بخشی از مقاله
چکیده
دانش آموزان استسنایی حق دارنددرمدرسه نزذیک خانه خودمعلم ومدیری داشته باشند،که اورابه خوبی بشناسدوبااستعدادها های بالقوه اش آشنا باشد.ظهوررشته روان شناسی ازسال های اولیه قرن بیستم دلالت های متعددی برتاثیرروان شناسی وتوانمدی برکودکان استسنایی مخصوصادانش آموزان دارای مشکلات شنوایی رابه دنبال داشت.وجوداختلال شنوایی سدبزرگی برای رشد طبیعی گفتاروفعالیت اجتماعی بخصوص فعالیت های مدرسه است.به طورکلی آثارمشکلات شنیداری به صورت واکنش های مختلف درزمینه فردی موجب انزواطلبی وزودرنجی،ودرزمینه تحصیلی موجب عقب افتادگی کاذب تحصیلی ودرزمینه ی اجتماعی منجربه رفتارهای ضداجتماعی می شود. پژوهش از نوع نظری و روش آن توصیفی استنادی که برای جمع آوری اطلاعات لازم از روش کتابخانه ای و آثار و کتب مکتوب، مستندمرتبط و صحیح استفاده شده است، یافته ها حاکی است که شناخت ویژگی های ذهنی و روانی دانش آموزان ناشنوا وکم شنوا درمدرسه عادی باعث تدارک وتنظیم رفتارهاوبرنامه های جامع ترآموزشی و حسن تامین نیازهای آنان وبالفعل کردن بسیاری ازتوانایی های آنان توسط مدرسه وعوامل آن صورت گیرد.
کلیدواژها: روانشناسی،دانش آموزان استسنایی،مدرسه،ناشنواوکم شنوا
مقدمه
با کمی دقت و تأمل در خلقت انسان ها، در می یابیم که هیچ دو انسانی مانند یکدیگر نیستند. این تفاوت ها در ابعاد مختلف جسمی، ذهنی و رفتاری قابل مشاهده و ادراک اند. بنابراین هر یک از انسان ها در مفهومی عام و گسترده استثنایی هستند، زیرا با یکدیگر از ابعاد مختلف وجودی، تفاوت دارند - سیف نراقی، نادری، 1382، ص. - 5به عبارتی کودک استثنایی، کودکی است مثل همه کودکان با توجه به این که این کودک در چگونگی بهرهمندی از حقوق حقّه ی خود در امر تعلیم و تربیت تفاوت قابل ملاحظه ای در زمینه حسی، حرکتی، عاطفی، ذهنی و شناختی با سایر همسالان خود دارد.اما حق دارد همانند همه ی همسالان خود به تناسب نیازها و ویژگی های زیستی و شناختی و عاطفی از برنامه های آموزشی و پرورشی جامعه ای که بدان تعلق دارد بهره مند شود.کودک استثنایی حق دارد از معاشرت با کودکان همسن و سال خود در کوچه و خیابان، در مدرسه و بوستان بهره مند گردد - افروز، میرنسب، 1389، ص . - 1ولی متاسفانه ماهنوزشناخت کاملی ازمیزان توانایی هایشان نداریم وپیش ازآن که برتوانایی هایشان تکیه کنیم برناتوانایی هایشان تاکیدداریم - کرک هوتون،فولر،1381،ص. - 5درحالی که هرچندکودکان ناشنوا و تا اندازه ای کودکان کم شنوا، با مشکلات تحصیلی مواجه می باشند. امامطالعاتی که اخیراً درباره ی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ناشنوا به عمل آمده است، پیشرفت هایی را نشان داده اند - کرک، گالاگر، 1380، ص . - 351واین تابدان جاست که درصورت شرکت دانش آموزان سخت شنواونیمه شنوا درکلاس درس عادی می تواندبرایشان مفیدواقع شود - افروز،1388،ص. - 13
-2مبانی نظری پژوهش -2-1روانشناسی حضوردانش آموزان ناشنواوکم شنوادرمدارس عادی روان شناسی کودکان استثنایی، به عنوان شاخه ای از دانش روانشناسی به مشاهده و تبیین علمی آزمون، ارزشیابی و توصیف فرآیندهای روانی و رفتار عینی کودکانی می پردازد،که اساساً از حد هنجار انحراف دارند، چه بالاتر و چه پایین تر، و برحسب ویژگی ها و محدودیت های متعاقب آن، به خدمات حمایتی ویژه و خارق العاده ای روانی، تربیتی در جهت نیل به حداکثر استعدادشان نیاز دارند - شریفی درآمدی، 1381، ص . - 15افرادی که مبتلا به نقص شنوایی جزیی می باشند ممکن است از الگوهای گفتاری بهنجار برخوردار باشند و اختلال شنوایی آنان قابل تشخیص نباشد.یک دانش آموز با درجه خفیف شنوایی ممکن است در شنیدن گفتار آهسته یا گفتار از فاصله دور با مشکل مواجه شود. بنابراین به عنوان دانش آموز سرکش در نظر گرفته می شود، اگر رشد زبان ناقص باشد دانش آموز ممکن است در فهم ایده ها و مفاهیم انتزاعی به مشکل برخورنند - افروز، میرنسب، 1379، ص . - 135نقص شنوایی می تواند پیامدهای عمیقی برای برخی جنبه های رفتار شخصی داشته باشد و اثرات چندانی بر دیگر خصوصیات برجای نگذارد - هالاهان، کافمن، 1378، ص . - 479پژوهشگران کشف کرده اند، که کودکان ناشنوا الزاماً نقصی در زبان و یا شناخت ندارند. علیرغم این که این کودکان در زمینه فراگیری، استعمال و خواندن زبان انگلیسی با مشکلاتی مواجه می باشند - کرک، گالاگر، 1380، ص . - 341رتین هاوس1 کشف کرده است که کودکان ناشنوا در مواقعی که زبان حالتی مشخص و روشن دارد،
قادرند کارهای شناختی را خیلی بهتر انجام دهند.این یافته ها پیشنهاد می کنند که کودکان ناشنوا توانایی شناختی طبیعی دارند، و افت تحصیلی آن ها، در واقع اشکالاتی است که در خواندن دارند نه از هوش آن ها - کرک، گالاگر، 1380، ص . - 348نتایج بیانگرآن است که کودکان ناشنوا وکم شنوایی که درکنارکودکان عادی مسن ترقراگرفته اندتاثیرات متقابل اجتماعی بسیارخوبی راازخودبروزداده اند - کل،چن،130،ص. - 7در همین راستا در چند دهه ی اخیر تلاش های زیادی به ویژه در زمینه ی »آموزش و پرورش ویژه« از جانب دولت ها صورت گرفته، تا ضمن شکوفا کردن استعدادهای کودکان مبتلا به مشکلات شنیداری، آنان را وارد جریان عادی زندگی نمایند، تا بتوانند همانند کودکان عادی به اندازه نیازهایشان از مواهب، امکانات و تسهیلات موجود در جامعه استفاده نمایند - میرگل، 1383، ص. - 11زیراامروزه آموزش وچرورش درجهان سعی داردبه تقویت بیشترعواملی بپردازدکه سبب بالارفتن توانایی های شخص شودومی کوشدتاتفاوت های قابلیتی بین افرادرابه حداقل برساند - دبیری اصفهانی،زندی پور،1385،ص. - 13
-2-3روانشناسی دانش آموزان دارای مشکلات شنیداری ومدارس عادی کارآمد
ماتنهابرای خودمان زندگی نمی کنیم ،همه وجودواحدی هستیم که بایدبه یکدیگرتوجه داشته باشیم - کورکر،1381،ص. - 298ازهمین روی در واکنش سنتی نظام مدارس نسبت به کودکان مبتلا به مشکلات آموزش فرضی برآن بوده که این مشکلات از محدودیت ها، ناتوانی ها، و محرومیت های شاگردان ناشی می شوند و ریشه در شخص دانش آموز دارند.پس از شناخت این نکته در سال های اخیر حرکت هایی برای یافتن روش های نوین آغاز شده تا مسئله کودکان مشکل داردر همان کلاس های معمولی حل شود.این حرکت ها فرض برآن داشتند که مشکلات از تعامل طیفی از عوامل ناشی می شود که برخی مربوط به شاگردان و برخی دیگر مربوط به تصمیمات معلمان است - کارشناسان یونسکو، :1384 ص . - 112
برای افزایش موفقیت معلمان در جریان تدریس در کلاس های درسی با حضور دانش آموزان دارای مشکلات شنیداری سه ویژگی لازم است که عبارتند از:-1 آموزگار باید توان و سطح معلومات فعلی، علائق و تجربیات قبلی شاگردان را به خوبی بشناسد. -2 باید به شاگردان کمک نمودتا نوعی معنای شخصی برای تکالیف و فعالیت های خود قائل شوند.-3 کلاس ها باید چنان سازمان یابند که کوشش ومشارکت را تشویق کنند - کارشناسان یونسکو، 1384، ص . - 113 مدارس موفق نیز مانند معلمان موفق با روش های متنوع کار می کنند، اهر یکسانی برای کارآمد کردن مدارس وجود ندارد. اما به هر حال باید گفت که معمولاً مدارس کارآمد در تربیت همهی شاگردان موفق اند. در واقع دلیل موفقیت آن ها هم همین است که در برابر شاگردانی که دچار مشکلند واکنش مثبتی نشان می دهند. بدین ترتیب آن ها دائماً راه هایی را برای بهبود کیفیت تعلیم و تربیت خود جستجو می کنند و پیشرفت هایی که برای پاسخگویی به شاگردان مشکل دار به دست می آورند برای همهی شاگردان شرایط یادگیری بهتری به شاگردان شرایط یادگیری بهتری ایجاد میکنند. واکنش مثبت به نیازهای ویژه راهی است برای کارآمد کردن مدارس برای همهی شاگردان - کارشناسان یونسکو، 1384، ص . - 129 بنابراین معلم باید موقعیتی را فراهم سازد که بتواند بر خورد دانش آموزان معلول و غیرمعلول را تسهیل کند - هالاهان، کافمن، 1377،ص - .دانش آموزان ناشنوا عموماً از حضور در کلاس های عادی و تحصیل در کنار همسالان شنوا و
