بخشی از مقاله
مقدمه
حمل و نقل به عنوان یکی از ارکان اساسی تمدن انسانی مورد توجه بوده و برای توسعه اقتصادی هر کشور ضرورتی انکارناپذیر می باشد. این صنعت از جمله صنایع زیربنایی هر کشور است که از اهمیت خاصی برخوردار می باشد. بنابراین ،ایجاد سیستم حمل و نقل کارآمد در توسعه اقتصادی- اجتماعی جایگاه ویژه ای دارد. زیرا، علاوه بر آنکه بخش حمل و نقل از بخشهای مهم و زیربنایی محسوب می شود تأثیر بسزایی در دیگر فعالیت های اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی دارد. بر این اساس می توان یکی از شاخص های توسعه یافتگی کشورها را برخورداری از زیرساخت مناسب حمل و نقل دانست.
مأموریت بخش حمل و نقل به عنوان یک بخش حساس و پیچیده اقتصادی و تأثیرگذار بر بخش های مهم صنعت، کشاورزی و خدمات مطرح است و در راستای اهداف توسعه پایدار کشور، مأموریت این بخش را می توان سیاستگذاری، برنامه ریزی و نظارت استراتژیک بر تأمین حمل و نقل سریع، ایمن، بهینه، روان و گسترده در همه شقوق حمل و نقل و با اختصاص سهمی متناسب، در هر یک از شقوق تعریف کرد. بنابراین یکی از وظایفی که در بخش حمل و نقل مطرح میباشد، مسئله جابجایی مسافران، رساندن آنها به مقصد و برگرداندن آنها از راههای هوا، دریا و یا زمین میباشد که همه این تسهیلات و خدمات باید به نحو احسن و در جهت توسعه هدفهای فوق ارائه شود.
بر این اساس، یکی از عمده ترین عناصر تشکیل دهنده صنعت مسافرت و گردشگری، سیستم حمل و نقل در ابعاد گوناگون آن می باشد که بخشی از هزینه های گردشگران را به خود اختصاص می دهد، به طوریکه در برنامه ریزیهای مربوط به توسعه گردشگری، توجه به بخش حمل و نقل و ظرفیتهای حال و آتی آن از اهمیت ویژهای برخوردار میباشد.
اساساً توریسم و گردشگری با جابجایی و حرکت از مبدأ به نقاط و جاذبه های اطراف تحقق پیدا کرده و اموری چون نیاز به محل اقامت، تهیه مواد غذایی، بهداشت، امنیت و. .. پس از آن مطرح میگردد. به همین دلیل، اصولاً گردشگری به صورت امروزی که دارای خصوصیات خاص خود میباشد، عمدتاً با وقوع انقلاب صنعتی و توسعه و گسترش وسایل و روش های حمل و نقل در دنیا رواج پیدا کرده است.
لذا به نظر می رسد مطالعه اثرات توسعه صنعت حمل و نقل ،در رشد صنعت گردشگری در کشورها میتواند برنامه ریزان و سیاستگذاران هر بخش اقتصادی، به ویژه حمل و نقل را در تدوین سیاستهای مربوطه یاری نموده و با ارائه راهکارهای مناسب، سهم بخش گردشگری از منافع حاصل از توسعه حمل و نقل را افزایش دهد.
لذا در این تحقیق به بررسی جایگاه سیستم حمل و نقل ریلی بر توسعه گردشگری در استان کرمان پرداخته میشود.
بنابراین جهت بررسی وضعیت حمل و نقل ریلی بر توسعه گردشگری استان، از چندین شاخص تأثیرگذار بر انتخاب شیوه حمل و نقل استفاده کرده و با استفاده از تحلیل های توصیفی و پیمایشی، این شاخص ها را اندازه گیری کرده و سپس بر اساس آن عملکرد بخش حمل و نقل ریلی استان بر توسعه گردشگری آن بررسی میشود.
بیان مسئله
اساساً هدف از نظام حمل و نقل، جابجایی انسان ها و کالاها از نقطه ای به نقطه دیگر به طور مقبول و یا تولید خدمات حمل و امروزه نقش و اهمیت زیرساخت ها در توسعه اقتصادی کشورها بر کسی پوشیده نیست. در این میان،زیرساخت های حمل ونقلی نیز از اهمیت برخوردار می باشند، چنانچه زیرساخت های حمل و نقلی مناسب، زیربنای توسعه اقتصادی را در هر سرزمین تشکیل می دهند و تأثیر بسزایی در دیگر فعالیت های اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی دارند.
امروزه صنعت حمل و نقل، در پیشبرد اهداف کشورها نقش عمده ای داشته که این نقش در کشورهایی که کاربرد صحیح سیستم های پیشرفته و جدید را دخالت داده اند، به بالاترین حد ممکن ارتقاء یافته است. جنبه های اقتصادی تأثیرات حمل و نقل فراوان بوده و از برجسته ترین آنها می توان به اثر حمل و نقل بر تقسیم کار، دامنه سودآوری، بهای تمام شده کالاها و خدمات، پیدایش صرفه جویی های ناشی از مقیاس، گسترش رقابت اقتصادی، بهای خرده فروشی کالاها، پیدایش قطبهای صنعتی و گردشگری و. .. اشاره کرد.
نقل متناسب با تقاضای جابجایی انسان و کالا به طور هماهنگ، جامع، یکپارچه، ایمن، فراوان، منظم، مسئول، سریع، راحت و ارزان است.
همچنین هدف از حمل و نقل، بارور ساختن سودمندی در مکان و یا ایجاد مطلوبیت مکانی است و این مطلوبیت هنگامی حاصل میگردد که با حداقل هزینه، تولیدات از مبدأ به مقاصد مصرفی حمل شده و نیازهای مناطق را مرتفع سازد.
بنابراین اگر راه ها و وسائط حمل و نقلکافی در اختیار نباشد، مسلماً امکان اتصال نواحی تولید و مصرف وجود نداشته و روند تولید و مصرف در موقعیت مناسب انجام نمی پذیرد. نواحی دور افتاده ای که استعداد خوبی را در زمینه انواع تولیدات دارا میباشند، اگر امکانات حمل و نقلی مناسب در اختیار نداشته باشند، امکان بهره وری بهینه از استعدادهای محیطی برای آن نواحی وجود نخواهد داشت و بسیاری از نواحی منزوی و دور افتاده، به هنگامی که از امکانات ارتباطی و حمل و نقل برخوردار می گردند
