بخشی از مقاله
چکیده
سینما بهعنوان یکی از کاربریهای فرهنگی از اهمیت بسیاری در زندگی امروزه قشر وسیعی از افراد جامعه برخوردار است. با توجه به شرایط کنونی جامعه سینمایی کشور،ایجاد مجموعهای فرهنگی سینمایی که فضایی مناسب برای تماشاگر ایرانی بوجود آورد لازم و ضروری است. علاوه بر آن با توجه به کمبود فضاهای سینمایی و وضعیت نابسامان سینما های موجود، نیاز به ایجاد فضایی برای ارتقا سطح کیفی تماشاگر ایرانی احساس میشود.
در عین حال وجود چنین مجموعهای میتواند در شکوفایی اقتصادی صنعت سینما در منطقه و کشور نقش مهمی را ایفا کند. تعاملات اجتماعی یکی از لازمههای جامعه سالم و پویا است. کاربریهای فرهنگی بستری مناسب جهت افزایش تعاملات اجتماعی هستند. این پژوهش که به شیوه توصیفی تحلیلی انجام شده است به بررسی تعاملات اجتماعی و کاربریهای فرهنگی پرداخته است و در نهایت راهکارهای طراحی را در این زمینه ارائه داده است.
-1 مقدمه
آمارها نشان می دهد که 64 درصد جمعیت را جوانان تشکیل میدهند و درصد زیادی از این طیف افراد زیر 20 سال هستند؟ این خیل انبوه جوانان برای آن که به لحاظ روانی، سلامت خود را نگاه دارد تا در عرصههای گوناگون زمینه ساز پیشرفت و توسعه جامعه گردد لاجرم نیازمند گذراندن اوقات فراغت سالم است و ازجمله پاکترین و مفرح ترین شیوههای تفریح قشر جوان، چنان که تجارب گذشته گواه آن بوده است ، تماشای فیلم در یک فضای اجتماعی، فرهنگی و هنری است. از این رو، جایگاه سینما بهسان یک مرکز شهری پویا و ارزشمند باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.
با توجه به شرایط کنونی جامعه سینمایی کشور، ایجاد مجموعهای فرهنگی سینمایی که فضایی مناسب برای تماشاگر ایرانی بوجود آورد، لازم و ضروری است؟ علاوه بر آن با توجه به کمبود فضاهای سینمایی و وضعیت نابسامان سینماهای موجو ،نیاز به ایجاد فضایی برای ارتقا سطح کیفی تماشاگر ایرانی احساس میشود؟ در عین حال وجود چنین مجموعهای میتواند در شکوفایی اقتصادی صنعت سینما در منطقه و کشور نقش مهمی را ایفا کند؟
از جمله اهداف اصلی در این پژوهش عبارتند از: تدوین اصولی که با در نظر گرفتن عوامل بنیادی در مجموعه فرهنگی و سینمایی، بتوان یک اثر معماری معمولی و بی روح را به سوی یک معماری کامل و شاخص سوق داد. اثری که آرمانها، تاریخ و فرهنگ، ذوق و اندیشه و هنر یک جامعه در آن نهفته است. هدف دیگر نیز تعریف و برنامهریزی مجموعههای شهری است که امکان تعاملات انسانی را در بستر شهری نوین مهیا نمایند؟
-2 مبانی نظری
1؛:2 فرهنگ
1؛1؛:2 تعریف
فرهنگ سبب پیدایش نظامی شد که درصدد ایجاد تعادلی بین خواستههای فردی و خواستههای اجتماعی بود. این نظام که روابط متقابل انسانها را مشخص میکند و فرهنگ را گسترش میدهد بر بنیان یک سیستم ارزشی بنا شده است و این سیستم در طول زمان ثابت نیست. آنچه ما از آن بهعنوان سبک معماری نام میبریم در واقع نموداری منسجم از این ترتیب است که با تغییر کردن تناسب بین ایدئولوژی دانش و هنر، سبک نیز تغییر میکند. از اینجا میتوان به میزان اهمیت تأثیر فرهنگ بر معماری و سبکهای ناشی از آن پی برد. باید توجه داشتکه معماری صرفاً یک عمل ساختمانسازی نیست بلکه یک عمل فرهنگی در آن مستتر است که توسط نمادها و وعناصر ذهنی و عینی رابط بین اندیشه و جامعه است.
درواقع این رابطه دوسویه بین معماری و فرهنگ وجود دارد که هر یک از آنها باعث پیدایش و تغییر و پیشبرد دیگری در یک مسیر مشخص خواهند شد.
از آنجا که فضاهای شهری کانون تمرکز ساکنان زمیناند، میتوان آنها را مناسبترین حوزه تظاهر روح و فرهنگ بشری تلقی کرد. از این رو دانشمندان علوم اجتماعی، متصدیان فرهنگ عمومی و برنامهریزان شهری باید با اجرای برنامههای کوتاهمدت و بلند مدت در این حوزهها، ابعاد مثبت فرهنگ ملی را رونق بخشند و آن را تقویت کنند.[2] توجه به این مهم، لزوم وجود بحث و کنکاش پیرامون مباحث فرهنگی در فضاهای شهری و در طراحی معماری را عینیت میبخشد.
توانایی معماران و طراحان در بازیابی و خلق الگوها از دل سرمایه فرهنگی هر جامعه، موجب برقراری رابطه تعاملی و دوسویه مؤلفههای فرهنگی میشود و از هویت جمعی یک جامعه حمایت خواهد کرد. به بیان سادهتر، اگرچه ریشه بحران معماری امروز ایران تنها در خود معماری خلاصه نمیشود و شامل مجموعه عواملی در پارادایم فرهنگی جامعه است، اما میتوان با خلق الگو-های کارآمد به بهبود بحران مذکور امید داشت.[3]
2؛1؛:2 کاربری فرهنگی
فضای فرهنگی یا میدان فرهنگی موقعیتی است که در متن و درون آن ارزشها و قوانین خاص آن موقعیت حاکم است و در شکل ظاهری فضا عینیت مییابد. این ارزشها و قوانین میتوانند از نوع اقتصادی یا سیاسی یا فرهنگی و یا دینی باشند که در هر حال دارای بار فرهنگی هستند
فضاهای فرهنگی مکانی مناسب برای یادگیری مهارتهایی چون نظم و انضباط، اعتماد بهنفس، رهبری و اصول بنیادین از قبیل صبر و شکیبایی و همکاری هستند و احترام را آموزش میدهند.[5] فضاهایی که در این تعریف میگنجند میتواند شامل کتابخانه، فرهنگسرا، خانه فرهنگ، موزه، مسجد، آمفیتئاتر، گالری، سینما و نگارخانه باشد.
فضاهای فرهنگی- اجتماعی در تعاملات اجتماعی و ارتقاء فرهنگ شهروندی نقش مؤثری دارد. لذا توجه به کیفیت فضاهای فرهنگی- اجتماعی شهر در راستای دستیابی به توسعه فرهنگی با توجه به دارا بودن وجهه اجتماعی- فرهنگی و تقویت روح اجتماعی و شهرگرایی ضرورتی اساسی است
فضاهای فرهنگی در ارتقای سطح دانش اجتماعی و شکوفایی استعدادهای افراد یک جامعه سهم بسزایی دارند ؟پرداختن به فضاهای فرهنگی در شهر به عنوان یکی از تسهیلات شهری سبب اصلاح محیط اجتماعی شهروندان می شود ؟در واقع، باید به برنامه ریزی و طراحی کالبدی محله های مسکونی توجه شود و محیطی سالم برای ارتقای سطح تعلیم و تربیت و بسط پیوندهای اجتماعی و رفع نارسایی ها فراهم آید.
هر چه فضاهای فرهنگی ؛اجتماعی شهر از کیفیت بیشتر و بالاتری برخوردار باشد، زمینه برای انجام تعاملات اجتماعی در پی انجام فعالیت های جمعی از قبیل دیدار،گپ و گفتگو، بازی،ورزش و غیره ، فراهم شده و فضاهای مذکور در نتیجه ی فعالیت های فوق ضمن تبدیل شدن به مکان، واجد ویژگی سرزندگی و حیات مدنی می شود.
2؛:2 اصول انتظام فضایی یک مجموعه فرهنگی سینمایی
اهم اصول شکلگیری انتظام فضایی با تمرکز بر طراحی کاربری سینما به شرح زیر میباشد:
- توجه به دسترسی های اصلی و فرعی - توجه به خطوط محصور کننده زمین -
تفکیک نوع دسترسی به دو شکل دسترسیهای سواره و پیاده با توجه به موقعیت بستر و ایجاد هماهنگی با جریانهای سواره و پیاده شهری شکل دهنده موقعیت ورودیهای مختلف پروژه و پارکینگها بهعنوان دو مولفه اصلی در انتظام فضایی پروژه می-باشند.
