بخشی از مقاله
چکیده :
این تحقیق به منظور بررسی پرآوري گیاه آزالیا رقم Indicum انجام گردید. پس از گندزدایی، استقرار ریز نمونه ها در محیط کشت آندرسون انجام گرفت. در این آزمایش، تاثیر پپتون و مخمر در ترکیب با محیط هاي کشت مختلف بر روي تعداد نوشاخه، طول نوشاخه و تعداد گره مورد ارزیابی قرار گرفتند. ابتدا نوشاخه هایی بر روي محیط کشت هاي مختلف شامل: Anderson ½ 1/10 MS, WPM, MS, ¼ Anderson , Anderson, به تنهایی یا در ترکیب با پپتون و مخمر کشت شدند. بهترین تیمار از نظر تحریک افزایش طول نوشاخه و تعداد گره، محیط کشت ½ Anderson بود که با سایر تیمار هاي محیط کشت تفاوت معنی داري داشت. همچنین بنابر نتایج بدست آمده از این پژوهش استفاده از پپتون و مخمر تاثیري بر طول و تعداد نوشاخه و تعداد گره نداشت .
کلمات کلیدي: آزالیا، محیط کشت، پپتون، مخمر
مقدمه :
آزالیا با نام علمی Rhododendron spp. از خانواده Ericaceae می باشد . ارزش تجاري بسیاري از گونه هاي آن به دلیل اهمیتی است که از نظر فضاي سبز دارند - ویلکینز. - 1999 1 ریز ازدیادي آزالیا با تکنیک کشت نوك شاخساره با کشف محیط کشت آندرسون در سال 1975 میسر شد. غلظت مواد غیر آلی این محیط نسبت به محیط MS در سال1962 کاهش یافت تا حالت سمیتی که براي آزالیاها در این محیط رخ می داد برطرف شود.تحقیقی که بر روي آزالیا گونه R. Lapponicum انجام گرفته است نشان می دهد که بیشترین میزان کالوس در محیط کشت ¼ MS تشکیل می شود و پرآوري و ریشه دهی گیاهچه ها نیز در محیط ½ MS موفقیت آمیز گزارش شده است - تانگ2 و همکاران، . - 2004 بنابراین با توجه به توسعه روزافزون کشت آزالیا در مناطق شمال کشور و مناسب بودن رقم R.indicum و ضرورت عاري از بیماري بودن آن، هدف از این پژوهش بررسی اثر محیط کشت هاي مختلف روي پرآوري شاخساره گیاه آزالیا می باشد.
مواد و روش ها :
دراین پژوهش از گیاهان گلدانی 2- 3 ساله آزالیا رقم indicum استفاده گردید. براي تهیه ریز نمونه هاي آزالیا، پس از حذف برگ ها، شاخه ها به قطعات 3-4 سانتی متري تقسیم شدند. ریزنمونه ها با آب و مایع ظرفشویی شسته شده و سپس به مدت 2 ساعت در زیر آب جاري قرار گرفتند. نمونه هاي شسته شده روي کاغذ صافی درون پتري دیش قرار گرفتند تا آب اضافی آنها گرفته شود و پس از آن، جهت ضدعفونی شیمیایی به زیر لامینار منتقل شدند. ضدعفونی شیمیایی با استفاده از کلرید جیوه 0/1 - %0/1 گرم کلرید جیوه در 100cc آب - انجام گردید و ریز نمونهها به مدت 5 دقیقه در این محلول قرار گرفتند. پس از انجام تیمار فوق نمونههاي گیاهی 3 مرتبه با آب مقطر استریل شستشو داده شدند، سپس نمونه هاي استریل در پتري دیش قرار گرفته و نواحی قهوه اي شده حذف شدند و نواحی سالم به برش هاي حدود 2 سانتی متر تقسیم شدند.
به منظور اطمینان از به دست آوردن ریزنمونه هاي گندزدایی شده و نیز به منظور افزایش تعداد نمونه ها و قبل از انتقال به محیط هاي کشت در تیمارهاي آزمایش، نمونه ها بر روي محیط کشت پایه آندرسون - آندرسون3، - 1975 به همراه 30 گرم ساکارز ، 7/5 گرم آگار ، 15 میلی گرم در لیتر 2ip و 4 میلی گرم در لیتر IAA استقرار یافتند. پس از 8-10 هفته جوانه هاي بعضی از تک گره ها شروع به رشد کرده و تولید یک یا چند شاخساره کردند. در پایان هر 2 ماه شاخساره هایی که به تازگی بوجود آمدند جدا شده و به محیط کشت جدید حاوي هورمون هاي مرحله دوم منتقل شدند. بدین صورت، تعداد نمونهها بصورت تصاعدي افزایش یافت. این عمل تا زمانی که شاخساره کافی براي آزمایشات باززایی به دست آید انجام گردید.پس از تکثیر ریزنمونه ها در مرحله استقرار و رفع کامل آلودگی، نوشاخه هایی با طول 1/5 سانتی متر شامل 4 جوانه جانبی حاصل شدند که جهت پرآوري در محیط کشت هاي مختلف قرار گرفتند.
تیمارهاي مرحله پرآوري 11 تیمار شامل محیط هاي کشت : آندرسون، 1/ 2 آندرسون , 1 / 10 MS , 1 / 4 MS و WPM بود که هر کدام به تنهایی یا در ترکیب با پپتون و مخمر و نیز یک تیمار شاهد حاوي پپتون و مخمر به تنهایی مورد استفاده قرار گرفتند. محیط هاي کشت در ظروف شیشه اي به میزان 20 میلی لیتر در هر ظرف ریخته شدند. هورمون هاي مورد استفاده در تمامی تیمارها 15 میلی گرم در لیتر 2ip و 4 میلی گرم در لیتر IAA بود. میزان آگار و ساکارز به ترتیب 7/5 گرم و 30 گرم در لیتر استفاده گردید - میزان پپتون 265 میلی گرم در لیتر و مخمر 88 میلی گرم در لیتر بود - . پس از 10 هفته، تعداد و طول نو شاخه و تعداد گره یادداشت برداري شدند.
نتایج :
تأثیر محیط کشتهاي مختلف بر روي تعداد نوشاخه ، طول نوشاخه و تعداد گره:
نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها ي این آزمایش نشان داد که تیمارهاي محیط کشت برروي تعداد , طول نوشاخه و تعداد گره در سطح %1 معنی دار شد - جدول 2و. - 1
با توجه به نتایج حاصل از مقایسه میانگین داده ها - نمودار - 1 محیط کشت WPM با میانگین 5/4 شاخه بیشترین تاثیر را بر روي تعداد نوشاخه داشت که البته از نظر آماري تیمارهاي WPM+Pepton+ Yeast, ¼ MS, ½ A, A+Pepton+Yeast, A و WPM تفاوت معنی داري نداشت. اثر محیط هاي کشت مختلف بر روي طول شاخه و تعداد گره نشان داد که بهترین نتیجه در تیمار ½ A به ترتیب با 0/ 71 میلی متر طول و 5/33 گره مشاهده شد - نمودار3و - 2 که با سایر تیمارها اختلاف معنی داري داشت .
