بخشی از مقاله
چکیده
این پژوهش به منظور دستیابی به روشی مناسب برای تعیین بهترین غلظت محلول هیپوکلریت سدیم جهت رفع آلودگیهای سطحی و استقرار گیاه زرشک بیدانهBerberis vulgaris var asperma در شرایط کشت درون شیشهای انجام گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تیمار و هر تیمار شامل 5 تکرار انجام شد. ریزنمونهها بر روی محیط کشت - DKW - دارای 30 گرم در لیتر ساکارز و 2/1 گرم در لیتر فیتاژل به عنوان ماده ژلهای کننده قرار گرفتند. یادداشتبرداری ریزنمونهها شامل درصد ریزنمونههای آلوده به قارچ و باکتری، درصد ریزنمونههای قهوه ای شده و درصد ریزنمونههای رشد کرده بعد از 3 هفته انجام شد. بهترین تیمار از نظر کمترین درصد ریزنمونههای آلوده به قارچ و باکتری و درصد ریزنمونههای قهوهای شده و بیشترین درصد ریزنمونههای رشد کرده، محلول هیپوکلریت سدیم 1 درصد در مدت زمان 10 دقیقه بود.
مقدمه
جنس زرشک1 متعلق به خانواده زرشک2و راسته آلاله2و رده دو لپهایهای جداگلبرگ میباشد. مهمترین جنسهای این خانواده عبارتند از زرشک، ماهونیا و پودوفیلوم - موذن فردوسی، 1372 و کافی و همکاران، . - 1381 زرشک بیدانه درختچهای چند ساله، خزانکننده و خاردار است، برگهای آن چرمی، متناوب و پهن و گلآذین آن خوشهای با گلهای زردرنگ است. میوه آن سته قرمز، بیضی یا شبه بیضی و بدون دانه است و یکی از گیاهان دارویی ارزشمند ایران است و دارای آلکالوئیدهای بربرین، بربامین و اوکسیاکانتین است. زرشک از جمله گیاهان مقاوم به شرایط نامساعد محیطی است و خاکهای نسبتا سبک لومی- شنی با زهکشی خوب در مناطق کوهپایهای را ترجیح میدهد - کافی و همکاران، . - 1381 گونههای مختلف زرشک به استثنای زرشک بیدانه بوسیله بذر، خوابانیدن، پیوند و قلمه زدن تکثیر میشوندولی در زرشک بیدانه به دلیل عدم وجود بذر، امکان تکثیر جنسی آن غیر ممکن بوده و متداولترین روش تکثیر آن پاجوش است که به دلیل سخت بودن و آسیب دیدن ریشهها تکثیر این گیاه با مشکل روبهروست. از بین انواع زرشکها، زرشک بیدانه از گونههای بومی ایران است - محمدی، - 1390
این پژوهش به منظور دستیابی به روشی مناسب برای تعیین بهترین غلظت محلول هیپوکلریت سدیم جهت رفع آلودگیهای سطحی در شرایط کشت درون شیشهای انجام شد.
مواد و روشها:
1 Berberis
2 Berberidaceae
3 Ranales
این آزمایش به منظور بررسی اثر غلظتهای مختلف هیپو کلریت سدیم - مایع تجاری سفید کننده بوژنه - بر استقرار کشتهای درون شیشهای زرشک بیدانه در آزمایشگاه ریزازدیادی و کشت بافت گیاهی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس انجام گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تیمار، 5 تکرار و هر تکرار شامل 4 ریزنمونه انجام شد. به عنوان ریزنمونه از شاخههای رشد فصل جاری درختان بالغ زرشک بیدانه موجود در ایستگاه تحقیقات درختان چند منظوره استهبان استفاده گردید. ریزنمونهها در ابتدا به مدت 1 ساعت در محلول 2 در هزار قارچ کش بنومیل برای گندزادیی اولیه قرار داده شدند و بعد از طی این مدت در زیر هود لامینار ابتدا با الکل اتیلیک 70 درصد به مدت 30 ثانیه و پس از آن با محلول هیپو کلریت سدیم با غلظتهای 1، 2 و 4 درصد به مدت 10 دقیقه ضد عفونی شده و سپس ریزنمونهها بر روی محیط کشت اختصاصی گردو - Mc Granahan, 1987 - - DKW - دارای 30 گرم در لیتر ساکارز، 1 میلیگرم در لیتر BA، 0/01 میلیگرم در لیتر IBA و نیمهجامد شده با 2/1 گرم در لیتر فیتاژل کشت شده و به اتاق رشد منتقل گردیدند. یادداشتبرداری ریزنمونهها بعد از 3 هفته شامل درصد ریزنمونههای آلوده به قارچ و باکتری، درصد ریزنمونههای قهوهای شده و درصد ریزنمونههای رشد کرده انجام شد.
یافتهها:
بر اساس نتایج حاصل از جدول تجزیه واریانس - جدول - 1 در گیاه زرشک بیدانه، تاثیر غلظتهای مختلف محلول هیپو کلریت سدیم - مایع تجاری سفید کننده بوژنه - بر درصد ریزنمونههای رشد کرده در سطح 1 درصد دارای اختلاف معنیداری بود. با توجه به عدم آلودگی قارچی در کلیه تیمارها و تکرارها، تجزیه واریانس درصد ریزنمونههای آلوده به قارچ آن انجام نشد .
