بخشی از مقاله
چکیده
مسئله و مفهوم حکومت به مفهوم عام و کلی آن، از همان آغاز اسلام مورد توجه مسلمانان بوده و از اهمیت خاص برخوردار بوده است. دلیل آن نیز این بوده که پیامبر اسلام - ص - در مدینه تشکیل حکومت و دولت داد و به مدت 5 سال زمامدار مسلمانان و مدیر و مدبر جامعه ی دین شمرده می شد. دین اسلام دینی جهانی است و رسالت پیامبر اکرم - ص - اختصاص به نقطه ای و منطقه ای مخصوص ندارد و آن حضرت برای راهنمایی و هدایت تمام مردم جهان فرستاده شده است.هدف از این مقاله تبیین سیره و حکومت جهانی پیامبر - ص - است.
تشکیل حکومت و به عهده گرفتن زمام اداره امور جامعه از مواردی است که علاوه بر هدایت و نجات انسانها، نقش قابل تأمّلی را در جهت حفظ آیات الهی و آرمانهای جامعه مسلمین ایفا میکند.ازاین رو نبیّ مکرم اسلام صلی االله وآله بلافاصله پس از هجرت برای تشکیل حکومت و دولت اسلامی اقدام نمود. اندیشه حکومت، براساس آیات قرآن کریم و رهنمودهای پیامبر اعظم صلی االله وآله به صحابه، دلالت بر احساس فطری بشر در تشکیل دولت دارد.بنابراین سعی بر این است تا سیره و حکومت جهانی پیامبر را به صورت اجمالی مورد بررسی و واکاوی قرار دهیم تا لایه های حکومت پیامبر - ص - برای مخاطب آشکار و نمایان شود.
واژگان کلیدی : پیامبر - ص - ، حکومت اسلامی، اسلام، سیره پیامبر.
مقدمه :
رسول اکرم - ص - که دارای بینش توحیدی بود، در خوف و رجا هم موحد بود، و فقط کسانی می توانند مؤسس حکومت اسلامی بوده و آن را تحکیم کنند که در خوف و رجا خدا ترس باشند. او چون از غیر خدا نمی ترسد می تواند نظام و حکومتی تشکیل دهد و چون از خدا ترس دارد حکومتش اسلامی خواهد بود. پیامبر بعد از هجرت به مدینه تشکیل حکومت اسلامی داد. او به خوبی می دانست اهداف نبوت و بعثت انبیا یعنی تعلیم و تربیت و اقامه قسط و عدل و سعادت انسان بدون تشکیل حکومت ممکن نیست به همین دلیل در نخستین فرصت تشکیل حکومت دادند و از آنجایی که هر حکومت مبتنیهب عدل با مشکلات فراوان خصوصاً جنگ ها مواجهه است؛ جنگ های بسیاری نیز به حکومت اسلامی پیامبر تحمیل گردید.
در این راستا سوالات زیر مطرح می گردد: الف-ضرورت تشکیل حکومت از سوی پیامبر اعظم صلی االله علیه و آله چیست؟ ب- اقدامات اولیه پیامبر صلی االله علیه وآله در تشکیل حکومت، کدامند؟ در پاسخ به سوال اول تحقیق ، مواردی مانند ضرورت عقلی تشکیل حکومت از سوی انبیا و همچنین لزوم الهی بودن حکومت از دیدگاه قرآن و همچنین ضرورت تشکیل حکومت اسلامی در روایات اسلامی که مردم بدون حکومت نمی توانند زندگی کنند، بررسی می شود. در پاسخ سوال دوم مواردی همانند هجرت به مدینه، تشکیل ارتش از مهاجرین و انصارو... بررسی می شود.
تاسیس دولت اسلامی
براستی که محمد - ص - پیامبر خدا با آنکه به دانشگاهی از دانشگاه های روم یا مدرسه ای از مدارس ایران پای نگذاشته بود اما قانونگذار و سیاست مداری بزرگ و خطیبی سخنور و رهبری کار آزموده به شمار می آید. اسلام از روز اول چون چشمه صاف و زلالی، ظاهر شد و آنگاه رفته رفته بر پهنا و ژرفای آن افزوده گشت و سر انجام به صورت جویبار و رودخانه عظیمی در آمد که سرزمین های مختلف بشریت را آبیاری کرد و انسان ها را سیراب می ساخت و هم اکنون نیز هر چه بیشتر می رود عمیق تر و وسیع تر می گردد و به راستی می تواند چرکینی همه سنت های غلط را بشوید و مردم را در هر زمان و مکانی به راه هدایت رهنمون باشد.
اسلام علی رغم سیاست های استعماری جهان پیش می رود و وارونه گویی ها و فعالیت های دشمنان به خاطر در هم کوبیدن پایه ای اسلام نتوانسته است کاری از پیش ببرد. اسلام، رمز پیروزی و عمومیت را به دست دارد و با توجه به آن قوانین برنامه های خود را پی ریزی کرده است آن راز بزرگ و آن رمز، مطابقت اسلام با فطرت انسانهاست که همه به طور کلی از آن برخوردارند و اساس زندگی آنها بر آن استوار است. بنابراین کسانی که می گویند: شرق، شرق است و غرب، غرب، پیامبر شرقی نمی تواند رهبری غرب را به عهده بگیرد، سخت در اشتباهند زیرا شرق و غرب از نظر فطرت یکسان است و همان گونه که شرقی محتاج دین فطری است، غربی هم نیازمندبه آن است.
حکومت پیامبر اسلام - ص - در قرآن
دین اسلام دینی جهانی است و رسالت پیامبر اکرم اختصاص به نقطه ای و منطقه ای مخصوص ندارد و آن حضرت برای راهنمایی و هدایت تمام مردم جهان فرستاده شده است. این موضوع جزء ضروریات دین است و در قرآن با چندینتَبَارَکَآیهبرایالﱠذِیآناستدنَزﱠلَلالشدهالْفُرْقَانَاست.قولهتعالی:عَلَی» عَبْدِهِ لِیَکُونَ لِلْعَالَمِینَ نَذِیرًا - فرقان - 1/؛ بزرگوار خداوندی است که قرآن را بر بنده خاص خود نازل فرمود تا اهل عالم را متذکر و خداترس کند.« قوله تعالی: »قل یا ایها الناس إنی رسول االله إلیکم جمیعا - اعراف - 158 /؛ ای مردم من فرستاده خدا به سویهمه شما هستم.« از دیکر آیات مورد استدلال این آیه است: »و اوحی الی هذا القرآن لائذرکم به و من بلغ ... - انعام - 19 /؛ خداوند به من آیات این قرآن را وحی می کند تا شما و هر کسی که خبر این قرآن به او می رسد را بترسانم.
«قوله تعالی: »هو الذی بعث فی الامیین رسولا منهم یتلو علیهم آیاته و یززکیهم...* و آخرین منهم لما یلحقوا بهم... - جمعه - 2-3 /؛ او خدایی است که در میان عرب امی، پیغمبر بزرگواری را از خودشان بر انگیخت تا بر آنان آیات او را تلاوت کند... و در آیه بعدی می فرماید: و نیز قوم دیگری که هنوز به عرب ملحق نشده اند...«شیخ بهایی در معنی »آخرین منهم« می گوید: گفته شده مراد افرادی هستند که بعد از صحابه به دنیا آمده و می آیند. از پیامبر روایت ده که زمان قرائت این آیه از آن حضرت سوال شد:»و آخرین منهم چه کسانی هستند که بعد از صحابه به دنیا آمده و می آیند. و از پیامبر روایت شده که زمان قرائت این آیه از آن حضرت سوال شد: »و آخرین منهم« چه کسانی هستند؟پیامبر اکرم - ص - دست مبارک خود را بر کتف سلمان گذارده و فرمودند: »لو کان الایمان فی الثریا رجال من هولاء« اگر ایمان در ستاره ها و کهکشان ها باشد مرداین از طایفه این شخص - سلمان - به آن دست پیدا می کنند - طباطبایی، 1374، . - 268 :19
در آیه شریفه دیگر می فرماید:»قل یا اهل الکتاب تعالوا إلی کلمه سواء بیننا و بینکم الا نعبد إلا االله ولا نشرک به شیئا ولا یتخذ بعضنا بعضا اربابا من دون االله... - آل عمران - 64 /؛ ای پیامبر بگو: ای اهل کتاب بیایید از آن کلمه حق که میان او شما یکسان است پیروی کنیم که به جز خدای یکتا را نپرستیم و چیزی را به او شریک قرار ندهیم و بعضی، بعضی دیگر را به جای خدا نپرستیم..«در حدیثی از امام مجتبی - ع - چنین می خوانیم: »عده ای از یهود نزد پیامبر - ص - آمده گفتند: ای محمد تویی که گمان می بری فرستاده خدایی و همانند موسی - ع - بر تو وحی فرستاده می شود«؟پیامبر - ص - کمی سکوت کرد پس فرمود: آری منم سید فرزندان آدم و به این افتخار نمی کنم من خاتم پیامبران، پیشوای پرهیزگاران و فرستاده پروردگار جهانیانم. آنها سوال کردند: به سوی چه کسی؟ به سوی عرب یا عجم یا ما؟ خداوند آیه ذیل را نازل فرمود و رسالت پیامبر - ص - را به تمام جهانیان با صراحت در ضمن آن شرح داد.قل» یا ایها الناس إنی رسول االله إلیکم جمیعاً الذی له ملک السماوات و الارض لا اله الا هو یحیی و یمیت فامتوا باالله و رسوله النبی الامی الذی یومن باالله و کلماته و اتبعوه لعلکم تهتدون - اعراف /
