بخشی از مقاله
چکیده :
به جز نیروی کاپیلاریزاسیون و دیاپیریسم که ناشی از اختلاف چگالی بین طبقات نمکی و سایر طبقات سنگی فوقانی است و باعث صعود لایه های نمک دار در یک ناحیه میگردد، نیروهای ناشی از تنش های برشی در منطقه و فعالیت گسلهای امتداد لغز ناشی از آن، نیز میتوانند به گونه ای عمل کنند که باعث صعود طبقات نمک دار به سمت بالا گردند. چپ پله ها و راست پله های ایجاد شده در راستای گسلهای امتداد لغز میتوانند بستری برای جایگیری و صعود طبقات نمک دار به سطح زمین را ایجاد نمایند.
همچنین راستای شکستگی های ناشی از عملکرد گسلهای امتداد لغز به گونه ای است که باعث حرکت خزش گونه طبقات نمکی به سمت سطح زمین میگردد. در این تحقیق بررسی های انجام شده در یک مدل سازی آزمایشگاهی نیز با ساختارهای مشاهده شده در سطح زمین منطبق بوده که گویای صحت تاثیر گذاری گسلهای امتداد لغز در صعود و شکل گیری گنبد های نمکی در سطح زمین می باشد.
مقدمه :
مدل سازی زمین ساختی شاخه ای از علم زمین ساخت می باشد که به بررسی هندسی و جنبشی و شرایط تشکیل عناصر ساختاری و ساختمان های پوسته زمین که به کمک روش های آنالوگ در یک محیط آزمایشگاهی و روش های عددی بصورت نرم افزاری می پردازد ؟روش های متداولی برای بررسی های آزمایشگاهی و شبیه سازی ساختارهای موجود بکار گرفته می شود تا بتواند براساس مدل های صورت گرفته وضعیت احتمالی شکل گیری ساختارها و همچنین ذخیره سازی مواد معدنی در طی زمان های آینده را پیش بینی کرد در این تحقیق سعی شده است که با در نظر گرفتن تعدادی از متغیرهای موجود در طبیعت نحوه بالاآمدگی دیاپیر را با کمک الگوی واقعی آن یعنی گنبد نمکی قم مدلسازی نماییم
-1 ساختار امتداد لغز
در یک سیستم تنش برشی راستگرد، زمانی که تنش فشاری هم در منطقه وجود داشته باشد منجر می گردد که گسلش امتداد لغز به گونه ای عمل کند که فراگام - - Overstep و خم - bend - چپ پله در راستای گسل ایجاد نماید - شکل - 1 و ناحیه ای لوزی شکل ایجاد میگردد که این ناحیه از دو جهت تحت تنش فشارشی افقی قرار خواهد گرفت.
شکل - 1 تشکیل دو پشته های راستالغز فشارشی ناشی از خم ها و فراگام های گرفتاری
همگرایی موجود در این جایگاه نهایتا باعث تشکیل گل ساخت مثبت - - Positive flower structure می شود - قاسمی، . - 1387در چنین شرایطی ساختار های زیرین که از نظر چگالی با سازند های فوقانی تفاوت دارند تحت تاثیر تنش فشارشی افقی به سمت بالا و در راستای شکستگی های قدیمیتر صعود کرده و قطعاتی از سازند های همراه را از قسمت های زیرین به سمت بالا با خود به همراه می آورند.
بر این اساس تبدیل حالت چپ پله به راست پله و بالعکس در طول فعالیت گسل نیز میتواند رخ دهد در مواقعی که گسلش امتداد لغز تحت تاثیر گسلش دیگری از مسیر قبلی منحرف ویا در طول حرکت بلوک لوزی شکل دچار چرخش گردیده و از راست پله به چپ پله تبدیل گردد ویا گسلش اصلی دچار تغییر سمت و سوی حرکت واز چپ گرد به راستگرد مبدل گردد و یا چندین اتفاق همزمان در طول مسیر حرکت امتداد لغزی گسل رخ دهد در اینصورت منطقه داخل پله دچار تغییر اثر استرس شده و ممکن است از کشش تبدیل به فشارش گردد وبلعکس. که در اینصورت ساختار های گل شکل نرمال و معکوس میتواند پدیدار و از حالتی به حالت دیگر تبدیل شود. - شکل - 2
شکل - 2 ساختارهای دوپلکس در مناطق گسلی امتدادلغز برگرفته از - Aksu et al. 2000, Woodcock and Fischer
