بخشی از مقاله
چکیده:
گره از نقوش تزئینی هندسی مهم در معماری سرزمینهای اسلامی است که در طی دورههای مختلف کاربرد وسیعی پیداکرده و معماران و مهندسان با تبحر در اصول ترسیم هندسی توانستهاند انواع بیشماری گره ایجاد و ابداع نمایند. برای تداوم هنر گره سازی دانستن روش ترسیم گره جهت رسم آن بر کاغذ با پرگار و خط کش و در مقیاس واقعی اجرا با ریسمان و خط کش ضروری است؛ لذا بخش مهم از این میراث هنری ارزشمند را فنون و روشهای هندسی ایجاد آن شکل می دهد که میتوان گفت چنانچه گرههای بجا مانده در ابنیه تاریخی را میراث کالبدی بدانیم، روشهای ترسیم و دانش مرتبط با آن و میراث ناملموس مولد این هنر اسلامی است و لازمه تداوم این هنر، تداوم اصول هندسی و روشهای رسم پیوند خورده با آن است؛ که به دلیل پیچیدگی بسیار روشهای رسم، انقطاع نظام استادشاگردی و نیز شفاهی بودن بخش عمدهای از این دانش امروزه بسیاری از این روشها روبه فراموشی است.
مقاله حاضر در تلاش برای سادهسازی و تداوم روشهای ترسیم گره چهار شمسه سرمهدان ابتدا به توضیح و معرفی این گره و روشهای موجود برای رسم آن پرداخته و سپس روشی جدید را بر اساس رسم کوچکترین مدول تشکیلدهنده گره و سادهسازی مراحل ترسیم ارائه مینماید که علاوه بر قابلیت اجرای سنتی با ریسمان و خط کش با روشهای جدید رایانهای نیز بهسرعت و سهولت قابل ترسیم است. در این روش بهعلاوه خلاصه شدن مراحل رسم و سادهسازی به خاطر سپاری و آموزش آن را برای دانشجویان و مجریان تسهیل مینماید.
کلید واژگان: نقوش تزئینی هندسی، گره، چهار شمسه سرمهدان، روش ترسیم
تبیین مسئله:
گرهها از نقوش هندسی مهم در تزئینات بناهای دوران اسلامی است که تداوم تولید و بهکارگیری آنها در حوزه های اجرایی نیازمند دانستن روشهای ترسیم هر گره است؛ اما ازآنجاکه روشهای موجودغالباً بهصورت