بخشی از مقاله
چکیده
در دنیا روبه پیشرفت امروز توجه به منابع انسانی به عنوان محور توسعه و سیستمهای شناسایی و ارزش گذاری این سرمایه از ضروریات است.بنابراین مدیران به عنوان تصمیم گیران سازمان و حسابداران سرمایه های انسانی و به عنوان تصمیم سازان این عرصه محسوب میگردد.حسابداری منابع انسانی با کمی کردن ارزش منابع ، موجبات ارتقای کارایی مدیریت منابع انسانی و ایجاد امکانات برای ارزشیابی خط مشی پرسنلی فراهم آورده است. در جهان رو به پیشرفت امروز منابع انسانی سهم بسزایی در رشد و توسعه سازمانها و بالطبع جوامع بر عهده دارد. الزامات و محورهای توسعه، جهان مبتنی بر اقتصاد جامعه بشری را بوجود آورده است. در این اقتصاد بر خلاف گذشته دانش در تولید ثروت نقش غالب دارد. در این تحقیق ابتدا به تاریخچه حسابداری منابع انسانی و سپس مفاهیم سودمندی،نظرات و معیارهای سنجش دارایی های انسانی و چالشهای بکارگیری آن تشریح خواهد شد.
کلمات کلیدی : حسابداری منابع انسانی،سودمندی ،ابعاد مهم حسابداری منابع انسانی ،چالشهای گزارشگری دارایی های انسانی.
مقدمه
اهمیت روز افزون سرمایه های انسانی در کل اقتصاد،درک عمیقی از نقش متخصصان منابع انسانی در سازمانها را به وجود آورده است.یکی از اهداف اولیه سیستم حسابداری سرمایه انسانی کمک به مدیریت برای برنامه ریزی و کنترل موثر و کارامد نیروی انسانی است.حسابداری سرمایه انسانی سه وظیفه اصلی برای متخصصان منابع انسانی تعیین می کند.چارچوبی را برای تسهیل تصمیم گیری درست درباره ی نیروی انسانی فراهم میکند.اطلاعات موردنیاز درباره بهای تمام شده و ارزش انسانها را به عنوان دارایی سازمانها به دست میدهد و موجب انگیزش مدیریت صف با در نظر گرفتن دیدگاه منابع انسانی در تصمیم گیری های مربوط به افراد سازمانه میگردد. - حسن قربان ، زهرا، - 1379 بدون شک مدیریت برای تصمیم گیری نیازمند اطلاعات است.حسابداری منابع انسانی راهی عملی برای اطلاع رسانی به تصمیم گیرندگانی است،که مایلند منابع انسانی تحت کنترل خود را بهتر اداره کنند. حسابداری منابع انسانی مخلوق نیاز های عصر خود یعنی رشد و گسترش دانش بشری و نیاز اطلاعاتی استفاده کنندگان اطلاعات حسابداری می باشد . - تالانه ، عبدرالرضا ، - 1373
تاریخچه حسابداری سرمایه های انسانی
تحقیق در مورد سرمایه انسانی از دهه1960 توسط رئیس لایکرت آغاز شد.لایکرت از برنامه ریزی بلند مدت بر روی متغیر های کیفی منابع انسانی که منجر به سود بیشتر میشود،حمایت میکند - رئیسی ، ابراهیم ، - 1380در نیمه اول قرن پیش هرگاه صاحبان سرمایه و مدیران سازمانها خواستند به میزان ثروت خود و سازمانشان اشاره کنند فقط و فقط داراییهای مشهودی همچون اموال منقول و غیر منقول خود و سازمانشان را ردیف میکردند.اما شرایط به گونه ای رغم خورد که در سال 1982میلادی سازمانهای بزرگ دنیا مالک 62درصد داراییها مشهود و بودند و 28داراییهای نا مشهود بودند و در سال 2000میلادی این نسبت باز هم تغییر کرد و جای خود را به 15درصد داراییهای مشهود و 85 درصد داراییهای نا مشهود داد،نکته قابل توجه در اینجاست که منابع انسانی مهمترین عامل در داراییهای نا مشهود میباشد. - جباری ، حسین ، - 1391
مفهوم حسابداری سرمایه انسانی
در اقتصاد نوین دارایی های مجاز و نا پیدا همراه با دارایی های واقعی و آشکار ارزش یک سازمان را مشخص میکنند.اکثر سازمانها میتوانند اطلاعات دقیقی درباره ی دارایی های ملموس خود مانند زمین،ساختمان،ماشین آلاتو تجهیزات ارائه دهند ولی معمولا هیچگونه مدرک ثبت شده ای از داراییهای نا ملموس خود نظیرسرمایه های انسانی،حق انحصاری،مخارج برای پژوهشو توسعه ی منابع انسانی که ارزش افزونی را برای سازمان ایجاد میکند،دردست ندارند.کمبود اطلاعات درباره این که ارزش اقتصادی دارایی انسانی یک سازمان چقدر است و یا میزان ،لذا مخارج انجام شده برای پرورش و آموزش افراد متخصص به عنوان هزینه از دست رفته تلقی میشود.از نقاط ضعف سیستم فعلی حسابداری به شمار میرود. - جباری ، حسین ، - 1391انجمن حسابداران رسمی آمریکا - 1983 AICPA - حسابداری منابع انسانی را بدین گونه تعریف کرده است.
حسابداری منابع انسانی فرایند شناسایی و اندازه گیری داده های مربوط به نیروی انسانی شرکتها و تبادل این اطلاعات با بخشهای ذینفع به منظور کمک به تصمیم های استفاده کنندگان داخلی و خارجی سازمان است.سرمایه انسانی را میتوان دانش اکتسابی اشخاص تعریف کرد که در طول حیات خویش به دست می آورند و از آن در تولید و ارائه کالا و خدمات بهتر استفاده میکنند. - afiouni، - 2007 حسابداری منابع انسانی روش انداره گیری اثر بخش فعالیتهای مدیریت پرسنل و استفاده از افراد در یک سازمان است Enyi Patrick - . ، - 2014
سودمندی منابع انسانی
منابع انسانی در اختیار شرکتها یکی از داراییهای بسیار ارزشمند برای آنها بوده و با استفاده از آن شرکتها می توانند موجبات بهبود سود و توسعه شرکتها را فراهم آورند Eivazi - . ، - 2013 برای رسیدن به این مقصود وجود اطلاعات مناسب درباره دارایی های انسانی بسیار مفید خواهد بود .به بیانی دقیقتر ، آگاهی از میزانی که دارایی های انسانی سازمان ، طی یک دوره مشخص افزایش یا کاهش یافته است ، به نفع سرمایه گذار خواهد بود .شیوه مرسوم یا متعارف حسابداری در مورد مخارجی که از محل منابع انسانی می شود این بوده است که همه مخارج مربوط به ایجاد سرمایه انسانی را در همان دوره هزینه نمایند و مخارج مشابه مربوط به سرمایه های فیزیکی را به حساب دارایی منظور کنند .روش قابل اتکاتر این خواهد بود که مخارج مربوط به منابع انسانی را به حساب دارایی منظور کرد تا منافعی برای آینده به دست آید و این مقادیر را هنگامی گزارش کرد
