بخشی از مقاله
چکیده
در این پروژه تحقیقاتی تاثیر اهن، روي و منگنز که از عناصر مهم در چرخه فیزیولوژیک گیاهان می باشند و کمبود آنها در خاك هاي مناطق جنوب کشور مشاهده می شود در غالب طرح بلوك هاي کامل تصادفی و به صورت فاکتوریل بررسی شد. نتایج نشان دادکه کاربرد توام سه عنصر فوق به صورت محلول پاشی بیشترین تاثیر را روي وزن میوه داشت در حالی که بیشترین عملکرد در تیمار خاکدهی این 3 عنصر دیده شد - kg/tree10 - کاربرد این عناصر تاثیري بر سال اوري میوه نداشت ولی با توجه به کمبود این عناصر در خاك هاي مناطق جنوبی کشور توصیه می شود جهت بهبود باردهی و خصوصیات کنسروي میوه این3 عنصر به صورت توام استفاده شود.
مقدمه
کمبود عناصر ریز مغذي مانند آهن، روي و منگنز که نقش مهمی در فعالیت هاي متابولیکی گیاه از جمله رشد و نمو و فتوسنتز دارند در خاك هاي آهکی مناطق جنوبی کشور مشاهده می شود. کاربرد مناسب ابن عناصر می تواند به بهبود شرایط رشد و نمو و بهبود کیفیت میوه به یکنواختی باردهی و افزایش عملکرد کمک کند در این رابطه پژوهش هایی که توسط سایر محققین صورت گرفته نشان داده که این عناصر می توانند تاثیر مثبتی بر خصوصیات زیتون داشته باشند
در این رابطه تولین و همکاران - 2009 - نشان دادند که کاربرد عناصر غذایی همراه با هوموس تأثیر معنیداري در میزان عملکرد دارد. در پژوهشی که الخاواگا - - 2007 تاثیر حلقه برداري و کاربرد عناصر روي، آهن، منگنز و اسید بوریک در رشد، گلدهی، عملکرد و کیفیت میوه زیتون رقم مانزانیلا بررسی کرد. نتایج نشان داد که حلقه برداري و محلول پاشی غذایی می تواند باعث افزایش میزان رشد، تعداد وسطح برگ، عملکرد، وزن میوه و گوشت و درصد روغن در مقایسه با تیمار شاهد گردد.
ماتور - 2007 - در بررسی خود عنوان نمود که کاربرد عناصر نیتروژن و روي در اوایل فصل رشد باعث تحریک بیوسنتز گیاه شده و تولید هورمون ها و میزان فتوسنتز را تحریک می کند.
مواد و روشها
این پروژه روي درختان 10ساله زیتون که به باردهی کامل رسیده بودند انجام شد تیمارهاي مورد استفاده شامل کاربرد جداگانه و توام عناصر آهن، روي و منگنز به دو روش خاك دهی و محلول پاشی بود جهت محلول پاشی از: -سولفات آهن، سولفات روي و سولفات منگنز استفاده شد. هر تیمار بر روي دو درخت و در سه تکرار انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل و در غالب طرح بلوك هاي کامل تصادفی اجرا گردید. تیمارهاي خاکدهی در اواخر زمستان و به صورت چال کود انجام شد و تیمارهاي محلول پاشی در سه نوبت قبل از گلدهی، دو هفته بعد از ریزش گل ها و سه هفته پس از نوبت دوم انجام شد.
در نهایت تیمارها از لحاظ عملکرد و خصوصیات میوه شامل وزن، طول، نسبت گوشت به هسته حجم میوه، درصد روغن و عملکرد و سال اوري مورد بررسی قرار گرفتند.
نتایج
با توجه به جدول1 بیشترین وزن میوه در تیمار محلولپاشی آهن-روي- منگنز بدست آمد که با تیمار خاك دهی منگنز در سطح %5 تفاوت معنیداري را نشان میداد ولی با سایر تیمارها تفاوتی دیده نشد.
در رابطه با طول میوه هیچ یک از تیمارها افزایش معنیداري نسبت به شاهد نشان نمیدادند ولی در رابطه با عرض میوه بیشترین مقدار در تیمار خاك دهی روي -منگنز دیده شد که نسبت به شاهد در سطح %5 تفاوت معنیداري را نشان میداد. بیشترین وزن هسته مربوط به تیمار شاهد بود تغییرات حجم میوه ثابت بوده و تفاوت معنیداري را نشان نمیدهد.
در رابطه با نسبت گوشت به هسته بیشترین مقدار در تیمار خاك دهی آهن- منگنز مشاهده شد که نسبت به شاهد در سطح%5 تفاوت معنیداري داشت. متوسط درصد روغن رقم زرد طی دوره آزمایش در حدود %15/5 بود که تیمارها تفاوت معنیداري با یکدیگر نداشتند. متوسط میزان عملکرد رقم زرد در هر درخت در دوره آزمایش در حدود10 کیلوگرم در هر درخت بود که بیشترین مقدار آن در تیمار خاك دهی آهن مشاهده شد.
بحث
کاربرد این عناصر چه به صورت خاك دهی و یا محلول پاشی اثرات مطلوبی در رابطه با بعضی خصوصیات میوه به جا گذارد بطوري که در رابطه با وزن میوه درتیمار محلول پاشی اهن ، روي و منگنز و در در رابطه با عملکرد درتیمار خاکدهی این 3 عنصر افزایش دیده شد.
این نتایج با مشاهدات تولین و همکاران 2009 - و الخاواگا - - 2007 مطابقت داشت عدم تاثیر معنی دار کاربرد این عناصر بخصوص هنگامی که به صورت تکی مصرف می شدند را می توان به کمی نیاز گیاه به این عناصر نسبت داد که تنها هنگامی که کمبود انها به حد بحرانی برسد کاربرد انها تاثیر گذار خواهد بود مشابه این این نتایج توسط اسکوبار و همکاران - 1999 - و ژیلو یاسن و همکاران - 2000 - نیز گزارش شده است. به هر حال اثر محلول پاشی به خصوص با غلظت%6 در مورد خاك هایی که فراهمی این عناصر در آن کمتر از حد بحرانی است می تواند قدم موثري در جبران نیاز غذایی زیتون باشد.
