بخشی از مقاله
چکیده
لازمه بررسی وضعیت اجتماعی مورد هدف تولید کننده یکی از ارکان اصلی روند طراحی بسته بندی محصول است . با شناخت تمامی جنبه های فرهنگ و رفتار مردم یک جامعه ، راه رسیدن به هدف مورد نظر تولید کنندگان هموار تر خواهد شد . علاوه بر مساله یاد شده ، شناخت دقیق ماهیت بسته بندی که شامل جنس بسته بندی ، اندازه بسته بندی ، رنگ بسته بندی و . . . میباشد باید مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد . افزون بر موارد یاد شده ، اهمیت و جایگاه بسته بندی در افزایش فروش محصول از موارد مهمی است که شرکت ها باید بدان توجه کنند .
واژه های کلیدی : بسته بندی محصول ، افزایش فروش ، جامعه شناسی ، ویژگی های بسته بندی ، رقابت در بازار فروش .
مقدمه
رفتار خریدار دربرخورد با محصول انتخابی ، شدیدا تحت تاثیر بسته بندی محصول می باشد . از این رو شرکت ها و صاحبان صنایع ، این موضوع را از اهم موضوعات دانسته و همواره آن را یکی از ارکان اصلی فعالیت های تجاری - در حوزه فروش محصولات - خود قرار داده و متناسب با شرایط و تغییرات همه جانبه اجتماعی اقدامات موثر به انجام می رسانند . ناگفته پیداست که این امر مستلزم صرف هزینه ، تحقیق و صرف زمان است . شکل و طرح بسته بندی محصولات یک شرکت از اهمیت ویژه ای برخوردار است . تا آنجا که تبلیغات رسانه ای همان محصول تحت تاثیر بسته بندی قرار میگیرد . با نگاهی به محصولات شرکت های بزرگ و صاحب برند به خوبی میتوان نتیجه گرفت که شرکت های بزرگ از این مساله هیچگاه غافل نیستند . در این مقاله کوتاه به صورت اجمالی تاثیر ویژگی های بسته بندی محصول بر رونق فروش مورد بررسی قرار می گیرد .
-1 ضرورت های جامعه شناسی و آماری در طراحی بسته بندی محصول
موضوع شناخت رفتار و سلیقه خریدار از سوی طراح بسته بندی همان قدر اهمیت دارد که صاحبان تولید از نیاز جامعه - نیز در روابط تجاری بین المللی و فرامرزی - مردم به آن محصول . پژوهش های علمی گواه بر این است که مردم جوامع مختلف رفتار و سلیقه متفاوتی دارند و رفتار آنان در برخورد با طرح و رنگ های مختلف یکسان نیست .این موضوع بنیادی ترین مساله ایست که در امر بسته بندی و تبلیغات مورد مطالعه و کنکاش قرار می گیرد . امروزه طراحان حرفه ای تبلیغات تجاری ابتدا بر خود واجب می دانند تا از رفتار و خصوصیات مردم به خوبی آگاه باشند تا بتوانند بهترین طرح ، فرم و کارکرد بسته محصول مورد نظر را ساخته و پرداخته کنند .
این مساله که محصول مورد استفاده کدام طبقه اجتماعی و کدام رده سنی است و آیا محصول مورد استفاده تنها زنان است یا مردان و یا هردو ، خود بخش اصلی و عمومی مبحث بسته بندی است که باز هم تحت تاثیر جامعه و فرهنگ آن است . در نهایت می توان گفت در واقع اقلیم جغرافیایی تعیین کننده شیوه زندگی ، رفتار و سلیقه مردم است که موارد یاد شده رابطه تنگاتنگی با مبحث فروش و اقتصاد دارد .طراحی بسته بندی در قدم اول نیاز به شناخت هر چه بیشتر مردم و طبیعت دارد . جوانب این موضوع وسعتی بیش از ساعتها گفتار و کنکاش دارد.
-2 رقابت محصول
در لحظه انتخاب محصول توسط خریدار ، طرح و رنگ بسته بندی کار اصلی را انجام میدهد . تحقیقات نشان میدهد رنگ و تصاویر در کسری از ثانیه در ناخودآگاه خریدار منجر به انتخاب و ماندگاری آن تصویر در ذهن وی میشود . محصولی مورد پسند خریدار قرار می گیرد که دارای جذابیت بیشتری باشد . البته این موضوع را نباید فراموش کرد که در بسیاری مواقع برند محصول که با سابقه شرکت تولید کننده در ارتباط است تاثیر بیشتری دارد . اما باز هم می توان به این مساله توجه کرد که این روند همیشه قطعیت ندارد .
لازم به ذکر است همیشه ظاهر زیبا و شکیل بسته بندی محصول جوابگوی فروش مستمر نیست . ماهیت خود محصول نمایانگر و معرف کیفیت شرکت تولید کننده است . استمرار فروش در واقع در گرو کیفیت خوب و مطلوب محصول است و می توان گفت توامانی کیفیت مطلوب محصول و بسته بندی خوب لازمه یکدیگر هستند . گاهی اوقات یک محصول با ظاهر و بسته بندی جذاب که المانهای اصلی یک طرح مناسب و کارشناسی شده را دارا بوده است به دلیل عدم برخورداری از کیفیت مناسب دچار رکود فروش و سپس بی اعتبار ساختن سایر محصولات شرکت شده است .
-3 خصوصیات بسته بندی
در ابتدا باید قبل از هر چیز کاربرد بسته بندی در اولویت قرار بگیرد . بسته بندی به معنی ظرف ، محفظه و سیستمی هماهنگ است که نه تنها سلامت کالای مورد نظر را در طی فرآیند تولید تا مصرف تضمین می کند ، بلکه برای ایجاد ارتباطی قوی ، سریع و کم هزینه بین تولید کننده و مصرف کننده می کوشد و از این طریق برای زنجیره عرضه در فرآیند حمل و نقل ، توزیع ، انبار داری و فروش ایجاد ارزش افزوده بیشتری خواهد کرد . بسته بندی در این تعریف با بر خورداری از اصول درست بازاریابی ، با برآورده ساختن سلایق و انتظارات متنوع و متغیر مشتری کسب مطلوبیت از خرید را برای آنان ممکن می سازد - - 1بسته بندی کالا ابزاری مؤثر در برنامه ریزی و بازاریابی محصولات است. بسته بندی شامل ظرف، برچسب و دفترچه راهنمای داخل بسته بندی است. بسته بندی نقش فروشنده را در ارتباط با انتقال اطلاعات در مورد محصول به نحو مؤثری ایفا می کند. بسته بندی نامناسب بر روحیه مصرف کننده تأثیر منفی دارد. بسته بندی کالاها نیز همانند انسان ها پیر و فرسوده فروش و گسترش بازار تغییر در بسته بندی ضروری است.
وظیفه بسته بندی، محافظت از محصول و مصرف کننده، ایجاد اطمینان از کالا، فراهم کردن راحتی مصرف کننده، وسیله ای برای ایجاد ارتباط با مشتری، داشتن ارزش استفاده مجدد، تقسیم بازار هدف، تجلی هویتی خاص برای محصول، گسترش دوره حیات محصول، متمایز کردن محصول، کمک به عملیات خرده فروشی، فراهم کردن وضعیت برای بهره برداری بیشتر از بازارهای بالقوه، تناسب با سرعت تولید است. با توجه به عوامل متعددی که در تصمیم گیری در مورد طرح بسته بندی باید لحاظ گردد از جمله کیفیت- هزینه که گاهی متناقض هم هست مدیران باید تصمیم گیری در مورد خصوصیات بسته بندی را با توجه به دیگر عناصر ترکیب بازاریابی اتخاذ کنند.
-1-3شکل بسته بندی محصول
منظور از شکل ، کلیه فضاهای دو بعدی یا سه بعدی است که با چند خط محصور شده است . شکل بسته بندی روشی موثر برای ایجاد تمایز است . چون طراح بسته بندی می تواند بر تصمیم خرید مصرف کنندگان تاثیر بگذارد - . - 2 در بسیاری از موارد شکل یک بسته بندی ، اولین و بیاد ماندنی چیزی است که یک مشتری هنگامیکه با همه انواع محصولات روبه رو میشود، میبیند و به خاطر میسپارد . سبک گرافیکی شامل هندسی / فرم آزاد ، شکل طبیعی / ترکیبی ، فرمت های واقع بینانه / ساده می باشد - . - 3 تنوع کالاها و رقابت فشرده میان تولید کنندگان و بازرگانان بتدریج هنر را نیز علاوه بر علوم دیگر وارد مجموعه سیستم بسته بندی کرد . شکل بسته بندی می تواند محصول را جذاب تر نشان دهد . در واقع ای یکی از کارکرد های بسته بندی است .
-2-3رنگ بسته بندی محصول
رنگ یکی از علائم غیر کلامی است که به عنوان یک پدیده مهم در بازار است که از شاخص هایی چون تضاد / هماهنگی ، سرد گرم و شدت رنگ تشکیل شده است . رنگ بهتر از هر عنصر دیگری در ذهن باقی می ماند و باعث می شود بسته بسیار آسان تر به چشم بیاید . مطالعات نشان داده که 85 درصد مصرف کنندگان رنگ را به عنوان دلیل اولیه رفتار خرید خود می دانند . - منبع - انتخاب رنگ برای انتخاب بسته بندی یک مساله اجتناب ناپذیر است . - - 4 اینکه طراحان بسته بندی چه رنگی را برای بسته بندی مناسب می دانند تا حد زیادی بسته به محصولی که بسته بندی برای آن محصول طراحی شده و اینکه به نظر برسد بعد از خرید در چه مواردی قابل استفاده خواهد بود دارد . سالهاست که محققان در پی ترکیب رنگ هایی هستند که احساس خوشایندی ایجاد می کنند . - - 5
