بخشی از مقاله
چکیده
حسابرسی داخلی در سالهای اخیر از رشد وتوسعه زیادی برخوردار بوده است وحسابرسانداخلی توانسته اند اثربخشی ورشد سازمانی را دنبال نمایند هدف کلی تحقیق حاضر بررسی اثربخشی حسابرسی داخلی در بهبود کنترل های داخلی در شرکت توزیع برق منطقه ای استان خوزستان می باشد. به این منظور میزان اثربخشی حسابرسی داخلی در افزایش کارائی عملیات، قابل اعتماد بودن گزارش دهی مالی، رعایت قوانین ومقررات مربوطه،استفاده اقتصادی وکارآمد از منابع وحفاظت از دارائیها در شرکت توزیع برق منطقه ای استان خوزستان مورد بررسی قرار گرفت.
داده های این پژوهش با استفاده از پرسشنامه های که بین کارکنان شرکت توزیع برق منطقه ای استان خوزستان توزیع شده، جمع آوری گردیده است. پایایی داده های تحقیق به وسیله آزمون الفاکرونباخ در سطح 91 درصد به وسیله نرم افزارSPSS مورد بررسی قرار گرفت وپس از آن باتجزیه وتحلیل اطلاعات از طریق آزمون T یک نمونه فرضیات تحقیق آزمون شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهدکه حسابرسی داخلی از طریق افزایش اثربخشی وکارائی عملیات، قابل اعتماد بودن گزارش دهی مالی، اثربخشی رعایت قوانین ومقررات مربوطه، اثربخشی حفاظت از دارائیها منجر به افزایش وبهبود اثربخشی کنترلهای داخلی شرکت توزیع برق منطقه ای استان خوزستان می شود.
مقدمه
حسابرسی داخلی1 در حال حاضر به عنوان یکی از مهمترین بخش های سازمان ها در مسایل مالی مطرح شده است. امروزه حسابرسی داخلی توانسته است با اتکای به موازین علمی و برخورداری از تئوری های نوین، اثربخشی خود را در سازمان ها بیشتر مطرح نموده و سبب گردد تا بکارگیری حسابرسان داخلی در سازمان ها با قوت و شدت بیشتری در جریان باشد. این تغییر موضع نسبت به موضوع حسابرسی داخلی در گرو چندین عامل می باشد. رقابت های فزاینده و محدودیت های مالی و نیز میل به ارتقاء و پیشرفت در مسایل مالی و نیز وجود انواع تهدیدات سبب گردیده است تا به حسابرسی داخلی بیش از هر زمان دیگری توجه به عمل آید.
حرفه حسابرسی داخلی در سال های اخیر از اهمیت و ضرورت خاصی برخوردار گردیده است. علی رغم آنکه در گذشته دامنه فعالیت ها و مداخلات حسابرسان داخلی به ارزیابی و کنترل در مورد محدود و معدود، ختم پیدا می کرد، اما در سال های اخیر طیف وسیع و گسترده ای از فعالیت ها و خدمات در این حرفه توسعه پیدا نموده است.
مفهوم کنترلهای داخلی به فرایند طراحی، اجرا و محافظت شده، توسط مسئولان تعیین شده از جانب مدیریت، به منظور فراهم آوردن اطمینانی معقول در مورد اعتبار و کیفیت گزارشگری مالی، کارایی و سودمندی عملیات و سرانجام اجرای مناسب قوانین و مقررات اطلاق می شود - سورین و همکاران2، - 2014 کنترل داخلی فرایندی است که تحت تأثیر هیئت مدیره، مدیریت و دیگر افراد واحد تجاری قرار دارد. این فرایند باید اطمینان معقولی را در خصوص دستیابی به هدفهایی همچون اثربخشی3 و کارایی عملیات، قابلیت اتکای گزارشگری مالی4 و تطابق فعالیت سازمان و گروه های کاری با قوانین کاربردی و الزام نهادهای قانونگذار، فراهم کند .
بخشی از این تغییرات چشمگیر و رشد روز افزون ناشی از گسترش و پیچیدگی سازمان ها و نیز فشارهای ناشی از کمبود منابع و افزایش رقابت در سازمان ها، وجود انواع مخاطرات و تهدیدها در زمینه های مالی، اداری و تجاری که هدف ها و سیاست های سازمان ها را به شدت مورد تهدید قرار داده است، می باشد. اهمیت حفاظت، کنترل، نگهداری و ثبت حساب ها و اداره مؤثر مؤسسات و واحدهای اقتصادی به سبب رشد حرفه مدیریت، سبب توجه بیش از پیش به حرفه حسابرسی داخلی گردیده است.
حرفه حسابرسی داخلی می تواند با کمک به امر ارزیابی کنترل های داخلی و مشاوره و بررسی صورت های مالی به طور مؤثر و مداوم به بهبود مستمر در سازمان منجر شود.
پیشگیری از اخذ تصمیم گیری های ضعیف و غیرعلمی بر مبنای اطلاعات نادرست و بی موقع یا اطمینان بخشیدن از استفاده صحیح از دارایی ها، محافظت از سازمان در مقابل اثرات عدم رعایت مقررات و آیین نامه ها، جلوگیری از اشتباهات و تقلبات و بهبود روش ها، افزودن ارزش و بهسازی عملیات سازمان تنها از طریق استقرار یک سیستم حسابرسی داخلی اثربخش در سازمان ها امکان پذیر خواهد بود. در واقع نگاهی به سازمان ها و مؤسسات موفق نشان می دهد که یکی از عوامل تأثیر گذار و دخیل در موفقیت برخورداری از سیستم حسابرسی داخلی کارآمد، به روز و بهره مندی حسابرسان داخلی از دانش و توان حسابرسی روزآمد می باشد.
بدون تردید با وجود رقابت فزآینده بین شرکت های و نیز افزایش سطح مطالبات و آگاهی مردم، انتظار ارائه خدمات و نیز افزایش کیفیت در محصولات، همگی وجود سیستم مدیریت کارآمد را در این شرکت ها به اذهان متبادر می سازد. لذا در این شرایط ارائه خدمات اثربخش حسابرسی داخلی می تواند به توفیق بیش از پیش کمک شایانی نماید.
با توجه به تأثیر شگرف حسابرسی داخلی به ساماندهی و محافظت شرکت در مقابل اثرات عدم رعایت مقررات و آیین نامه ها و نیز تأثیر حسابرسی داخلی بر افزایش ضریب دقت و جلوگیری از اشتباهات و تقلب ها در امور مالی شرکت توزیع برق منطقه ای استان خوزستان و نیز تأثیرات اعمال حسابرسی داخلی اثربخش در بهبود روش ها و اطمینان بخشی نسبت به استفاده صحیح از دارایی ها در شرکت توزیع برق منطقه ای استان خوزستان به نظر می رسد با انجام این تحقیق می توان برنامه ریزی لازم را برای اصلاح نقاط ضعف انجام داد. علاوه بر این اهمیت و ضرورت این تحقیق از آنجا ناشی می شود که با انجام این تحقیق می توان زمینه و بستر مناسبی را برای سایر محققان و پژوهشگران که تمایل دارند پیرامون این موضوع تحقیق کنند فراهم ساخت.
همچنین با بررسی های به عمل آمده مشخص شده است که تاکنون تحقیقات اندکی پیرامون این موضوع صورت گرفته است و شاید بتوان این تحقیق را از جمله نخستین پژوهش ها در این زمینه به شمار آورد. همچنین با در نظر گرفتن این موضوع که تعیین و بهبود اثربخشی بخش های مختلف یک شرکت همواره جزء دغدغه های مدیریت هزینه می باشد، با انجام این تحقیق می توان نسبت به ارائه پیشنهاداتی برای بهبود و کارآمدی مدیریت هزینه ها اقدام نمود. لذا در این تحقیق سؤال اصلی و مسئله که محقق به دنبال دستیابی و پاسخ گویی به آن است این است که اساساً حسابرسی داخلی در شرکت توزیع برق منطقه ای استان خوزستان چه میزان اثربخش می باشد؟
پیشینه تحقیقات انجام شده
الزبین - 2014 - 5 در پژوهشی به بررسی عوامل موثر در اثر بخشی حسابرسی داخلی در کشور عربستان پرداخت. در این پژوهش از نظرات 203 مدیر و239 حسابرسی داخلی استفاده شد. همچنین جهت آزمون فرضیه های تحقیق از رگرسیون چند گانه استفاده شد. نتایج تحقیق نشان میدهدکه حمایت مدیر از تیم حسابرسی مهمترین عامل تاثیر گذار براثربخشی حسابرسی داخلی میباشد.
دروگالاس وهمکاران - - 2014 در تحقیقی که به دنبال نشان دادن ارتباطی بین کیفیت عملیات حسابرسی داخلی ومدیریت سود بودند به این نتیجه رسیدندکه میتوان بادادن آزدی عمل به حسابرسی داخلی وهمچنین پیگیری نتایج حاصل از گزارشات ایشان وحفظ استقلال حسابرسی داخلی میتوان به طورچشمگیری از سوء استفاده های مدیریت در دستکاری حساب ها وتاخیر ودر اعمال حساب ها جلوگیری کنند.
گرگی وهمکاران - - 2014 درپژوهشی تحت عنوان عوامل مرتبط بااثربخشی حسابرسی داخلی درکشور یونان پرداختند. یافته ها حاکی ازآن است که عوامل اصلی موثر در اثربخشی حسابرسی داخلی به شرح ذیل می باشند: - - 1 کیفیت حسابرسی داخلی، - 2 - شایستگی وصلاحیت تیم حسابرسی داخلی، - - 3 استقلال حسابرسی داخلی - - 4 پشتیبانی وحمایت مدیریت. همچنین نتایج نشان می دهند که استقلال حسابرسی داخلی پایه واساس اثربخشی حسابرسی داخلی محسوب می گردد که حیاتی ترین فاکتور در مدل ما به شمار می رود
سیفی - - 1384 ، تحقیقی را به منظور بررسی دو عامل تاثیرگذار براستقلال وبی طرفی حسابرسی داخلی انجام داد. .نتایج تحقیق ایشان نشان داد که وجود سطح تعامل مناسب بین کفیت کار حسابرسی داخلی وکمیته حسابرسی وجود رابطه بین کفیت کار حسابرسی داخلی وترکیب کمیته حسابرسی، وجود رابطه بین عزل ونصب حسابرس داخلی توسط کمیته حسابرسی وکیفیت کار حسابرسی داخلی وموارددیگری که درتحقیق به آن پرداخته شده است.
محمدی - - 1393 در پژوهشی با هدف ایجاد یک طرح کلی از اثربخشی حسابرسی داخلی در سازمانهای بخش عمومی، به بررسی شناسایی عوامل موثر در اثربخشی حسابرسی داخلی در دستگاه های دولتی حکومت اقلیم کردستان -عراق پرداخت. در این تحقیق به منظور شناسایی این عوامل وتاثر هریک از آنها برروی اثربخشی حسابرسی داخلی از کارکنان حسابرسی داخلی دستگاه های دولتی اقلیم کردستان - عراق ومدیران انتخاب شد وازطریق توزیع دو پرسشنامه - اولی مربوط به حسابرسان ودومی مخصوص مدیران - اطلاعات لازم جمع آوری گردید.
بااستفاده از نرم افزار SPSS با بکارگیری آمار توصیفی وآمار استنباطی کلیه داده ها مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفت یافته های تحقیق نشان می دهدکه اثربخشی حسابرسی داخلی به شدت تحت تاثیر حمایت وپشتیبانی مدیریت قرار می گیرد ودر سطح آماری 99درصد ضریب همبستگی آن برابر با %88 می باشد سپس، عوامل مهارت حرفه ای وکیفیت کار حسابرسی به ترتیب دوم وسوم در اثر بخشی حسابرسی اثرگذارند وضریب همبستگی آنها معادل 58 و 55درصد است در حالی که دوعامل دیگر استقلال سازمانی وفرصت های شغلی یک رابطه همبستگی منفی بااثر بخشی حسابرسی داخلی بدست آمده است.
فاطری وهمکاران - - 1394 در پژوهشی به بررسی میزان اتکای حسابرسان مستقل به عملکرد حسابرسی داخلی وهمچنین درک چگونگی تاثیر پنج عامل - استقلال حسابرسی داخلی وعینیت، صلاحیت، عملکرد کاری، اثربخشی حسابرسی داخلی، وسطح ریسک ذاتی مشتری - ، در تعیین اتکا براطلاعات حسابرسی شده توسط حسابرسان داخلی پرداختند
نتایج آزمون من ویتنی یو نشان می دهدکه میزان اتکای حسابرس مستقل برکار حسابرس داخلی مرتبط با سطح رقابت حسابرسان مستقل در موسسات حسابرسی وسازمان حسابرسی نمی باشد. نتایج تحلیل تشخیصی چندگانه نشان می دهدکه عملکرد کاری حسابرس داخلی مهمترین عامل در تعیین میزان سطح اتکای حسابرس مستقل برکارحسابرس داخلی می باشد به طور کلی نتایج این تحقیق، نشان می دهد که سازمانها می توانند اثربخشی حاکمیت شرکتی را با تقویت واحد حسابرسی داخلی خود وحمایت ازهماهنگی میان حسابرس مستقل وداخلی افزایش دهند.
روش تحقیق متغیرها: حسابرسی داخلی:
حسابرسی داخلی، یک وظیفه ارزیابی مستقل است که توسط مدیریت سازمان برای بررسی سیستم کنترل داخلی ایجاد می شود حسابرسی داخلی، کفایت سیستم کنترل داخلی را از لحاظ درست ومناسب اقتصادی، اثربخش وکارآمد بودن استفاده از منابع سازمان، به گونه ای بی طرفه آزمون ارزیابی وگزارش می کند
اثربخشی:
عبارتست از درجه یامیزانی که سازمان به اهداف مورد نظر خود نائل می شود - ال.دفت، . - 1387
کنترل های داخلی:
کنترل داخلی شامل کلیه اقداماتی است که برای تامین اطمینان نسبی از اجرای صحیح امور ومطابقت آن بامقررات وسیاست های واحد تجاری است که به عبارت دیگر کنترل داخلی روش هایی است که به منظور دستیابی به اهداف زیر صورت می گیرد:
· اثربخشی وکارایی عملیات.
· قابلیت اعتماد گزارش دهی مالی.
· رعایت قوانین ومقررات مربوط.
· استفاده اقتصادی و کارآمد ازمنابع. حفاظت از دارایی ها در برابر سوء استفاده وتقلب
فرضیات تحقیق
فرضیه اصلی:
حسابرسی داخلی منجر به افزایش وبهبود اثر بخشی کنترلهای داخلی توزیع برق منطقه ای استان خوزستان می شود.
فرضیات فرعی:
-1حسابرسی داخلی منجر به افزایش اثربخشی وکارائی عملیات در شرکت توزیع برق منطقه ای استان خوزستان می شود.
-2 حسابرسی داخلی منجر به افزایش افزایش قابل اعتماد بودن گزارش دهی مالی در شرکت توزیع برق منطقه ای استان خوزستان می شود.
-3 حسابرسی داخلی منجر به افزایش اثربخشی رعایت قوانین ومقررات مربوطه در شرکت توزیع برق منطقه ای استان خوزستان می شود.
-4 حسابرسی داخلی منجر به افزایش اثربخشی استفاده اقتصادی وکارآمد ازمنابع در شرکت توزیع برق منطقه ای استان خوزستان می شود.
-5 حسابرسی داخلی منجر به افزایش اثربخشی حفاظت از دارائیها در شرکت توزیع برق منطقه ای استان خوزستان می شود.
جامعه و نمونه آماری
جامعه آماری درا ین تحقیق عبارت است از کلیه حسابرسان مستقل ومدیران مالی شرکت توزیع برق منطقه ای استان خوزستان می باشد. روش نمونه گیری وحجم نمونه تحقیق روش نمونه گیری بصورت تصادفی ساده و با استفاده از جدول کرجسی و مورگان به تعداد 59 نفر برآورد شد.
روش آزمون فرضیه های تحقیق
به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از روش آمار توصیفی - توزیع فراوانی، درصد، میانگین، انحراف معیار - و جهت آزمون فرضیه ها از روش آمار استنباطی استفاده شده است به این صورت که آزمون فرضیه هاعمدتاً مستلزم تحلیل میانگین های پاسخ های افراد است ومتغیرهای مورد بررسی ازنوع فاصله ای هستند برای آزمون فرضیه ها به طور عمده، از روش آزمون t تک متغیره استفاده شده است ارزش گزینه ها نیز به صورت خیلی کم - - 1 ، کم - 2 - ،متوسط - - 3، زیاد - - 4 وخیلی زیاد - - 5 تعیین گردید.
یافته ها
آمار توصیفی:
جدول :1 توزیع فراوانی برحسب مدرک تحصیلی
براساس یافته های جدول1 تعداد 25 نفر 4و42 درصد از پاسخگویان را مدرک کارشناسی وتعداد3 نفر معادل 1 و5 درصد ازپاسخگویان پژوهش را مدرک دکترا تشکیل می دهند.
