بخشی از مقاله
چکیده
در این تحقیق تلاش بر این است تا با مطالعه و بررسی فرهنگ سنتی و امروزه جامعه کاشان و تجزیه وتحلیل فرهنگ به اجزاء و عناصر خرد موثر بر مقوله مسکن و محیط های مسکونی، رویکردی هدفمند در جهت رسیدن به یک مدل راهبردی در فرآیند طراحی ارائه شود
بدین منظور در شرح پیشینیه ی تحقیق، به پژوهش ها و تئوری های مطرح انجام گرفته در زمینه ی عوامل موثر بر شکل مسکن پرداخته شده است، تا از این طریق عامل مورد توجه در رویکرد مدنظر این تحقیق یعنی فرهنگ، از نظر میزان اهمیت در تعیین شکل مسکن بررسی گردد، که نتایج حاصل از این بررسی ها در قالب یک مدل کلی که معرف عناصر و روابط درونی نظام فرهنگی است در فرآیند طراحی مسکن ارائه شده است
روش تحقیق مقاله، روشی همبستگی است که اطلاعات لازم از طریق مشاهدات میدانی و مطالعات کتابخانه ای، و طرح پرسش از افراد بومی و نیز برخی مطالعات صورت گرفته در این حوزه جمع آوری و یافته های حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها، در قالب راهبردهایی برای فرآیند برنامه ریزی و طراحی بکار گرفته شده است.
-1مقدمه
خانه به عنوان یکی از عام ترین موضوعات معماری محسوب می شود که بیشترین حجم ساخت و ساز نیز به آن تعلق دارد. چرا که خانه مکانی است که انسان مهمترین نیازهای مادی و معنوی خود را در آن جستجو می کند. مکانی که در ابتدایی ترین سطح، نیاز انسان به سرپناه را تامین کرده و در سطوح بالاتر، انسان با زدن رنگ تعلقات معنوی به خانه اش، نسبت به آن تعلق خاطر پیدا می کند.
این حس تعلق، خانه را به مکانی که احساس آرامش را برای انسان به ارمغان می آورد، تبدیل می کند.
این احساسات و تعلقات معنوی می تواند از طریق بودن در کنار اعضای خانواده، خلوت کردن و دور بودن از هیاهوی زندگی خارج از خانه و بسیاری موارد دیگر که در بین افراد مختلف، متغیر است، حاصل شود×؟هر یک از این نیاز های مادی و معنوی مذکور اهمیت بسزایی در کیفیت زندگی انسان دارند و می توانند موجبات رضایت یا عدم رضایت آنها را از خانه فراهم آورند
لذا تمام این موارد باید در فرایند طراحی و ساخت یک خانه در نظر گرفته شوند. امروزه با تغییرات و برخی پیشرفت های صورت گرفته در جنبه های مختلف زندگی بشر از جمله پیشرفت تکنولوژی، ماشینی شدن زندگی، افزایش جمعیت، توسعه شهر نشینی و افزایش تقاضا برای خانه و مقوله ی خانه و سکونت نیز دچار دگرگونی زیادی شده است. از مهمترین تاثیر تغییرات مذکور این است که جنبه های کیفی یا معنوی سکونت تحت الشعاع جنبه های مادی قرار گرفته است.
در بین این تغییرات ، موردی که امروزه به یک بحران در جوامعخصوصاً جوامع در حال توسعه مثل ایران، تبدیل شده، بحث افزایش تقاضا و کمبود مسکن است؟ ساختمان هایی که امروزه تحت عنوان خانه در مناطق مختلف بنا می شوند، صراًف نام خانه را با خود یدک می کشند. ×بناهایی که نه تنها با هویت فرهنگی جامعه ساکن در آن مناطق سازگاری ندارند، بلکه با محیط کالبدی - مصنوع و طبیعی - بستری که در آن شکل می گیرند نیز سازگار نیستند
-2اهداف تحقیق
-1شناخت سازوکارها و معیارهای فرهنگی“ مردم کاشان”×و کاربرد آنها در فرایند طراحی -
2؛شناسایی قرارگاه های رفتاری خانه متناسب با فرهنگ و الگوهای رفتاری مردم کاشان
3؛بررسی و شناخت نحوه استفاده و بهرگیری از فضا ی مسکن توسط کاربران - مردم کاشان -
-4بررسی نحوه و میزان تاثیرگذاری معیارهای فرهنگی و رفتاری مردم کاشان بر اجزاء ثابت و نیمه ثابت خانه هایشان.
-5تعیین راهکارهایی برای زمینه سازی و کاربرد معیارهای فرهنگی و رفتاری کاربران در خانه هایشان به منظور ایجاد هر چه بهتر سلامتی روانی و فیزیکی آنان؟
-6بررسی وشناخت راهکارهای شخصی سازی محیط های مسکونی توسط کاربران“ مردم کاشان”و چگونگی کاربرد ان راهکارها در طراحی - 7×؛تدوین مدل نظری برای فرآیند طراحی مسکن بر مبنای معیارها و عناصر فرهنگ.
-3سوالات تحقیق
-1نقش فرهنگ در شکل دهی نوع ارتباطات و چیدمان فضاهای مسکن چیست؟
-2فرهنگ با چه سازوکارها و معیارهایی بر شکل گیری و دگرگونی کمیت و کیفیت محیط های مصنوع به خصوص فضاهای مسکونی اثرگذار است؟
-3نقش فرهنگ بر فرآیند طراحی معماری فضاهای مسکونی چیست؟
-4فرضیه های تحقیق
- کیفیت نیازهای روانی آدمی از جمله فضاهای شخصی ؛جمعی، خلوت و قلمرو که تحت تاثیر فرهنگ ویاست بر موقعیت، نوع ارتباط و درجه محصوریت فضاهای مسکن تاثیرگذار است؟
- شیوه زندگی و رفتارهای آدمی با تاثیر پذیری از فرهنگ وی در شکل گیری کیفی و کمی فضاهای مسکونی نقش بسزایی دارد؟
- فرهنگ با شکل دهی و دگرگونی اجزای ثابت و نیمه ثابت فضای مسکن از طریق شیوه زندگی و فعالیت های آدمی نقش تعیین کننده ای را در فرایند طراحی معماری دارد.
-5تبیین موضوع
1؛-5تعاریف
- خانه مکانی برای آرامش» واالله جعل لکم من بیوتکمسکناً×ْخداوند خانه های شما را مکان آرامشتان قرار داده است - «قرآن کریم، سوره نحل، آیه - 80 ؛مسکن نه تنها پدیده ای است فرهنگی بلکه فضایی است که عامل فرهنگ در ایجاد و شکل دادن به آن تأثیر دارد
- خانه پوششی است که در تطابق با برخی از شرایط، رابطه ی صحیحی را بین محیط خارج و پدیده های زیستی انسان برقرار می سازد.×در خانه می بایستی یک فرد یا یک خانواده زندگی کند×؟یعنی اینکه بخوابد، راه برود، دراز بکشد، ببیند، فکر کند.
- خانه مرکز جهان است برای ساکنانش و برای محله اش شاخص ترین بنا در تحکیم مکان
- مسکن نهادی است که در راستای یک رشته مقاصد پیچیده به وجود آمده وصرفاً یک ساختار نمی باشد×؟از آنجا که ساختن یک مسکن، پدیده ای فرهنگی است، شکل مسکن و سازمان و نظم فضایی آن، شداًی متاثر ازمحیط فرهنگی ،که مسکن به آن تعلق دارد است
به همین علت در عصر ماقبل تاریخ، مسکن چیزی بیش از سرپناه انسان اولیه گردید و تقرباًی از آغاز»عملکرد« مسکن به مراتب چیزی بیشتر از یک مفهوم مادی یا ماربردی و مصرفی بوده است.
خانه جایی است که ساکنان آن احساس ناراحتی نکنند و اندرون آن یا جایی که زن و بچه زندگی میکنند می بایست تنوع زیادی داشته باشد تا خستگی احساس نشود
مفهوم خانه به عنوان یک شکل کالبدی، براساس سازمان فضاهای داخلی قرار نمی گیرد، بلکه×معنی× در طراحی آن اهمیت پیدا می کند
در زندگی روزمره »معنی « در استفاده از فضاها نهفته است. مکان ها دارای معنی هستند و خانه مکان اصلی فعالیت های روزانه انسان می باشد.
