بخشی از مقاله
چکیده
هدف پژوهش، بررسی تاثیر آموزشهای پیش دبستانی بر میزان پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پايه اول ابتدائی بود. اين تحقیق بر اساس روش توصیفی از نوع مقايسه ای يا پس رويدادی می باشد و تمامی دانش آموزان پايه اول ابتدايی سال تحصیلی -59 54 شهرستان لردگان جامعه آماری تحقیق را تشكیل می دهند سپس تعدادی مدارس به صورت تصادفی انتخاب و نمونه گیری شد.
چون هدف مقايسه تأثیر آموزش و پرورش پیش دبستانی بر معدل دانش آموزان است بنابراين پرونده تحصیلی دانش آموزان که نمرة نوبت دوم آنها مورد نظر بود استخراج گرديد . داده های جمع آوری شده از هر گروه دانش آموزان درجه اول توزيع نمرات قرار گرفت . از آمار توصیفی شامل فراوانی ، میانگین ، واريانس ، انحراف معیار و نما استفاده گرديد و از آمار استنباطی يعنی آزمون t برای تجزيه و تحلیل و معنی دار بودن فرضیات استفاده گرديده است و با استفاده از روش آمار توصیفی و استنباطی و آزمون t تجزيه و تحلیل شد که نتايج بدست آمده بصورت ذيل می باشد
با توجه به نتايج حاصله می توان گفت که دانش آموزانی که دوره پیش دبستانی را گذرانده اند «در عدل بر ساير دانش آموزان برتری » دارند و همچنین معدل دو گروه نیز يعنی میانگین دانش آموزان دوره ديده 95/33 و میانگین گروه دانش آموزانی که دوره را نديده اند 95/33 می باشد ونیز با استفاده از آزمون t در سطح خطای 3/39 نیز اين نكته مشخص گرديد که تفاوت مشاهده شده معنی دارد است .
مقدمه
کودکان گلهای زندگی هستند که اگر نور خورشید تربیت به آنها بتابد و اگر از جويبار آگاهی آب بنوشند و باز هم اگر مورد توجه ،لطف و نوازش کافی قرار گیرند عطرشان باغ زندگی را فرا می گیرد ، اگر چنین نباشد ، کويری را بوجود می آورند بی بروبار که نه باغ ، بلكه خارستان است و اولین سنگ بنای سازندگی شخصیت کودکان و در نهايت سازندگی اجتماع در همین سالهای اولیه گذاشته می شود و لذا هم از نظر کیفی و هم از حیث کمی اين دوره از اهمیت خاصی برخوردار است .
در اين راستا فردريك فروبل آلمانی سیستمی از بازيهای آموزشی را برای کودکان ابداع کرد و برای نخستین بار کودکستانی را در سال 9331 در بالنكبرك آلمان بنا نهاد و در سال 9399 اولین کودکستان در آمريكا توسط کارل شورز تاسیس شد .
در نیم قرن اخیر ، آموزش و پرورش پیش دبستانی - کودکستان –مهدکودك - در کشور ما ضرورت پیدا کرد و از سال 9253 در تهران و بعضی از کشورهای ديگر مانند ايران کودکستانهايی تاسیس شد و می توان گفت اولین کودکستان ايران در سال 9333 در شهر تبريز در محله صفی بازار توسط جبار باغچه بان به نام باغچه اطفال تاسیس شد. 9
آموزش و پرورش در مرحله پیش از دبستان از دير باز در کشور بعنوان يك مرحله آموزش مطرح بوده است . يعنی از همان زمان که برنامه ريزی در امر تعلیم و تربیت کودکان در دوره دبستان به طور جدی مورد توجه قرار گرفته مساله تعلیم و تربیت کودکان در سالهای اولیه پیش از دبستان که بايد آن را سالهای سازندگی و تشكیل دهنده بسیاری از صفات و خصوصیات کودك نامید نیز از اهمیت ويژه ای برخوردار است
با توجه به اينكه انسان اولین ارتباط اجتماعی خود را با محیط اطرافش از دوران طفولیت آغاز می کند و اولین درسهای زندگی فردی و اجتماعی را در اين سن می آموزد . لذا اين سن ضرورت توجه بیشتر را می طلبد و هويدا است ذهن کودك همانند زمین مساعدی است که تاکنون کشتی در آن صورت نگرفته و بذری افشانده نشده است . بنابراين در چنین زمین مساعدی هر بذری که افكنده شود پاسخ می دهد
و زمینه رشد آن با توجه به توانايی هايش فراهم می شود و حاصل اين بذر تا پايان عمر در مزرعه ذهن کودك باقی می ماند و فرد از آن تاثیر می پذيرد و بر اساس آن عمل می کند و تغییر بنیادی آن بسیار مشكل و در مواردی غیر ممكن است .
ولی آنچه مهم است اين است که آموزش و پرورش در دوره های پیش از دبستان خود مرحله ای است که برای رشد قوای جسمانی ، ذهنی ، عاطفی ، اعتقادی و اجتماعی کودك ضرورت دارد و از اين رو می خواهیم بررسی نمايیم که آيا دوره پیش دبستانی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تاثیر دارد ؟
اهمیت آموزش در دوران کودکی از دو جنبه مورد نظر است يكی حساسیت و سهولت اثر پذيری کودکان از محیط های آموزشی و ديگری دوام تاثیرات عمیق يادگیری ها در اين دوران.
از آنجا که بین رشد هوشی و تجارب اولیه کودکان رابطه وجود دارد مثالً بنجامین بلوم معتقد است که حدود %93 از رشد هوشی بین زمان تولد تا 4 سالگی ، حدود %33 ، بین سنین 4 تا 3 سالگی و %23 باقی مانده بین 3 تا 91 سالگی شكل می گیرد و لذا بايستی به دوران کودکی توجه خاص مبذول داشت پرواضح است که وجود مراکزی برای آموزش در سنین اولیه 3-3 سالگی با توجه به اهمیت آن در مراحل بعدی آموزش ضروری است و برطرف نمودن نیازهای فردی کودکان نیز از نقطه نظر حسی ، حرکتی ، عقلی ، اجتماعی وجود اين مراحل را الزامی می کند
در مطالعه حاضر سعی بر آن است که تاثیر گذرانیدن دوره پیش دبستانی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پايه اول دبستان مورد بررسی قرار گیرد اما از آنجائیكه پیشرفت تحصیلی متاثر از عوامل فردی و خانوادگی ، اجتماعی ، فرهنگی ، اقتصادی و سیاسی است . لذا در حد توان تاثیر متغیرهای ديگری در کنار گذراندن دوره پیش دبستانی مورد بررسی قرار گرفته است .
از اين رو هدف کلی از اين تحقیق بررسی رابطه بین متغیر گذراندن دوره پیش دبستانی و ويژگی های هوش ، آموزش ، خانواده دانش آموزان بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان سال اول است .
هدف: بررسی تاثیر آموزشهای پیش دبستانی بر میزان پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پايه اول ابتدائی اينكه آيا وجود اين دوره الزم و ضروری است و می بايست سرمايه گذاری بیشتر کرد يا آن را متوقف ساخت خصوصاً اينكه اکنون دولت قصد گسترش اين دوره را دارد . آيا اين امر در راستای تحقق اهداف آموزش و پرورش است ؟ و بدين طريق فرزندان اين مرز و بوم بهتر می توانند به اهداف آموزش و پرورش برسند .
پس می توان هدف را به شرح ذيل نام برد :
بررسی تاثیر مراکز پیش دبستانی بر معدل درسی دانش آموزان
پیش دبستانی :
يك واحد تدبیر است که بوسیله يا با اجاره وزارت آموزش و پرورش برای تربیت کودکانی که در پیش دبستانی از ورود به دبستان هستند تاسیس می شوند .
آموزش پیش دبستانی :
فراهم کردن محیط و فرصت های برابر برای کمك به رشد جسمی ، ذهنی ، عاطفی شخص و پرورش توانائیها و استعدادهای کودکان و تقويت قوای جسمی آنها برای آماده شدن آنها برای تحصیل در دوره ابتدائی و همچنین آماده کردن برای يادگیری بیشتر و آسانتر مفاهیم آموزشی .
عملکرد تحصیلی:
منظور از عملكرد تحصیلی دانش آموز نمراتی است که دانش آموز در امتحانات خردادماه بدست می آورند .
پیشینه تحقیق
کارشناسان مسائل آموزشی ، در ارتباط با آموزش قبل از دبستان و تأثیرات آن در آموزش مرحله دبستانی ، پژوهشها و مطالعاتی انجام داده اند که يكی از محورهای اصلی اينگونه مطالعات و تحقیقات پاسخ به اين سئوال بوده است که آيا برنامه های آموزشی و دوره های آمادگی اولیه سبب پیشرفت تحصیلی بعدی خواهد بود .
از جمله مطالعاتی که برای رسیدن به پاسخ اين سئوال صورت گرفته و پژوهش ب رو برنامه های آمادگی هد استارت و فالنرو بوده است .
بنجامین بلوم - 9534 - و ديكر هانت - 9539 - با تحقیقات و مطالعات خود نشان دادند که آموزش اولیه از بعضی جهات مطلوب و مناسب زيرا توانمندی کودکان برای يادگیری و رشد پیشرفت واقعی را تحت تأثیر قرار می دهد . يكی ديگر از تحقیقات مورد تصور پروژة آموزش اولیه کالسهای Kiadus و سوزان گری Susan Gray در سال 9533 است آنها مطالعات دامنه داری درباره کودکان شرکت کننده در آموزشهای قبل از دبستان انجام داده اند .
اين تجارب به منظور بوجود آمدن نگرشهای مثبت به پیشرفت تحصیلی و باال بردن توانايیهای هوش کودك ترتیب داده شده بود .
در پايان دوره نتايج تست هوش حاکی از تغییرات معنی دار بهره هوشی کودکان در کوتاه مدت بود عالوه بر آن تستهای آمادگی خواندن زبان و تجارب شخصیتی به سود گروه آزمايش از برتری قابل مالحظه ای برخوردار بودند .
ساموئل الكساندر کرك : در تحقیقی 39 کودك عقب ماندة ذهنی 3 تا 3 ساله را در طول زمان بین 3 تا 9 سال مورد مطالعه قرار داد .
در اين تحقیق کرك 233 نفر از کودکان گروه آموزشی مراکز عمومی را تشكیل می دادند پس از ترك دوره پیش دبستانی تحت آزمون قرار داد و آنها را زير نظر گرفت دومین گروه شامل 99 کودك که جلوتر به مدرسة خاص کودکان عیوب ذهنی اعزام شده بودند و به مؤسسه ای مخصوص برای آموزش پیش دبستانی و يا به مؤسسه آموزش و يا به مراکز عمومی رفتند . آنانكه دوره آمادگی را گذرانیده اند نسبت به آنانكه دوره آمادگی را نگذرانده اند از معدل تحصیلی ساالنه باالتر برخوردارند ، انجام شد .
در اين فرايند متغیر مستقل دوره آمادگی و متغیر وابسته معدل ساالنه و متغیر مزاحم يا ناخواسته میزان سواد والدين در نظر گرفته شد . نتايج بدست آمده از اين تحقیق ياد شده اين است که دانش آموزانی که دوره آمادگی را طی کرده اند غالباً نسبت به دانش آموزانی که اين دوره را طی کرده اند از میانگین تحصیلی ساالنه باالتری برخوردار بوده اند تا ديگر ، سواد والدين به عنوان يك عامل مالحظه گر نیز کنترل شده نتیجه بدست آمده ای بود که هرچه میزان سواد والدين دانش آموزان بیشتر باشد معدل تحصیلی آنها به همان نسبت بیشتر است تأثیر دوره آمادگی با افزايش پايه های تحصیلی دانش آموزان رو به کاهش می گذارد
. يعنی هرچه شاگردان به کالس باالتری می روند اختالف میانگین دوره ديده ها و دوره نديده ها کمتر می شود دوره آمادگی بر موفقیت تحصیلی دانش آموزان ، که والدين آنها با سواد هستند يعنی دانش آموزانی که والدين بی سواد داشته اند از آموزش پیش دبستانی بیشتر سود برده اند. باالخره تأثیر دوره آمادگی بر دروسی چون علوم بیشتر از تأثیر آن بر دروسی نظیر رياضیات است . 9 تحقیق ديگری در سال 9313 تحت عنوان :
تأثیر گذاردن دورة پیش دبستانی بر عملكرد تحصیلی دانش آموزان سال اول ابتدايی شهرستان انديمشك توسط فرانك مهرگان و بديعه پور صدامی انجام شده است که نشان می دهد : - 9بین معدل دانش آموزانی که دوره پیش دبستانی را گذرانده اند و افرادی که نگذرانده اند ، تفاوت معنی داری وجود دارد .
تحقیق ديگری در اين زمینه تحت عنوان : - تأثیر آموزش پیش دبستانی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پاية دوم ابتدايی در شهرستان بم - در سال تحصیلی 9313 توسط آقای عباس امیری نیا صورت گرفت که يافته ها در اين تحقیق نشان می دهد آموزشهای پیش از دبستان بر پیشرفت تحصیلی “دختران” بیش از “پسران” تأثیر مثبت داشته اند .
روش تحقیق
اين تحقیق بر اساس روش توصیفی از نوع مقايسه ای يا پس رويدادی می باشد و هدف از انجام اين روش توصیف عینی ، واقعی و منظم خصوصیات دانش آموزانی که دوره پیش دبستانی را گذرانده اند ، به عبارت ديگر ما در اين تحقیق خواهیم کوشید تا آنچه را که وجود دارد را بدون هیچگونه دخالت ذهنی خود عیناً نتیجه پیشرفت تحصیلی دانش آموزان را که دورة پیش دبستانی را طی کرده اند را بدست آوريم .
جامعه آماری
تمامی دانش آموزان پايه اول ابتدايی سال تحصیلی 54-59 شهرستان لردگان جامعه آماری تحقیق را تشكیل می دهند .
روش نمونه گیری - تعیین حجم نمونه
در ابتدا تعدادی مدارس به صورت تصادفی انتخاب و نمونه گیری شد و انتخاب نمونه با توجه به مالکهای ذيل بوده است :
با توجه به فرضیه های مطرح شده نمونه های متفاوتی انتخاب گرديده است. تعداد %93 مدرسه ها به عنوان نمونه انتخاب گرديد و 29 دانش آموز که دورة پیش دبستانی را گذرانده و 29 نفر دانش آموز که دوره را طی ننموده اند ، انتخاب گرديدند که اين حجم نمونه برای مقايسة تأثیر آموزش و پرورش پیش دبستانی بر پیشرفت تحصیلی - معدل - است .
ابزار جمع آوری اطالعات
چون هدف مقايسه تأثیر آموزش و پرورش پیش دبستانی بر معدل دانش آموزان است بنابراين پرونده تحصیلی دانش آموزان که نمرة نوبت دوم آنها مورد نظر بود استخراج گرديد .
روش تحلیل داده ها
داده های جمع آوری شده از هر گروه دانش آموزان درجه اول توزيع نمرات قرار گرفت . از آمار توصیفی شامل فراوانی ، میانگین ، واريانس ، انحراف معیار و نما استفاده گرديد و از آمار استنباطی يعنی آزمون t برای تجزيه و تحلیل و معنی دار بودن فرضیات استفاده گرديده است
