بخشی از مقاله
چکیده
در این پروژه تحقیقاتی تاثیر اهن، روي و منگنز که از عناصر مهم در چرخه فیزیولوژیک گیاهان می باشند و کمبود آنها در خاك هاي مناطق جنوب کشور مشاهده می شود در غالب طرح بلوك هاي کامل تصادفی و به صورت فاکتوریل بررسی شد. نتایج نشان دادکه کاربرد توام سه عنصر فوق به صورت محلول پاشی تاثیرمعنی داري روي وزن و سایر خصوصیات میوه نداشت در این رقم تاثیر کاربرد اهن نتایج بهتري در بر داشت بطوري که بیشترین درصد روغن در تیمار محلول پاشی اهن –روي و بیشترین عملکرد در تیمار محلول پاشی اهن –منگنز - 8 kg/tree - مشاهده شد . بنابر این توصیه می شود جهت بهبود تولید روغن در این رقم از کودهاي حاوي اهن استفاده شود..
مقدمه
تاثیر کاربرد عناصر ریز مغذي در خصوصیات میوه و درصد روغن درتعدادي از گیاهان از جمله زیتون گزارش شده است این عناصر نقش مهمی در فعالیت هاي متابولیکی گیاه از جمله رشد و نمو و فتوسنتز دارند در خاك هاي آهکی مناطق جنوبی کشور کمبود این عناصر مشاهده می شود بنابر این جهت بهبود شرایط رشد و نمو و بهبود کیفیت میوه و یکنواختی باردهی و افزایش تولید روغن و عملکرد کاربرد این عناصر توصیه شده است.
در این رابطه بنیتز و همکاران - 2002 - 4 نشان دادند رابطه مستقیمی بین میزان رس خاك و مقدار آهن برگ وجود دارد و اریوس و همکاران - 1995 - 5 در پژوهش خود در چند رقم زیتون نشان دادند که میزان جذب عناصر در زیتون میتواند تحت تأثیر نوع رقم قرارگیرد
مواد و روشها
این پروژه روي درختان 20 ساله زیتون که به باردهی کامل رسیده بودند انجام شد تیمارهاي مورد استفاده شامل کاربرد جداگانه و توام عناصر آهن، روي و منگنز به دو روش خاك دهی و محلول پاشی بود جهت محلول پاشی از: -سولفات آهن، سولفات روي و سولفات منگنز استفاده شد. هر تیمار بر روي دو درخت و در سه تکرار انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل و در غالب طرح بلوك هاي کامل تصادفی اجرا گردید. تیمارهاي خاکدهی در اواخر زمستان و به صورت چال کود انجام شد و تیمارهاي محلول پاشی در سه نوبت قبل از گلدهی، دو هفته بعد از ریزش گل ها و سه هفته پس از نوبت دوم انجام شد.. در نهایت تیمارها از لحاظ عملکرد و خصوصیات میوه شامل وزن، طول، نسبت گوشت به هسته حجم میوه، درصد روغن و عملکرد و سال اوري مورد بررسی قرار گرفتند.
نتایج
جدول : 1 تاثیر کاربرد آهن، روي و منگنز بر خصوصیات میوه عملکرد و جذب عناصر رقم روغنی
با توجه به جدول 1 میانگین وزن میوه در رقم روغنی در حدود 2 گرم میباشد که در این رابطه کاربرد محلول پاشی آهن-منگنز بیشترین وزن را باعث گردید که البته با بعضی ار تیمارها تفاوت معنیداري در سطح %5 دارد. این تیمار با کاربرد خاك دهی روي- آهن و خاك دهی روي-آهن -منگنز تفاوت معنیداري را نشان میداد.
بیشترین طول میوه در تیمار خاك دهی روي و بیشترین عرض میوه در تیمار خاك دهی منگنز دیده شد. با اینکه کمترین وزن هسته در تیمار خاك دهی آهن وخاك دهی منگنز بدست آمد ولی این کاهش تأثیر معنیداري در نسبت گوشت به هسته نداشت.
از لحاظ در صد روغن متوسط روغن استحصال شده از میوه رقم روغنی در حدود 16 درصد بود که بیشترین مقدار آن در تیمار محلولپاشی آهن- روي بدست آمد - %16/27 - که با سایر تیمارها تفاوت معنیداري در سطح %5 نداشت. از لحاظ میزان عملکرد بیشترین مقدار در تیمار محلولپاشی آهن-منگنز با8 کیلوگرم میوه در هر درخت بدست آمد که البته در این رابطه نیز تفاوت معنیداري بین تیمارها با شاهد مشاهده نشد.
بحث
نتایج میانگین غلظت عناصر آهن، روي و منگنز در برگ زیتون نشان داد که به طور کلی تاثیر محلول پاشی این عناصر در افزایش غلظت در برگ بیشتر از تیمارهاي خاکی می باشد در این رابطه به نظر می رسد کاربرد اهن تاثیر مثبتی بر عملکرد و در صد روغن داشت. کاربرد این عنصر بخصوص به صورت محلول پاشی توانسته است اثرات مطلوبی در رابطه با بعضی خصوصیات میوه به جا گذارد بطوري که در رابطه با وزن میوه تمامی تیمارهاي محلول پاشی حاوي آهن داراي میانگین وزنی بیش از شاهد بودند.
این وضعیت در رابطه با سایر خصوصیات میوه از قبیل طول و عرض میوه نیز صادق بود. همچنین اندازه گیري در صد روغن و عملکرد نیز در تیمارهاي محلول پاشی نشان دهنده افزایش در مقدار این فاکتور ها است این یافته مطابق با یافته هاي اوبارز وهمکاران - - 2009 در رابطه با کمبود آهن در خاك هاي داراي کربنات کلسیم بالا بود که محلول پاشی اثرات مثبتی در این رابطه داشت.
با این وجود به علت عدم وجود تفاوت معنی دار نمی توان نظر قاطعی دراین رابطه اظهار نمود. این مشاهدات در حالی است که بر اساس بعضی منابع کاربرد عناصر کم مصرف از جمله آهن و منگنز توانسته بود اثرات مثبتی در رابطه با رشد و نمو میوه داشته باشد. تفاوت در نتایج موجود را شاید بتوان اینگونه تحلیل نمود که مقدار کمبود عناصر در منطقه آزمایش در حدي نبوده که روي فرایند هاي فیزیولوژیک گیاه از جمله فتوسنتز اثر گذارد.
