بخشی از مقاله
چکیده:
آموزش دورهی پیشدبستانی به عنوان گام اول آموزش رسمی کشور بر پیشرفت تحصیلی دانشآموزان پایه اول دبستان اثرات مثبت خواهد گذاشت. شخصیت فرد در دوره پیش دبستانی شکل میگیرد. ارائه آموزشهای اثر بخش در این دوران برای رشد بعدی کودک بسیار مهم است. کودک نیاز به شرکت در فعالیتهای اجتماعی بیشتری دارد و حضور در محیط های پیشدبستانی این امکان را به او میدهد تا با دیگر کودکان همسن و سال خود ارتباط برقرار کرده و به تدریج مهارتهای اجتماعی لازم را برای برقراری روابط اجتماعی به دست بیاورد. از آنجایی که در کشور ما به ویژه تا قبل از تغییر در نظام آموزشی کشوردر مورد آموزش های پیش دبستانی تردیدها و بدفهمیهایی وجود داشته است لازم میباشد تا با دیدی وسیعتر مسئله آموزش و پرورش پیش دبستان را بررسی کرده و تاثیر آن را بر اختلاف رفتاری و موفقیتهای تحصیلی بعدی دانشآموزان برآورده کند.
مقدمه:
آموزش و پرورش در رشد انسان و تغیر و دگرگونی و ارتقا جوامع انسانی و بشری نقش تاثیر گذار و چشم گیری دارد. از آنجا که کودکی اولین و مهمترین دوری زندگی هر فردی است و ساختار شخصیتی و رفتاری انسان در این دوره بنیان گذاری میشود، این دوران را دوران سرنوشتساز و مثبت دانستهاند. امروزه ضرورت و اهمیت آموزش و پرورش در دوران اولیه کودکی بسیار محسوس و شایان توجه است که بازتاب آن در کلیه بحثها و پژوهشهای علمی و برنامههای آموزشی مراکز پیش دبستانی کاملا هویدا است.
افزایش چشمگیر رقم مادران شاغل و در نتیجه حضور گستردهی کودکان آنها در برنامههای مراقبت گروهی خارج از خانه، بهبود و گسترش بهداشت کودک همراه با توجه بیشتر به جنبههای رشد عقلانی و اجتماعی کودکان، آگاهی از نقش اساسی تجربیات دوران کودکی و تاثیرات پایدار آن بر تمامی جنبههای رشد و یادگیری از جمله دلایل اساسی این امر شناخته شده اند .آموزش و پرورش پیش از دبستان عبارت است از آموزشی که از زمان تولد آغاز و تا شروع اولین سالهای دبستان ادامه می یابد در چنین سالهایی کودکان مراحل مهم و حساس زندگی خود را از جهات شخصیتی، اجتماعی و آموزشی پشت سر می-گذارند . کودکی، اولین و مهمترین دورهی زندگی آدمی است. دورهای شاخص برای توسعه مهارتهای بنیادی و حرکتی که در این دوره کودک یک نقش فعال در ساختار یادگیری و فهمیدن دارد و دانشی که در این دوران به دست می آورد، بسیار مهم و تعیین کننده است . هنگامی که کودکان مدرسه را شروع میکنند، مشتاقند تا چیزهای جدیدی بیاموزند و اگر آمادگیهای لازم برای ورود به این دوره در کودک ایجاد شود، حتماً ضمانت کافی برای کسب موفقیتهای آینده او نیز فراهم خواهد شد .
دوره پیش از دبستان، اولین مرحله آموزش و پرورش رسمی است و یک محیط رفتاری بسیار مهم برای بسیاری از بچهها به شمار میرود و هر چه آموزشهای دوره پیش دبستانی با کیفیت بالاتری ارائه گردد، کودکان دوران تحصیلی قویتری خواهند داشت. سالهای آغازین زندگی کودک، یکی از مهمترین دورههای رشد او به شمار میآید و آنچه در این دوران رخ میدهد بهطور اساسی بر رشد بعدی کودک اثرگذار است. اکثر مطالعات و پژوهشها نشان میدهد محیط خانواده پاسخگوی رشد اجتماعی کودک بعد از چهار سالگی نیست و کودکان در این سن، نیاز به شرکت در فعالیتهای اجتماعی بیشتری دارند و حضور در محیطهای پیش دبستانی این امکان را به آنها میدهد تا با کودکان همسن و سال خود ارتباط برقرار کرده و به تدریج مهارتهای اجتماعی لازم را برای برقراری روابط اجتماعی به دست بیاورند. یکی ازجنبههایی که توجه روان شناسان را به خود جلب نموده سالهای اولیه زندگی کودک است. چراکه در این سنین چهار چوب اصلی شخصیت کودک پیریزی میشود و در مراحل بعدی رشد و تکامل می یابد.
این مساله باعث گردید که به تعلیم و تربیت کودک در سنین پیش از دبستان با دیدی عمیق و علمی نگاه کودکان در دوره پیش دبستانی را اجباری اعلام کردهاند و لازم شود و کودک به عنوان رکن اساسی تعلیم و تربیت پیش از است کودکان قبل از ورود به کلاس اول مهارتهایی را کسب دبستان مورد توجه متخصصان و مسئولان تربیتی قرار گیرد. کودکان بزرگترین ثروت هر کشور محسوب می شوند و امروز در مراکز پیشدبستانی زمینه یادگیری مفاهیم ریاضی، تردیدی وجود ندارد که سرمایهگذاری در راه تامین سعادت و رفاه استدلال و زبان آموزی غیر مستقیم فراهم میشود. محور آموزش اطفال و تعلیم و تربیت آنان از سرمایه گذاری در هر رشته دیگری ها بازی است .یکی از مهم ترین مهارتهایی که باید در مقطع سودمندتر و نتیجه بخشتر است. به طور کلی سالهایی را که پیش دبستانی به بچه ها آموزش داده شود، مهارتهای ظریف کودکان در مهدکودک یا آمادگی میگذرانند از حساسترین دستی است. برای تقویت مهارتهای ظریف دستی، غیر از کار با دوران زندگی آنان محسوب میشود ومخصوصاً از لحاظ اجتماعی وسایل گوناگونی که در بازار وجود دارد - مثل خمیر و مهره - ، ساختن آنها بسیار حائز اهمیت است.
آموزش و پرورش پیش نقاشی کشیدن و ساخت اشکال هندسی هم به بچه ها آموزش دادهدبستانی به عنوان یک نهاد کلی مداخله میتواند به غنی سازی میشود . بسیاری از والدین میگویند که فرزندشان علاقهای به محیط کودکان پرداخته و آنها را به تجارب ادراکی و ذهنی نقاشی کشیدن ندارد، اما در آموزشهای پیشدبستانی بحث علاقه جدیدی کهاحتمالاً در محیط معمول خانواده برای آنان امکان مطرح نیست و کودک باید تمرکز لازم برای نقاشی را پیدا کند تا پذیر نیست، برساند .لذا از بین متغیرهای تأثیرگذار بر مهارت استفاده از انگشتانش تقویت شود.
بنابراین، آموزش نقاشی پیشرفت تحصیلی میتوان به آموزش پیش دبستانی اشاره کرد.در این دوران نه به صورت مستمر و جدی، بلکه به عنوان دورهی پیش دبستان یا دوره آمادگی در نظام آموزشی ایران، سرگرمی بسیار مهم است و کودک باید تشویق و ترغیب شود دورهای است که کودکان در یک یا دو سال قبل از ورود به دبستان همراه با سایر کودکان نقاشی کشیدن را تمرین کند. لوحه نویسی میگذرانند این دوره جهت آماده ساختن کودکان 5 ساله برای و آشنایی با حروف و آشنایی با اعداد نیز باید به کودکان آموزش ورود به دبستان است و واحدهای مستقل یا ضمیمه دبستانها داده شود. بین دانشآموزان با تجربه آموزش پیشدبستانی و تحت عنوان »آمادگی« تاسیس و توسعه یافته است. دراین دانشآموزانی که فاقد این تجربه هستند، در درک مطلب و سرعت واحدها، کودکان 5 ساله به مدت یک سال طبق برنامه خاصی خواندن تفاوت معنی داری وجود دارد.
برای ورود به دوره بعد آماده میشوند. تعیین سیاستهای در تحقیقی با موضوع اثر آموزش قبل از دبستان بر پیشرفت آموزشی و پرورشی دوره کودکستان و آمادگی با شورای عالی تحصیلی دانش آموزان بیان شد که آموزش پیش از دبستان، علاوه آموزش و پرورش بوده و مسئولیت برنامهریزی و پیش بینی ضوابط بر این که به سازش اجتماعی بیشتر کودک با جامعه منجر می و مقررات این دوره برعهده دفتر آموزش ابتدایی و راهنمایی شود، میزان افت آموزشی در این گونه کودکان را به حداقل می تحصیلی کشور است. تا چند سال پیش دوره پیش دبستانی رساند .
اجباری نبود و کودکان در هفت سالگی وارد دبستان میشدند، آموزش اولیه میتواند توانمندی کودکان را برای یادگیری و اما هم والدین و هم کودکان در بدو ورود به دبستان دچار مشکلات رشد و پیشرفت واقعی تحت تأثیر قرار دهد. کودکان با داشتن زیادی بودند. خوشبختانه با پررنگ شدن نقش مراکز پیش مهارتهای آموزشی مراکز پیشدبستانی در یادگیری سریع و دبستانی و آموزش مفاهیم و محتوای آنچه در این دوره به کودک فعال تر هستند و از نظر مهارتهای کلامی در سطح بالایی قرار آموزش داده می شود، این مشکل کم تر شده است. گذراندن دوره دارند و از نظر عملکرد تحصیلی با گروهی از کودکان که این دوره پیش دبستانی کودک را آماده برقراری روابط با دیگر همسالان و را نگذرانده اند، تفاوت معنی داری نشان نمیدهند .مربیان خود میکند و زمینه یادگیری جدی را در او به وجود می آورد
نتیجه گیری:
آموزشهای پیشدبستانی برای سنین حدود شش سال لازم کودکان نیازمند محیطهایی هستند که بتواند به قابلیتهای و ضروری است و خوشبختانه آموزش و پرورش و سازمان عاطفی و اجتماعی آنان غنا بخشیده و آنها را تقویت نماید. رکن
بهزیستی به اهمیت آن پی برده و آموزشهایی را برای این سنین اساسی آموزش کودک در این دوره، مربیان هستند، مربیانی آگاه در نظر گرفتهااند. به همین دلیل است که تا حدودی حضور و توانمند که کودک را دوست دارند. مربی پیش دبستانی باید به این باور رسیده باشد که می تواند در کنار خانواده، بخشی از مسئولیت آموزش کودک را بر عهده بگیرد. همچنین طراحی فضای فیزیکی مراکز پیش دبستانی باید به گونهای باشد که برای کودک مطلوب، شادیبخش و برخوردار از حداقل امکانات لازم باشد. باید وسایل و ابزار، متناسب با سن کودک و قابلیتهای او فراهم آید. بازی کار کودک است، آموزشهایی که در مراکز پیش دبستانی به کودکان داده میشوند، زمینهی رشد، یادگیری مفاهیم ریاضی، خواندن و نوشتن و زبان آموزی را به شکل غیرمستقیم فراهم میکنند. محور اصلی در این آموزشها بازی است.
بنابراین باید آن را با ارزش، مثبت و برای کودک ارزشمند تلقی کرد. با فراهم کردن شرایط مناسب این امکان برای کودک مهیا میشود. آموزش پیش دبستانی بر پیشرفت تحصیلی و دانش آموزان پایه اول دبستان تأثیر میگذارد. بررسیهای حاصل از این فرضیه نشان داد که آموزش پیشدبستانی بر پیشرفت تحصیلی دانشآموزان پایه اول دبستان تأثیر میگذارد؛ به طوری که پیشرفت تحصیلی و دانشآموزان با تجربه آموزش پیش دبستانی بیشتر از همسالان فاقد این تجربه بوده است. این یافته با نتایج پژوهشهایی که مؤید تفاوت بین پیشرفت تحصیلی دانش آموزان با تجربه آموزش پیش دبستانی و فاقد این تجربه هستند. برنامههای آموزشی مراکز پیش دبستانی میتواند جهت تربیت حواس و تمرین های مختلف در جهت کسب مهارت های تحصیلی بر ویژگیهای ذهنی، روانی و حرکتی کودکان تأثیر مثبت بگذارد . به عبارت دیگر، از آنجایی که مراد اصلی از دوره پیشدبستانی پرورش کودکان است نه آموزش علمی و جدی آنها، لذا برنامه-های آموزشی و درسی که در قالب فعالیتهای مورد علاقه کودکان همچون نقاشی، بازی، سرودخوانی، دستکاری اشیا ارایه میشوند، با تمرکز بر روش های تدریس فعال و علایق و نیازها و نیز توانایی ها و ویژگیهای کودکان می توانند زمینهساز رشد و شکوفایی حواس مختلف و برانگیزاننده کنجکاوی آنها باشند.
دورهی پیشدبستان با دورهی مهدکودک تفاوتهای بسیاری دارد، چون در دورهی مهدکودک،صرفاً بازی میکند، تغذیه میشود و نهایتاً شعر یا قصه یاد میگیرد و بعد هم استراحت کرده و سپس آماده ی رفتن به منزل میشود. به عبارت بهتر، کودک آموخته است که باید مدت زمانی را در مهدکودک گذرانده و بعد هم به اتفاق والدین راهی خانه شود. از طرفی مهدکودکمعمولاً پذیرای کودکان مادران شاغل یا کودکان خانواده های مرفه است، در حالی در دوره ی پیش دبستان، کودک با همسالانی از تمام اقشار جامعه مواجه است. در این دوره که امروزه نقش مثبت خود را بیش از پیش میدهد کودک میآموزد، نقاشی میکشد، قصه میگوید و حتی ایفای نقش میکند. گذراندن دورهی 9 ماههی پیش دبستانی، کودک را آماده میکند تا بتواند با مربی ارتباط برقرار نماید. زیرا نخستین مکان جدی که کودک پس از جدا شدن از خانه و خانواده به آن وارد شده و حضور در فضای جدید را تجربه میکند، همین دوره است. امروزه با تاسیس مراکز پیش دبستانی که با هدف آموزش، زمینهی مساعدی را برای حضور مادران در جامعه و از طرفی رشد کودکان فراهم میکند، دغدغههای خانوادهها کمتر شده است.
