش اول را ایفا میکند. همچنین، با توجه به نیاز اطلاع رسانی به بسترهای پیشرفته و شبکههای پیچیده رایانه ای، خود به خود توسعه در زمینه الکترونیک را سبب می شود که لاجرم صنعت رایانه را نیز فرا میگیرد. با توسعه صنعت رایانه، دیگر صنایع هم فعال میشوند و در نهایت تمامی امور یک کشور به فعالیت افتاده و کشور در راستای اهداف مورد نظر خود به حرکت در میآید.
اطلاع رسانی با توجه به این که نیاز به فناوریهای پیشر فته دارد، سبب میشود که تمامی صنایع کشور به فعالیت بیفتد و در تعامل با یکدیگر کار کنند. از طرف دیگر، بخش خدمات کشور نیز رونق میگیرد. چون عرضه محصولات اطلاع رسانی نیاز به بخش خدمات پیشرفتهای دارد
گردش جریان محصولات به این صورت باعث میشد که درآمد واحدهای صنعتی واقع در این نواحی به حداقل برسد و واسطهها بیشترین سود را کسب نمایند
وضعیت صنایع کوچک روستایی در منطقه مورد مطالعه
در پایان سال 1388 تعداد شهرکها و نواحی صنعتی مصوب استان 23 مورد بوده که شامل 13 شهرک و 10 ناحیه صنعتی بوده است. مساحت کل اراضی در اختیار این شهرکها و نواحی صنعتی 1368 هکتار بوده که 972 هکتار آن مربوط به اراضی صنعتی است. همچنین بر طبق آخرین گزارشات - اردیبهشت ماه - 1391 از سازمان صنایع و معادن استان همدان تعداد کل واحدهای فعال صنعتی واقع در نواحی روستایی شهرستان همدان 205 واحد میباشد که تعداد 105 واحد در داخل شهرکها و نواحی صنعتی و بقیه در خارج از این مناطق مستقر هستند.
فرضیهی تحقیق
این تحقیق برای دستیابی به این مهم انجام شده است که تاثیر فن آوری اطلاعات بر در آمد واحدهای صنعتی روستایی چگونه بوده است و برای دستیابی به آن فرضیه زیر مورد بررسی قرار گرفت.
- استفاده از ICT بر ارتقاء سطح درآمد واحدهای صنعتی روستایی تأثیر معنی داری داشته است.
روش تحقیق
این تحقیق از نوع، کاربردی4 و روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش پیمایشی- توصیفی5 است که با هدف بررسی کارکردهای ICT در واحدهای صنعتی نواحی روستایی شهرستان همدان انجام گرفته است.
جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه واحدهای صنعتی فعال واقع در نواحی روستایی شهرستان همدان در سال 1391 است که تعداد آنها بر اساس آخرین آمار سازمان صنعت، معدن و تجارت استان همدان 205 واحد میباشد.
در مرحله پیش آزمون 30 پرسشنامه توسط کارکنان واحدهای صنعتی واقع در نواحی روستایی شهرستان همدان تکمیل شد. سپس با استفاده از فرمول کوکران حجم جامعه مورد مطالعه به شرح زیر محاسبه شد.
بدین ترتیب حجم نمونه مورد مطالعه براساس فرمول کوکران 125 واحد محاسبه شد.
روش نمونه گیری تحقیق، از نوع تصادفی ساده میباشد و برای انتخاب نمونه از جامعه از جدول اعداد تصادفی استفاده شده است. در این پژوهش برای جمع آوری اطلاعات از روشهای مختلفی همچون مشاهده، مصاحبه با کارکنان واحدهای صنعتی مذکور، مطالعه اسنادی و کتابخانهای و در نهایت پرسشنامه استفاده شده است.
