بخشی از مقاله
چکیده
کاربری اراضی شهری به دلیل ماهیت سیستمی شهر، از طریق شبکههای ارتباطی و جریانهای ترافیکی آنها در ارتباط مستمر و متقابل هستند. برنامه ریزی حمل و نقل شهری به عنوان جزیی از برنامه ریزی فضایی شهر است که جنبههای سه گانه اجتماعی، اقتصادی و کالبدی را مورد توجه قرار میدهد، و از طرفی کاربریهای شهری به دلیل ماهیت سیستمی شهر، از طریق شبکههای ارتباطی و جریانهای ترافیکی آنها در ارتباط مستمر و متقابل هستند و به همین دلیل حمل و نقل در شهر به عنوان موثرترین ابزار هدایت توسعه شهر و شکل دهی به محیط آن مطرح میباشد.
دراین تحقیق قصد داریم با نگاهی موشکافانه به تبیین تاثیر فاکتورهای مختلف کاربری اراضی شهری - مانند تراکم، خیابانها، ترکیب کاربریها و دسترسیها - بر حمل و نقل در شهر بپردازیم. هدف کلی ما از این طرح ارزیابی کاربریهای شهری با در نظر گرفتن ارتباط متقابل دو سیستم کاربری زمین و حمل ونقل و ترافیک درون شهری میباشد که این امر موجب افزایش ایمنی و کارایی شبکه ترافیکی، توزیع متناسب کاربریهای شهری با رعایت سلسله مراتب معابر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی میباشد.
.1 مقدمه
در جوامع شهری امروزی حمل و نقل موتوری یکی از عمدهترین گزینه حمل و نقل شهری است. اصلی ترین هدف در شهر آن است که ضمن حفظ ابعاد توسعه پایدار شهر، نسبت به ایجاد سیستم حمل و نقل کارآمد و جلوگیری از انحراف آن به سیستمهای غیر بهینه و پر خطر اقدام نمایند. موضوع و مسأله حمل و نقل و ترافیک در سیستم شهری از جمله این مسائل می باشد.
حمل و نقل و ترافیک در شهرها به ویژه در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم به دنبال بروندادهای ناشی از تحولات عصر صنعتی در شهرها به یکی از اصلی ترین دغدغههای مسئولین و ساکنان شهرها بویژه شهرهای بزرگ تبدیل شده است. با این حال عامل حمل و نقل در شهرها در ارتباط با دیگر عوامل شهری است. ازجمله این عوامل می توان به عامل کاربری زمین، نحوه طراحی و مدیریت آن و ارتباط آن با اهداف موجود در بخش حمل و نقل اشاره نمود
حمل و نقل و برنامه ریزی کاربری متقابلا بر هم اثر میگذارند. تصمیمات برنامه ریزی حمل و نقل بر الگوی توسعه کاربری و نیز کاربری بر فعالیتهای حمل ونقل اثرگذار است. بنابراین بررسی ارتباطات و تصمیمات برنامه ریزی میتواند کارا و مفید باشد
آنچه امروز در طراحی سیستمهای شهری صورت میگیرد، تدوین برنامههای جامع شهری با هدف ایجاد حداکثر تطابق ممکن بین سیاستهای شهرسازی و کاربری زمین از یک سو و سیستمهای حمل و نقل شهری بهینه با توجه به خصوصیات شبکه شهری از سوی دیگر میباشد
.2 بیان مساله
هدف اصلی برنامه ریزی شهری، ایجاد شهرهایی است که مکان مطلوب را برای زندگی اجتماعی مردم فراهم سازند، در این رابطه حرکت و جابجایی افراد و کالاهای موردنیاز آنان بایستی به گونهای باشد که حداکثر رفاه و راحتی را در جابجاییها ایجاد کند. از آنجا که سیستم حمل و نقل فرایندی است پویا و مستمر، لذا باید دادهها و تغییرات آن همواره به هنگام گردد و از آنجایی که نخستین مرحله از شناخت، بررسی ویژگیهای سفرهای شهروندان و چگونگی عملکرد آنهاست، بحث مطالعه تولید سفرهای شهری از اهمیت بسزایی برخوردار میگردد و ضروری است که این مطالعه در قالب کاربریهای شهری و چگونگی اثرات انها سنجیده شود.
.3اهداف پژوهش
- ارزیابی و تبیین و ارائه راهبرد و راهکار جهت ایجاد و تقویت سازوکار ارتباط و هماهنگی بین برنامه ریزی حمل ون قل شهری و برنامه ریزی کاربری اراضی شهری -بررسی ارتباط و میزان تأثیرگذاری کاربریهای مختلف بر سیستم حمل ونقل و شبکه ارتباطی شهرها.
.4سوالات پژوهش
- آیا بین نوع کاربریها و تراکم و میزان ترافیک شبکههای ارتباطی شهر، ارتباطی وجود دارد؟
- آیا طرحهایی که منجر به بهبود تردد و ایمنی ترافیک میشوند با توزیع فضایی کاربریها ارتباط دارند؟
.5روش پژوهش
در این پژوهش با توجه به اهداف، از روشهای اسنادی و مقایسهای استفاده شده است و با بررسی و تحلیل ارتباط متقابل بین برنامه ریزی حمل و نقل شهری و کاربری زمین، مشکلات ناشی از عدم توجه به این ارتباط را شناسایی و در نهایت به ارائه روشی جهت هرچه نردیکتر نمودن این نوع از برنامه ریزی میپردازد.
.6مبانی نظری و مفاهیم کلیدی
جهت بررسی رابطه بین مدیریت کاربری زمین و حمل و نقل و ترافیک شهری از مفاهیمی نظیر چشم انداز، اهداف، استراتژی و سیاست های مختلف مدیریت کاربری زمین - جدول شماره - 1 استفاده میشود. لازم به ذکر است که اهداف، استراتژی ها و سیاست های مدیریت کاربری زمین تا حدودی دارای همپوشانی هایی است.
- رابطه مدیریت کاربری زمین و حمل و نقل
در بررسی رابطه بین مدیریت کاربری زمین و حمل ونقل آنچه که مسلم به نظر میرسد، این است که تقاضای حمل و نقل یک تقاضای مشتق شده است. بدین مفهوم که بر اساس نیازهای جمعیت شهرنشین، کاربریهای مختلفی در سطح شهرها شکل گرفته و مردم برای رفع نیازهای خود مجبور به تولید سفرهایی به سوی مقاصد دارای کاربری مرتبط میباشند. لذا نحوه طراحی و مدیریت کاربری و ارتباط آن با اهداف، استراتژی و سیاست موجود، به طور مستقیم بر بهبود وضعیت آمد و شد در سطح شهر و سطح سرویس معابر، کاهش ترافیک و دستیابی به توسعه پایدار موثر میباشد
جدول :1 چشم انداز، اهداف، استراتژی و برنامههای مدیریت کاربری زمین
