بخشی از مقاله
چکیده:
یکی از صنایع فرهنگی حائز اهمیت ،سینما می باشد . سینما به عنوان یک صنعت تاثیر گذار در عرصه فرهنگ توانسته است جایگاه بالایی را در مناسبات بین فرهنگی به دست آورد . توجه به روند تولید فیلم وبازگشت سرمایه اولیه از نیازهای صنعت سینما می باشد. هدف تحقیق حاضر ارزیابی اقتصادی تولید فیلمهای سینمایی در ایران می باشد.برای این منظور ازشاخصهای ارزیابی اقتصادی طرحها با توجه به حداکثر اطلاعات فیلمهای سینمایی طی دوره1380-1390 استفاده شده است.
فیلمهای سینمایی در گونه های مختلف ساخته می شوند.در این تحقیق ژانر کمدی جهت تجزیه وتحلیل اقتصادی، مورد ارزیابی قرار گرفته شده است.برای این منظور فیلمهای توکیو بدون توقف،چارچنگولی،شارلاتان وورودآقایان ممنوع انتخاب شدند.
برای ارزیابی اقتصادی از شاخصهای مهم اقتصاد مهندسی شامل ارزش فعلی خالص،نسبت فایده به هزینه ونرخ بازده داخلی استفاده شده است.با توجه به محاسبات وارزیابی اقتصادی انجام شده ، فیلم ورود آقایان ممنوع با نرخ بازده داخلی %36 از بالاترین اولویت برخوردار است.از آنجایی که حداقل نرخ بهره قابل قبول %30فرض شده است،فیلهای کمدی مورد بررسی دارای توجیه اقتصادی می باشند.
مقدمه:
سینمای ایران علی رغم ظرفیت بالایی که برای تبدیل شدن به یک صنعت فیلم موفق داردبا تعارض در دیدگاهها ومشکلات اقتصادی در کار فیلم سازی روبرواست.از این رو،توجه به امکان سنجی فیلمهای سینمایی ایران حائز اهمیت می باشد.در دهه های اخیر ،فیلم به عنوان یکی از فراگیرترین رسانه های گروهی وبه مثابه یک کالای اقتصادی بخشی از تولیدصنعتی هر کشورتوسعه یافته است.
بحث درباره وجوه اقتصادی سینما در ایران ،امری ساده ودر عین حال پیچیده به نظر میرسد،از طرفی نباید فراموش کردکه صنعت سینما به عنوان پدیده ای جذاب وتاثیر گذار در مقایسه با سایر محصولات فرهنگی محور توجه اهل هنر،فرهنگ،سیاست واقتصاد در کشور قرار گرفته است وتوجه به ارزشهاوصرفه های اجتمایی آن مطلوب می باشد.
یکی از موضوعات مهم در این زمینه مطالعات امکان سنجی پروژه وارزیابی اقتصادی آن است.هر پروژه صرف نظراز نوع واندازه بایستی توجیه اقتصادی داشته باشد.در پژوهش حاضر تلاش میشود با استفاده از اطلاعات مورد نیاز مر بوط به هزینه ها و درآمدها وشاخص های مهم اقتصاد مهندسی و ارزیابی طرح ها تولید فیلم های مختلف سینمایی از دیدگاه بخش خصوصی و تولیدکنندگان آن مورد ارزیابی قرار گیرد.
پیشینه تحقیق:
یکی از پژوهشهایی که موسایی وشیانی در باره سینمای ایران انجام داده اند"تخمین تقاضای خانوار برای رفتن به سینما در 24استان ایران "است - موسایی وشیانی. - 1386این محققین با استفاده از سیستم تقاضای ایده ال1 که برای اولین بار دتون ومیل بور 1980 - ، - Deaton-Mellbur پایه گذاری کردند ،توابع تقاضای سینما را در استانهای مختلف کشور تخمین زدند ودرآن کششهای قیمتی و درآمدی را نیز برای هر کدام از استانها وکل کشور محاسبه کردند.
دادگران وابری در سال1390در پژوهشی تحت عنوان"بررسی عوامل موثربر توان صنعت سینمای ایران برای ورودبه بازارهای جهانی"،توان صنعت سینماونقاط قوت وضعف آن را مورد بررسی قراردادند.آنها در تحقیق خودبا استفاده از آزمونهای میانگین تک نمونه ای ومدلسازی معادلات ساختاری به بررسی وضعیت متغیرها ونحوه تاثیر آنها بر توان ورود به بازارجهانی پرداختند.نتایج بدست آمده حاکی از آن است که مولفه های فضای ملی برای اصلاح وبهینه سازی ومولفه روابط بین المللی وهمچنین ساختار صنعت سینمادر ایران نامطلوب است.
شرکت توسعه اقتصادی لس آنجلس نیز در سال 2012در مقاله ای تحت عنوان "صنعت سرگرمی واقتصاد لس آنجلس" به بررسی تاثیر صنعت سرگرمی وفیلم در اقتصاد لس آنجلس پرداخت.آنها دریافتند که دستمزد سالانه به طورمتوسط ،درصنعت سرگرمی وفیلم 117000 دلار در سال 2011بوده که بیش از دوبرابر متوسط تمام صنایع بخش خصوصی بوده است.
شرکت مشاوره اقتصادی منگوم2 که متخصص در تجزیه وتحلیل اقتصادی در ویرجینیا می باشد در تحقیقی تحت عنوان "تاثیر اقتصادی تولیدات فیلم وتلویزیون در ویرجینیا بین "2011-2013 به بررسی سهم اقتصادی 11 فیلم تولید شده در بین سالهای 2011-2013 پرداخته است.
صنایع فرهنگی
صنایع فرهنگی گونهای از صنعت است که به خلق ایده، تولید و توزیع محصولات و خدماتی می پردازد که ماهیت فرهنگی دارند و مخاطب آنها جنبهها و ابعاد فرهنگی فرد و جامعه است. از آنجایی که تولید محصولات و خدمات فرهنگی بر خلاقیت، مهارت، دانش و استعداد تولیدکنندگان آن استوار است، صنایع فرهنگی را صنایع خلاق نیز مینامند.
صنعت فرهنگی به مجموعه ای از صنایع اطلاق می شود که محصولات آنها درون مایه فرهنگی ومعنوی دارند وبرای غنی سازی حیات روحانی وپالایش روح به کار می روند.
صنایع فرهنگی به معنای توانش اقتصادی تولید فرهنگی،به منظور تولید ستانده،اشتغال،عایدی وبرآوردن نیازهای مصرف کننده است،گذشته از هر هدف والای دیگری که ممکن است فعالیتهای هنرمندان وبر حسب اعمال ذوق وسلیقه صاحب نظران موجب نیل به آن شود.در واقع ،بسیاری از کسانی که در بخش فرهنگ کار می کنند،وشاید از جمله هنرمندانی که فعالیتهای هنری آنان دارای مولفه نفع اقتصادی است،این نظریه را پذیرفته اند که فعالیت فرهنگی نقش مهمی در اقتصاد دارد
امروزه صنایع فرهنگی به عنوان یکی ار عناصر مهم اقتصاد دانش محور، نیروی محرک توسعه اقتصادی ودر سطحی عمیق تر ، توسعه فرهنگی-اجتماعی جوامع گردیده است. با توزیع روزافزون سهم بازار صادرات محصولات فرهنگی در میان شمار بیشتری از کشورها،همه کشورها این بخت را دارند تا محصولات فرهنگی خود را در بازارهای جهانی ارائه دهند واز این طریق ضمن معرفی ویژگی های متمایز فرهنگی،برای کشور خود،قدرت واعتبار اقتصادی-سیاسی ونفوذ فرهنگی کسب کنند.
صنایع فرهنگی، هویت بخش هستند. هویت فرهنگی ملت ها و تمدن ها جز از طریق صنایع فرهنگی با هیچ صنعت دیگری نمی تواند به سایرین معرفی شود.
صنعت سینما:
یکی از عناصر مهم صنایع فرهنگی ، رسانه ها هستند. امروزه رسانه ها بیش از هر زمان دیگری توسعه وگسترش یافته اند، به گونه ای که با زندگی بشر به شدت آمیخته شده اند و تنوع و گستردگی آنها در حدی است که مسائل متعددی را در زندگی انسانها به وجود آورده اند .
رسانه ها را از جنبه های مختلف از قبیل اجتماعی ، فرهنگی،سیاسی و اقتصادی می توان مطالعه کرد. بررسی جنبه های اقتصادی این موضوع یک دانش کاربردی با عنوان اقتصاد رسانه است . بنابراین اقتصاد رسانه ، دانش به کارگیری تئوریهای اقتصادی برای تجزیه و تحلیل فعالیتهای رسانه ای است و بنابراین نوعی مطالعه کاربردی وبین رشته ای محسوب می شود.
در میان انواع رسانه امروز ، سینما نقش شایان توجهی در عرصه اقتصاد کشورها ایفا میکند و گذشته از ابعاد فرهنگی و سیاسی که طبیعتا مدنظر سازندگان آثار سینمایی قراردارد، بعد اقتصادی آن نیز از جایگاهی تعیینکننده در روند تهیه این آثار برخوردار است که نه تنها دستاندرکاران سینما، بلکه دولتها نیز به آن توجه ویژهای دارند .
در عرصه فرهنگی، سینما،به دلیل تاثیرگذاری فیلمها بر تماشاگران خود، در رده های سنی وگروههای اجتماعی مختلف،نسبت به سایر رسانه ها وابزارهای فرهنگی نقش برجسته ای دارند
