بخشی از مقاله
چکیده
اقتصاد مقاومتی یک نظام اقتصادی است که هماهنگ با سیاستهای کلان سیاسی و امنیتی نظام اسلامی و برای مقاومت در برابر اقدامات تخریبی شکل میگیرد تا بتواند در برابر ضربات اقتصادی تحریمها و توطئههای گوناگون اقتصادی نظام استکبار مقاومت کرده و توسعه و پیشرفت خود را ادامه دهد. یکی از الگوهای که می- تواند به شکلگیری این نوع اقتصاد کمک کند توجه به کارآفرینی فرهنگی است. روش تحقیق حاضر توصیفی - پیمایشی است.
جامعه آماری کلیه کارکنان حوزه مدیریت منطقه ویژه اقتصادی، بندر امام خمینی مشتمل بر 108 نفر که با کمک جدول مورگان 86 نفر برآورد گردید که با روش نمونه گیری تصادفی ساده پرسشنامه ها توزیع گردید. یافته های تحقیق نشان داد که مولفه های شخصی کارآفرینی فرهنگی، حمایت های مالی و غیر مالی از کارآفرینان فرهنگی، ایجاد ظرفیت کارآفرینی فرهنگی در جامعه و سیاست ها و رویه های دولتی از طریق ظرفیت سازی کارآفرینی فرهنگی بر توسعه اقتصادی اجرای اقتصاد مقاومتی تاثیر دارد.
مقدمه
در شرایطی که تحریمهای موجود علیه جمهوری اسلامی ایران بیانگر وجود یک جنگ اقتصادی می باشد؛ نیازمند استفاده بهینه از منابع عظیم فرهنگی موجود میباشد و بدون شک میتوان با استفاده از روحیه کارآفرینی، عوارض ناشی از تحریمها را از بین برد و یا کاهش داد و تهدید را به فرصت تبدیل نمود. از سویی کشور ایران نیز با توجه خیل عظیم نیروهای جوان، تحصیلکرده و توانمند و همچنین صنایع موجود و فرهنگ غنی ... که در اختیار دارد می تواند به خوبی در این زمینه ایفای نقش نموده و اثرگذاری شاخصی در رفع مشکلات پیش روی کشور داشته باشد. در این میان، از کارآفرینی فرهنگی به عنوان موتور حرکت توسعه و پیشرفت یاد می شود. در واقع، عامل اصلی ایجاد رونق در زمان تحریم نفت و فرآورههای آن در بازار جهانی میباشد.
کارآفرینی از منابع مهم و پایان ناپذیر همه جوامع بشری است. منبعی که به توان خلاقیت انسانها بر میگردد. از یک سو ارزشمند و همسو با اقتصاد مقاومتی و پایان ناپذیر است. از سویی اقتصاد مقاومتی به معنی تشخیص حوزه هایفشار و متعاقباً تلاش برای کنترل و بیاثر کردن آن تاثیرها میباشد و در شرایط آرمانی تبدیل چنین فشارهایی به فرصت است همچنین برای رسیدن به اقتصاد مقاومتی باید وابستگیهای خارجی کاهش یابد و بر تولید داخلی کشور و تلاش برای خوداتکایی تاکید گردد. فلذا، هدف این مقاله بررسی نقش کارآفرینی فرهنگی در بهبود اجرای سیاستها و خطمشیهای اقتصاد مقاوتی است.
ادبیات تحقیق
در کشورهای در حال توسعه، فقر مولدان فرهنگ و هنر، یکی از موانع اساسی توسعه اقتصادی فرهنگ و هنر است. از یک طرف پتانسیل نیروی کار در بخش فعالیت های فرهنگی و هنری فراوان است و از طرف دیگر سرمایه گذاری در بخش فرهنگ و هنر به شدت اندک است و اغلب متقاضیان اینگونه فعالیت ها درگیر مسائل معیشتی اند. اما با مطالعاتی که از فعالیتهای کشورهای توسعه یافته بدست آمده است، کارآفرینی فرهنگی از یک سوی موجب افزایش ثروت، رفاه و امکانات فعالان فرهنگی و هنری، - هنرمندان - و از سوی دیگر موجب اشتغال در زمینه فعالیت های فرهنگی و هنری در این کشور ها می شود
اگرچه ایران از لحاظ فناوری های نوین صنعتی قدرت رقابت با کشورهای پیشرفته جهان را ندارد، اما از لحاظ فرهنگی و هنری از جمله کشورهای مطرح در جهان است. عناصر فرهنگ و هنر ایرانی همچون صنایع دستی، موسیقی و ... در حال حاضر مزیت نسبی ایران نسبت به سایر کشورها محسوب می شوند که قدرت حضور ایران در عرصه های جهانی را افزایش می دهد و فرصت رقابت خوبی را جهت مطرح شدن در محافل و مجامع فرهنگی بین المللی برای تولیدات فرهنگی و هنری ایرانی فراهم می کند. تولیدات فرهنگی از جمله هنرهای سنتی و صنایع دستی، دانش، تمدن و خلاقیت های بشری را ذخیره، حفظ و منتقل می کنند. میراث ارزشمند بشری به واسطه این هنرهاست که تقویت و در سطح وسیع گسترش می یابند. بر این اساس، غنای فرهنگی و دینی ایران در برقراری رابطه مؤثر و هدفمند با سایر کشورهای دنیا ظرفیت و قابلیت مهمی در بخش فرهنگ است که در برنامه ریزی توسعه باید مد نظر قرار گیرد
به رغم نقش و اهمیت کارآفرینی در رشد و توسعه فرهنگی جامعه، مطالعه پیرامون بررسی روند و شناخت ویژگی های کارآفرینی فرهنگی و تبیین علل توفیق یا ناکامی کارآفرینی فرهنگی کمتر به چشم می خورد. اعرابی - 1381 - در مقاله ای تحت عنوان تبیین عوامل توفیق کارآفرینان و ارائه الگوی مناسب کارآفرینان در بازار ایران، شناسایی فرصت های محیطی، جذب و مدیریت منابع و چگونگی بهره برداری آنان، رهبری سازمان در توفیق کارآفرینان را مورد بررسی و تحلیل قرار داده است.
نتایج نشان می دهد که کارآفرینان ایران در جهت کسب موفقیت به ابعاد سه گانه مدل فرایند کارآفرینی، یعنی شناسایی فرصت ها، جذب و مدیریت منابع، هدایت و رهبری سازمان، توجه و تمرکز داشته و علی رغم پایین بودن شدت توجه و تمرکز این ابعاد، فرایند کارآفرینی با عملکرد مالی رابطه ای مشاهده نمی شود. به عبارت دیگر این مؤلفه ها، شاخص های عملکرد مالی را تحت تاثیر قرار نداده، به طوری که فرایند کارآفرینی در عملکرد مالی تبلور نیافته است.
پریشان و همکاران - 1387 - در تحقیق خود تحت عنوان “صنایع دستی و نقش آن در توسعه ملی با تأکید بر توسعه اقتصادی” با استفاده از مطالعات و بررسی های به عمل آمده از طریق روش اسنادی و مطالعات کتابخانه ای به این نتیجه دست یافتند که فعالیت صنایع
دستی در ابعاد اقتصادی همچون اشتغال زایی، ارز آوری و توسعه صادرات، توسعه و رونق توریسم و ابعاد اجتماعی همچون تعادل بخشی اجتماعی و ....
نقش و اهمیت مهمی در توسعه اقتصاد ملی بازی می کند. نتایج حاصله هاشمی و همکاران - 1390 - بیانگر آن است که در نواحی روستایی فرصت های مناسبی به صورت کشف نشده یا بلااستفاده وجود دارد که در صورت توسعه کارآفرینی و توجه به کارآفرینان روستایی می تواند منجر به توسعه فرصت های شغلی، شکوفایی اقتصادی و توسعه روستایی گردد.
الگوی اقتصاد مقاومتی به معنی روش های صحیح تصمیم گیری اقتصادی در شرایط تحریم ، فشار و کمبود منابع در جامعه است ، بگونه ای که این سبک منجر به شکوفایی اقتصادی گردد
بر اساس تئوری های اقتصادی که تاکنون در قالب مرکانتلیسم، اقتصاد آزاد، اقتصاد کینزی، اقتصاد مارکسیستی مطرح گردیده در شرایط جدید اقتصاد ایران که با مشکلات زیرساختی، فراساختی، زیرساختهای مناسب و تحریم ها مواجه شده، مقوله اقتصاد مقاومتی را وارد اقتصاد سیاسی کرده است. این تفکر اقتصادی بر اساس شرایط ایجاد شده زمانی به دنبال آن است که از به هدر رفتن منافع و افزایش بهره وری را به عنوان ابزارهای اقتصاد مقاومتی وارد ادبیات اقتصادی نماید.
نظریه اقتصاد مقاومتی بر اساس راهبردی رهبری انقلاب برای برون رفت از بزرگترین پیچ تاریخی است. اقتصاد مقاومتی دو پیام اساسی برای مکانیسم تولید دارد به طوری که: تولید کنندگان داخلی به کیفیت و رضایت مشتری عنایت نمایند و مصرف کنندگان برای جلوگیری از خروج ارز، منابع مالی کشور، آسیب رسیدن به اقتصاد ایران، جلوگیری از بیکاری و حمایت از تولید ملی به خرید کالاهای داخلی مبادرت ورزند. اقتصاد مقاومتی پایه های استوار خود را بر روی دو عنصر لایتجزای اقتصادی یعنی تولید ملی و مصرف ملی بنیان نهاده است.
اقتصاد مقاومتی بر آن است که تبیین کند: زیبنده یک نظام نو بنیاد اسلامی نیست مدیران اقتصادی در تز تجاری واردات بیشتر از صادرات کالاهای نهایی را در کارنامه اقتصاد داشته باشند و برای واردات منافع خام را بفروشند و این امر وابستگی و آسیب پذیری اقتصاد ایران را مضاعف می نماید. اقتصاد مقاومتی و رهنمودهای مقام معظم رهبری پیام شفاف را برای سیاستگذاران دارد و آن تولید مبنی بر تفکر، سرمایه و کار ایرانی بدون اتکاء به درآمد منابع خام ولی متکی بر ثروت ملی برآمده از منابع خام می باشد
واژه اقتصاد مقاومتی بر این موضوع دلالت میکند که فشارها و ضربههای اقتصادی از سوی نیروهای متخاصم سد راه پیشرفت جامعه است که باید بر آن غلبه کرد و نتیجه گرفته شد جهت شکست دشمن در این عرصه نیز ورود به جبهه اقتصادی با بینش، برنامه، تکیه بر فرهنگ اسلامی و نکات مورد اشاره در بیانات مقام عظمای ولایت از قبیل تقویت فرهنگ کار و تولید، اصلاح الگوی مصرف و پرهیز از اسراف، »حمایت از تولید ملی«، استفاده حد اکثری از همه ظرفیتها، روح خودباوری و خوداتکایی، مردمی کردن اقتصاد ضروری است
روش تحقیق
در این تحقیق از روش توصیفی مبتنی بر روش پیمایشی استفاده می شود. در پی بررسی علّی عوامل موثر بر پدیده تحت مطالعه در ابتدا با تکیه بر روش اسنادی و مصاحبه اکتشافی سعی در شناخت موضوع، نظریه ها، الگوی نظری و تحلیلی، شناخت ویژگهای جامعه و واحدهای تحت بررسی پرداخته
